Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1846

Beschrijving der Daguerréotype, benevens eene volledige aanwijzing om te daguerréotyperen en de daarvoor benoodigde praeparaten te bereiden, door T. Dörffel, geëxamineerd Opticus en Mechanicus te Berlijn. Gevolgd door

[p. 342]

een' eigenhandigen Brief van den Heer M. Daguerre aan den Heer A.M. Arago; alsmede de Beschrijving van een' door ieder gemakkelijk te vervaardigen Photometer, bestemd om den tijd te bepalen, hoe lang de platen aan de inwerking van het licht moeten blootgesteld blijven. Vertaald en met Aanmerkingen verrijkt door C.J. Hellingwerff. Te Alkmaar, bij H.J. van Vloten. 1845. In gr. 8vo. VI, 70 bl. f 1-:

Na den lezer met den zoo breeden titel van dit slechts 70 bladzijden bevattende boekje te hebben bekend gemaakt, wil Ref. iets over den inhoud zeggen. Zoo ver hem bekend is, bestaat er in onze taal geene volledige beschrijving der Daguerréotype. Vele zijn echter de brochures, in het Fransch, over dit onderwerp, geschreven; en wenschelijk ware het geweest, dat de Vertaler zijne keus tot eene van deze had bepaald.

Het eerste door daguerre zelv' geschrevene werkje: Historique et discriptive des procédés du Daguerréotype et du Diorama, Paris 1839, bevat de gronden, waarop de uitvinding berust, doch is later gevolgd door vele andere werkjes, die, meer of min volledig, hunne lezers bekend maken met de verbeteringen, welke in deze kunst gemaakt zijn. Het meest aanprijzenswaardige is: Le Daguerréotype mis à la portée de tout le monde, par montmirel, Paris 1842, en zou ons voorkomen de voorkeur te verdienen boven deze uit het Hoogduitsch vertaalde beschrijving.

Dit boekje heeft slechts eene betrekkelijke waarde, daar het voor geoefenden in de kunst niets nieuws bevat; terwijl hij, die alleen met dit boeksken in de hand moet beginnen om de toestellen te doen vervaardigen en er mede te werken, het zeker niet ver zoude brengen.

Wat de beschrijving der bewerking aangaat, zoo komt het Ref. voor, dat daarop nog wel eenige aanmerkingen te maken zijn.

De Schrijver spreekt van ‘met zilver geplatineerde koperen platen.’ Deze uitdrukking is oneigenlijk, daar er volstrekt geen platina tot het vervaardigen der platen wordt gebruikt: op een stuk koper van zekere dikte wordt een stuk zilver van 1/30 of 1/40 der dikte van het koper gesoldeerd en zoo lang gehamerd tot de platen de vereischte dikte hebben; deze is nagenoeg de geheele bewerking.

[p. 343]

Het jodineren der plaat kan ook eenvoudiger geschieden, door in de doos, in plaats van katoen en papier, een stukje laken te leggen; hierdoor behoeft men niet telkens het papier om te keeren; ook behoort de doos inwendig met glas bekleed te zijn, om te voorkomen, dat de jodium zich niet te vroeg op de randen van de plaat hechte. Ook is het niet onverschillig, welke jodium men gebruikt, daar de Fransche beter dan de Engelsche is en schooner beelden geeft.

Voor het polijsten der platen is het gebruik van olie altijd schadelijk en omslagtig; ook is het Engelsche rood niet zoo goed als de Tripel, waarmede men alles kan doen wat men verlangt, mits ze droog en fijn zij.

Wij hebben hier ter plaatse van dit werkje genoeg gezegd; de verbeteringen, later echter in deze kunst gebragt, moeten, buiten twijfel, hierbij niet uit het oog worden verloren, wil men in het daguerréotypéren die uitkomst bekomen, die ons de wetenschap, op haar tegenwoordig standpunt, met zekerheid belooft.

Worden de woorden onderhavig, voorradig, doelmatig e.d. langs hoe meer uit onze taal verbannen, wanneer zullen schrijvers en redenaars toch eens ophouden te spreken van zwakke krachten, even ongerijmd als dat men sprak van eene koele hitte? Wij troffen die zwakke krachten hier weder in het voorberigt aan.

Druk en uitvoering van het boekje zijn wél.