Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1846

Supplement tot den tweeden druk van: De Belastingen, vooral die van den Handel, in verband beschouwd met het algemeen Volksbelang, door A. Elink Sterk, jr. 's Gravenhage, bij W.P. van Stockum. 1844. In gr. 8vo. 16 bl.
Gedachten over de Publieke Schuld, door Mr. J. Bake. Te Leiden, bij S. en J. Luchtmans. 1844. In gr. 8vo. 87 bl. f 1-:

De Heer elink sterk schreef het hier eerst aangekondigd Supplement, dewijl men van hem verlangde zijne meening te zeggen, of, tot eene billijke handelsbevrijding, ook eene gelijktijdige groote reforme van het Accijns-stelsel of van andere belastingen vereischt wordt. Men wenschte, dat hij nadere, voor dit oogenblik aanwendbare, practische voorslagen deed, en ook zijn gevoelen uitbragt over het onlangs verschenen ministerieel ontwerp van Tariefsherziening. Aan de interpellatiën van bij hem hooggeachte personen, te dier zake, heeft de Schrijver, volgens zijne verzekering, door de uitgaaf van dit Supplement trachten te voldoen.

Over het thans in werking zijnde stelsel, als nog met artikelen vermeerderd, oordeelt hij nog minder gunstig dan toen hij in 1828 zijn werk schreef, en de Accijnsen uit mindere middelen bestonden. Echter erkent hij, dat het Rijk de Accijnsen niet kan ontberen, en er alsnog geenszins een groot deel van zou kunnen prijs geven.

[p. 327]

Daar echter toenemende vrijheid van handel zijn doel is, geeft hij op, wat men voor 's hands, en vervolgens van lieverlede, zou kunnen veranderen, om, zonder schokken, zonder plotselingen overgang tot een' anderen toestand, alles zonder benadeeling van 's Rijks geldmiddelen, meer en meer het groote doel te naderen; willende hij bij voorkeur op de algemeen erkende gebrekkelijkheid van ons stelsel van in-, uit- en doorvoer het oog vestigen, en 1 pCt. voor invoer, de helft voor uitvoer, en even veel of minder voor doorvoer, als algemeenen maatstaf zien aannemen, met uitzondering voorloopig op eenige weinige artikelen, die vooralsnog een hooger regt schijnen te vereischen. Het stelsel van beschermende regten vooral wenscht hij niet verder uit te breiden. Inzonderheid op artikel 2 van het nieuw voorgedragen Tarief, als voorbehoudende verhooging of verlaging van hetzelve, en daardoor onzekerheid voor toekomstige ondernemers daarstellende, en op art. 8, om zelfs van de kleinste partij een minimum van 5 Cent te vragen, heeft hij aanmerking. - Alle bezitters van het uitvoerige boek zullen zich denkelijk ook wel dit Supplement aanschaffen.

Fictio cedit veritati, had wel het motto kunnen zijn der brochure van Mr. j. bake. Immers het grondbegrip der gedachten, welke hij ontwikkelt, is, dat de meerderheid der tweede Kamer gedwaald heeft in 't grondbeginsel, toen zij het conversieplan van den Heer rochussen vooral dáárom verwierp, dat eene zoogenaamde vermeerdering van kapitaalschuld aan de bedoelde vermindering van renteschuld verbonden was. De vooral in een' practischen zin helder denkende Steller der hier aangekondigde Gedachten beweert, dat men het Burgerlijk- steeds te veel met het Staatsregt verwart; dat geheel verkeerd, bij onze inschrijvingen op het Grootboek en de daarvan uitgereikte certificaten, gesproken wordt van eene hoofdsom, welke de Staat zou schuldig zijn, daar men geene hoofdsom schuldig is, als men die nooit behoeft af te leggen; dat zelfs de gevestigde Staatsschuld niet eens gelijk staat met de, naar het burgerlijk regt, door den schuldenaar aflosbare of eigenlijk vernietighare, en dus slechts in een' betrekkelijken zin perpetuéle rente, van welker verdere kwijting de debiteur zich ontslaan kan, door teruggaaf van het genotene kapitaal; dat, wanneer de Staat, met uitzondering van binnen een' bepaalden tijd afloopende geldopnemingen, eene zeer oneigenlijk

[p. 328]

zoogenaamde geldleening doet, ofschoon zonder verbindtenis tot aflossing der hoofdschuld, alsdan in waarheid de zoogenaamde geldschieter zijne penningen onherroepelijk afstaat, doch tegen verzekering van eene bepaalde rente, die men geenszins 2½ pCt., 3 pCt., 4 pCt. of 5 pCt. moest noemen, daar dit eene kapitaalschuld onderstelt, maar b.v. tegen jaarlijkschen ontvang van zooveel meer of min rente in de plaats van het verkochte kapitaal. Het is bij den Schrijver (bl. 24) een contractus nec nominatus: do ut facias. ‘Men zal dus (bl. 29) niet meer moeten zeggen, dat men 100 opneemt à 5 pCt., maar dat men 1 rente verkoopt voor 20. Dan heeft men èn den waren toestand der zaak, èn de passende benaming, wanneer men zegt dat de eenheid kost 20 (5 pCt.) of 22 2/9 (4½ pCt.), of 25 (4 pCt.) of 28 4/7 (3½ pCt.) en zoo verder. De Staat, die dus, naar de thans gebruikelijke wijze van uitdrukking, 3 pCt. à 75 negotieert, betaalt 1 voor 25: en die, voor 125,5 inkoopt om te amortiséren, betaalt niets meer.

Een merkwaardig gevolg van dit stelsel zou dit zijn, dat er geen verschil van koers meer zou bestaan tusschen meerdere soorten van gevestigde renten, die nominaal tegen verschillende percenten liepen; terwijl thans het vooroordeel wegens het legale eener aflossing à pari zóó ingeworteld is, dat het bij kapitalisten als een vaste regel is geworden, dat die renten de veiligste zijn, die de laagste zijn tegenover het nominaal van 100. Vrij van dat vooroordeel, en ontheven van de vrees van een onwettig remboursement, zouden de Fransche 5 pCt. op 135 staan (in plaats van 120), terwijl de 3 pCt. op 81 stonden; d.i. de éénheid der rente zou overal den prijs van 27 waard zijn.’

Het natuurlijk gevolg dezer stellingen is, dat de Schrijver elke aflossing, die de Staat toch slechts doet, wanneer men voor de schatkist er voordeel in ziet, voor onregtmatig houdt, tenzij, bij het aangaan der renteschuld, het beding mogt zijn gemaakt, dat wel de geldschieter nooit het kapitaal kon opeischen, maar de debiteur de perpetuele rente te allen tijde kon afkoopen, door de genotene som terug te geven. Zoo dit beding ontbreekt, zou of de crediteur eveneens altijd kunnen opeischen, als de debiteur opzeggen; of wel de geldschieter kon nooit opeischen, maar ook de schuldenaar nooit afleggen. Dit laatste nu is de waarheid,

[p. 329]

indien men de Staatsschuld als eene eenvoudige renteschuld aanmerkt, verkocht tegen het aangekochte kapitaal.

En echter wil de Schrijver, dat de Staat er naar streve zijne renteschuld te verminderen, ja! hij stelt het gelijk met een bankroet, wanneer men niet zorgt voor eene jaarlijksche amortisatie; doch dit zij dan amortisatie door opkooping! Van alle effecten, welke de Staat inkoopt, behoeft de schatkist geene rente meer te betalen, en zóó vermindert de schuld, zonder benadeeling der rentheffers, die, naar dat stelsel, hun geld niet te huis krijgen, wanneer zij het slechts tegen lagere rente kunnen uitzetten, ofschoon zij verpligt waren in de bedongene rente te berusten, toen zij hoogeren intrest, zoo zij den Staat tot aflossing hadden mogen noodzaken, elders zouden hebben kunnen verkrijgen.

Waarschijnlijk zal dit opstel niet weinig tegenschriften uitlokken.