Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1841

Twijgen, uit een ouden stam opgeschoten. Door Dr. E. Halbertsma, met Aanteekeningen van Dr. J.H. Halbertsma.

[p. 656]

Uit het Friesch vertaald door J.J.A. Goeverneur. Te Deventer, bij J. de Lange. 1841. In kl. 8vo. 113 bl. f : - 90.

Aan de vrienden van de oude Friesche taal waren de stukjes, die hier in eene vertaling worden aangeboden, lange gunstig bekend. De Heeren halbertsma, ijverige beoefenaars van alles, wat tot de Friesche letterkunde behoort, zagen hunne geschriften, daartoe betrekkelijk, of in het Friesch opgesteld, steeds met belangstelling en toejuiching ontvangen. Maar de kring is natuurlijk klein, waartoe zich het debiet van dergelijke werken moet bepalen, en voor een groot gedeelte onzer landgenooten zijn zulke stukken geslotene boeken. Het is dus geen ongelukkig denkbeeld van den Heer goeverneur, om eenige stukjes uit het Friesch te vertalen. Rec. gelooft intusschen gaarne, dat dit geene gemakkelijke taak zal geweest zijn. Het naïve te behouden, dat een der eigenaardige kenmerken van deze stukken is, heeft voorzeker groote moeijelijkheid. Vele dingen laten zich ook in het oorspronkelijke zeer goed zeggen, die in onze taal niet zijn over te brengen, of waarvan de naïve eenvoudigheid in platheid overgaat. Wanneer wij dit in aanmerking nemen, dan moeten wij de overbrenging van den Heer goeverneur over het algemeen als gelukkig prijzen. Men vindt hier eene verzameling van stuckjes in poëzij en proza. Het eerste stukje, de Winter van 1624 in Waterland, met de liedjes en vertellingen, die daarbij behooren, is geheel Friesch, eene bevallige voorstelling van de ijsvreugd met hare bezwaren, gevaren en zorgen. 't Is een aardig en natuurlijk tafereel. Jammer, dat het klanknabootsende in het Zwaluwtje verloren moest gaan, en daardoor het liedje zelf veel van zijne aardigheid mist. Ook de volgende stukjes: de blaauwe scheen, Greult-oom, Murk van Ipecolsga zijn aardig, schoon men bij het lezen hier en daar niet moet vergeten, dat zij oorspronkelijk Boerenfriesch zijn, en dat daaruit te verklaren is, wat men misschien anders te plat zoude vinden. Het zijn boeren, die spreken en handelen, spreken in hunne eigene ongekunstelde, eenvoudige en naïve taal. De Reis van Gabe Scroar, een stuk in proza, is zeker niet het minste van den bundel, vol geest en luim; trouwens Gabe is een bekend en geliefd persoon uit de Friesche stukjes van den Heer halbertsma. De toegift, door

[p. 657]

j.h. halbertsma bij dit stukje gegeven, had men kunnen missen. Van hem vooral, die zelf de eerwaardige betrekking van Predikant bekleedt, en daarom weten moest, hoe gevaarlijk het is, door zoogenaamde anecdotes van Dominé's, aanleiding te geven, dat door sommigen met dezen nuttigen stand in de maatschappij gelagchen wordt, mogt men in dit opzigt voorzigtigheid verwachten. Al steekt er geen eigenlijk kwaad in, zoo is het toch beter, dat dit vermeden worde; en het spijt Rec. daarom, die toegift hier te vinden. - Het jongske van Sexbierum is weder een echt Friesch stukje, en verdient ten volle zijne plaats.

De vertaling, gelijk Rec. reeds zeide, is over het algemeen gelukkig geslaagd, en de Heer goeverneur zal zeker van zijn werk voldoening hebben. Rec. zou hem evenwel aanraden, zijne verzen vooral van tijd tot tijd te beschaven, geene stootende letters op elkander te laten volgen, en dergelijke kleinigheden meer te voorkomen, die vooral bij zulke losse en gemakkelijke stukjes hinderen, en waarvan hier nog al eenige voorbeelden worden gevonden.