Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1841

Verhaal eener Reis naar Algiers en van een driejarig verblijf op de Noordkust van Afrika, gedurende de jaren 1831-1834, door Albert Erath, Med. Dr. te Rottenburg aan den Neckar. Uit het Hoogduitsch. Te Groningen, bij A.L. Scholtens. 1841. In gr. 8vo. 195 bl. f 1-80.

Doctor erath begaf zich, in de lente van het jaar 1831, uit Duitschland, als landverhuizer, met zijn huisgezin, naar Frankrijk, met het voornemen om zich aldaar in te schepen naar Noord - Amerika. Te Havre de Grace veranderde hij van plan, begaf zich naar Algiers, en beproefde zijn geluk, nu eens als pachter van een landgoed, dan weder door de uitoefening van zijne geneeskundige praktijk. Teleurgesteld in zijne verwachtingen, zijne vrouw en twee van zijne kinderen verloren hebbende, verliet de Schrijver, na een driejarig verblijf, dit gedeelte van Afrika, en kwam in den zomer van 1834, ‘rijker aan ondervinding en armer aan fortuin dan te voren,’ in zijn Vaderland terug.

Doctor erath moge, gelijk hij zelf beweert, velerlei kundigheden bezitten, maar van zijne levenswijsheid hebben wij geen hoog denkbeeld; wij beklagen de vrouw en de kinderen van den man, die hun aller leven en geluk zoo roekeloos op het spel zet bij zijne avontuurlijke plannen, en wij prijzen de moeder, die, op haar doodbed, van haren onvoorzigtigen man de belofte weet te verkrijgen, om met hunne kinderen naar het Duitsche Vaderland weder te keeren, en die hem daardoor terug houdt van het reeds bijna

[p. 651]

gevormde plan, om zijn geluk op Jamaika of in de dienst van den Onderkoning van Egypte te gaan beproeven.

Somtijds vindt zich de Vertaler genoodzaakt, zijn origineel in zijne vertaling te verlaten, onder anderen wanneer de Schrijver, van het sterven ter gelijker tijd met zijne vrouw sprekende, als een echte Pantheïst, zegt: ‘wen unsere Seelen, in Eins aufgelöst, in der Weltseele zerflössen.’ - Het ware te wenschen, dat in de overzetting meer zorg ware gedragen voor de zuiverheid der taal. Wij vonden vervalling voor bevalling, verkoeld voor bekoeld, de voedselen voor het voedsel, smacht voor verlangen, en daarenboven hier en daar nog al stootende Germanismen.

Maar, om tot het werk zelf weder te keeren, daar Doctor erath zijne misslagen en dwaasheden openhartig bekent, mogen wij hem waarheidsliefde toekennen daar, waar hij, hetgeen hij gezien en opgemerkt heeft, verhaalt; en moge dan ook zijne beschrijving der Fransche bezitting van Algiers, uit hoofde van des Schrijvers toestand en gezigtspunt, wat te donker gekleurd zijn, zoo bestaat, naar ons inzien, de waarde van het onderhavige boek vooral daarin, dat het eene bijdrage is, om den lezer met den toestand en de uitzigten der genoemde Afrikaansche volkplanting bekend te maken, terwijl het tevens eene onderhoudende lektuur aanbiedt.