Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1841

De stipte en letterlijke vervulling der Bijbelsche Profetiën opgehelderd door de geschiedenis der Volken en de Ontdekkingen van nieuwere Reizigers. Door Alex. Keith. Verkort. Te Amsterdam, bij J.F. Schleijer. 1841. In kl. 8vo. 263 bl.f 1-90.

In N^o. VIII der Vaderl. Letteroef. voor 1837, bl. 327-330, is het groote werk van den Predikant te St. Cyrus in Kincardineshire aangekondigd, met eene korte opgave van deszelfs goede hoedanigheden en gebreken. De Verkorter van hetzelve, op wiens arbeid wij het godsdienstig publiek bij dezen opmerkzaam maken, heeft de eerste trachten te behouden en de laatste zoeken te verhelpen, zoodat het boek in bruikbaarheid aanmerkelijk heeft gewonnen. Vooreerst toch is het minder omslagtig; en ten andere is er thans meer orde en aaneenschakeling, vermits de Verkorter, na de inleiding, in de eerste afdeeling, in drie hoofdstukken, de Geschiedenis der Wereld voorafzendt, en alzoo de orde van het groote werk als 't ware omkeert. De tweede en derde afdeelingen, ieder desgelijks drie hoofdstukken hebbende, voeren ten opschrift: Gods Volk, en: de Landen der Heidenen. Een bladwijzer van Bijbelplaatsen maakt het geheel nog bruikbaarder.

[p. 635]

Ofschoon evenwel de Verkorter er hier en daar zelfs nog van het zijne bijgevoegd heeft, ja reeds het eerste hoofdstuk, volgens zijne verklaring, grootendeels als zijn eigen werk is te beschouwen, het is er nogtans ver van af, dat alle aanleidingen tot vroegere bedenkingen zouden zijn opgeheven. Inzonderheid is het bezwaar blijven bestaan, dat er dikwerf te veel in de woorden der Profetiën gezocht is geworden. Wij willen de voorbeelden, om ligt te bevroeden redenen, ontleenen uit het eerste hoofdstuk: algemeene blikken in de Wereldgeschiedenis, bl. 11 tot 22, waar bl. 16 noach's profetische zegen en vloek, Gen. IX:25-27, behandeld wordt. ‘De eilanden der volken, (zoo lezen wij daar) of de landstreken aan gene zijde der Middellandsche zee, werwaarts zij zich ter zee moesten begeven, die van Europa, werden verdeeld door de zonen van japhet. De afstammelingen van cham bewoonden Afrika en de zuidwestelijke gedeelten van Azië. De woningen van sem waren naar het oosten of Azië.’ Wij zijn verre van dit zoo gaaf toe te stemmen, daar wij Sogdiana, thans Groot-Bucharië, voor den oorspronkelijken zetel der Japhetische stammen houden, van waar zij zich naar het N., Z. en W. uitbreidden. Ook de Schrijver zelf schijnt, blijkens bladz. 19, in die voorstelling te deelen, dewijl hij aldaar zegt, dat ‘er geene enkele plaats in Europa bestaat, die het wingewest of eigendom is van een dier volken, welke de Heilige Schrift voorstelt als van sem afstammende.’ Hij houdt dus de Turken met ons voor afstammelingen van japhet. Maar wat doet het af, dat er thans geen eigenlijk Semitisch Rijk in Europa bestaat, wanneer het er vroeger eeuwen lang bestond? En waren dan de Arabieren en Mooren niet afstammelingen van sem? - Wij zouden hieruit en uit de geschiedkundige daadzaak, dat millioenen afstammelingen van sem en japhet slaven geweest zijn en nog zijn, met even veel gronds kunnen opmaken, dat noach's voorspelling niet vervuld is geworden, als de Schrijver en Verkorter tot hare letterlijke vervulling besluiten, vermits de slavernij nog in Afrika heerscht en de arme Afrikanen ook elders

[p. 636]

als slaven gebruikt worden, en omdat de Engelschen en Nederlanders volkplantingen in Azië hebben en alzoo in de tenten van sem wonen! Op die wijze kan men ook den tegenwoordigen krijg tusschen Engeland en China als door noach voorspeld beschouwen. Wij houden het er echter voor, dat het woord des grooten Patriarchs wel in vroegere eeuwen zijne vervulling heeft ontvangen, doch niet meer op dezen tijd betrekkelijk kan worden gemaakt.

Gelijksoortige overdrijving wordt op meer plaatsen aangetroffen. Ref.^s bestek laat niet toe, ze alle aan te stippen. Hij springt dus van het begin terstond over tot op het einde van het boek, waar over de zeven gemeenten van Klein-Azië gehandeld wordt. Dewijl van Pergamos niet gezegd was, gelijk van Efeze, dat hun kandelaar uit zijne plaatse zou geweerd worden, en er thans weêr 15000 inwoners zijn, waarvan 1500 Grieken en 200 Armeniërs, die ieder eene kerk hebben, zoo besluit de Schrijver tot vervulling van 's Heeren belofte aan die Gemeente. Wheler vond er evenwel in het laatst der 17de eeuw slechts 15 Christenhuisgezinnen. Hun aantal is sedert dus merkelijk toegenomen. Te Thyatire heeft hetzelfde plaats gehad. Wheler vond er 5000 inwoners, waaronder slechts 10 Christenen. Thans wil men, dat die stad eene bevolking heeft van 24000 inwoners, waarvan 12000 Grieken en 3000 Armeniërs. Zou nu zoo iets na verloop van tijd niet ook kunnen gebeuren te Efeze, Sardis en Laödicea? Immers lag ook het thans zoo aanzienlijke Smirna, behalve den Akropolis, in het begin der 13de eeuw in puinhoopen. En wanneer het gebeurde, zou dan de bedreiging des Verlossers minder hare vervulling hebben erlangd? Men hechte toch bij zoo gewigtige zaken niet te veel op de letter noch op het tegenwoordige, opdat men het zwakke geloof niet aan het wankelen brenge, terwijl men den wil heeft om het te versterken. De omstandigheid, dat hartley in 1826 te Philadelphia of Allahs hehr eenen Bisschop vond, die den Bijbel voor den eenigen grondslag van alle godsdienstig geloof houdt, wordt hier in verband gebragt met de woorden des Verlossers: Gij hebt mijn woord bewaard

[p. 637]

en hebt mijnen naam niet verloochend. Chandler vond er evenwel eenen proto-papas, die zeer onkundig was en zoo weinig Grieksch verstond, dat men door eenen tolk Turksch met hem spreken moest, terwijl het met de overige Christenen eveneens gesteld was. Was daarom, hetgeen thans waarheid zal zijn zulks te dien tijde minder?

Wij hebben dit een en ander opgeteekend, niet omdat wij het goede in dit werk miskennen, maar omdat wij van meening zijn, dat het met het oordeel des onderscheids gelezen moet worden, zal het wezenlijk dienen tot versterking des geloofs aan de Goddelijke Openbaring, zoo als zij door de vroegere en latere Schriften des Bijbels bewaard en voortgeplant is; hetgeen God geve!