Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1841

Christelijke Bladen tot bevordering van het Godsrijk, uitgegeven door M.A. Amshoff, Predikant te Groningen. Jaargang 1841. Te Groningen, bij R.J. Schierbeek, Jun. In kl. 8vo. VII en 70 bl. f : - 45.

Dit boekje is, volgens de Voorrede, een vervolg op een ander, dat, vóór een paar jaren, onder den titel van den

[p. 369]

Bode van het Godsrijk, door denzelfden Schrijver uitgegeven, maar ons niet onder de oogen gekomen is. Behalve het oogmerk, op den titel uitgedrukt, en door den Heer amshoff nader omschreven, als ‘bijdragen, waardoor liefde in waarheid wordt bevorderd, die de praktijk des levens op den voorgrond plaatsen,’ is het ook nog ten voordeele van ‘eene nuttige inrigting te Groningen, om het Christendom onder de armen en verwaarloosden aldaar te bevorderen,’ aan welke Christelijke, liefderijke oogmerken wij gaarne hulde doen. - Of er in den jaargang 1841, dien de titel vermeldt, nog meer zulke bladen zullen volgen, wordt niet gezegd.

Het eerste stukje, (bl. 1-13) heel belangstelling in elkanders geluk, waarin de Schrijver schijnt te willen, dat, gelijk men in de zamenleving naar elkanders ligchamelijken welstand vraagt, men alzoo ook naar elkanders zedelijken zielswelstand vernemen moest. Zijne meening moge goed, en het moge waar zijn, dat men dikwijls veel nuttiger gesprekken voeren kon, dan zoo menige beuzelpraat der gezelschappen; doch alles heeft zijne maat en zijnen tijd; ‘alle dingen zijn wel oorbaar, maar alle dingen stichten niet’: dat ongeroepen en gezocht zich bemoeijen met eens anders geestelijke belangen zal toch wel in de gewone zamenleving niet aan te raden zijn, zoo men het een niet ongepast door het ander warren, ja het heilige niet ontheiligen, en inderdaad niet meer kwaad dan goed aan de beste zaak doen zal. Laat ons woord en voorbeeld in het algemeen ongezocht, kunsteloos en nederig getuigen van eenen regtschapen Christelijken waarheid- en liefdezin, die achting en liefde voor ons inboezemt, dan zullen toespraken of vermaningen, waar zij in bijzondere gevallen en betrekkingen te pas komen, nut kunnen doen, geen gezochte opgedrongene godsdienstige gesprekken en onderzoekingen.

Waar is de Kerk van Christus? (bl. 14-18) is het opschrift van het tweede, dat hier voorkomt; een kort goed stukje, over luc. XVII:20, 21, ter herinnering, dat het

[p. 370]

Koningrijk Gods vooral in het hart en de daden zijnen zetel heeft en zijne weldadige uitwerking betoonen moet.

Hierop volgen twee stukjes uit Dr. h. mullerr's geistliche Erquickstunden, het eene (bl. 19-21) over het volharden in het goede en in het kwade, goed, maar al te kort en oppervlakkig; het andere (bl. 22, 23) over de zwakheid des geloofs, zoete spelingen, maar niet veel zakelijks bevattende.

Iets ter opheldering omtrent het zendelingswezen, (bl. 24-60) naar het Hoogduitsch van a. weibezahn, Predikant te Osnabruck, bevat bekende dingen over dit onderwerp; tot aanprijzing en ten betooge der noodzakelijkheid van hetzelve, hier en daar goede opmerkingen, ofschoon niet zonder repliek. De voorstanders onderscheiden dikwijls niet genoeg, dat iemand voor de zaak zelve, de uitbreiding des Evangelies, goed gezind kan zijn, zonder evenwel de middelen en personen goed te keuren, die daartoe dikwijls aangewend worden, en waarlijk gansch niet op den hoogte van onzen tijd staan, gelijk willebrord, bonifacius en anderen dier vroegere eeuwen, op welke men zich ook hier beroept, hoe gebrekkig ook, nogtans op die van den hunnen stonden, en toen niet anders konden geven. De vraag is niet, wat de Voorzienigheid, die het kwade zelfs ten beste bestuurt, na verloop van jaren en eeuwen hieruit voortbrengen kan, maar wat thans onze verpligting is, opdat naar ons licht en vermogen, onder haren zegen, het beste tot stand gebragt worde. Men leze dus dergelijke stukjes met oordeel des onderscheids!

Eindelijk worden hier (bl. 61-70) gegeven twee liederen uit de Geïstliche Lieder van den ouden Duitschen Dichter paul gerhard, overgebragt door den Heer voget, Predikant te Oostwold, en getiteld: Kruislied en de vermoeide Pelgrim, gelijk ook nog een ander, dat oorspronkelijk schijnt te zijn, genoemd: Avondlied van een' Christen. Zij zijn, ofschoon geen meesterstukken, nogtans redelijk wel, en met stichting te lezen.