Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1841

De Wereld en het Menschelijk Leven; in Verhalen. Naar het Deensch, Hoogduitsch en Engelsch. Bijeenverzameld door E.R.S. Te Deventer, bij A. ter Gunne. In gr. 8vo. 309 bl. f 3-10.

De onder dezen titel aan ons lezend publiek aangeboden bundel bevat drie Verhalen, in oorsprong geheel van elkander verschillende. Het eerste heet: Droom en Wezenlijkheid, naar het Deensch. In hetzelve meent Julius, een jongeling van aanzienlijken huize, zijn geluk gevonden te hebben in de verbindtenis met een ligtzinnig meisje van minderen stand. Voor die verbindtenis versmaadt hij de voor hem door zijnen oom en weldoener bestemde beminnelijke Laura, verlaat zelfs zijne bloedverwanten, om geheel met en voor zijne beminde Lize te leven. Spoedig echter ondervindt hij het onaangename van zulk eene betrekking met eene onbeschaafde vrouw, bij welke hij aanvankelijk, door hare schoonheid verblind, hare gemeene en lage gevoelens niet had opgemerkt. Nog onverdragelijker wordt zijn toestand, nadat hij de door hem versmade Laura leert kennen, als eene jonkvrouw, wier schoonheid gepaard gaat met een edel hart en versierd wordt door alwat opvoeding en beschaving daartoe kan bijdragen. Nu ontdekt Julius, dat zijne zoogenaamde liefde voor Lize niets anders dan zinnelijke drift was geweest. De ware liefde leert hij eerst kennen en gevoelen in den omgang met Laura. Daar hij intusschen met Lize niet gehuwd is, wordt de zaak, zoo als men dat doorgaans noemt, nog ten beste geschikt. Lize sterft aan de tering, en Laura, thans de echtgenoote van

[p. 311]

Julius, ontfermt zich over hare achtergelatene kinderen. Kortom, alles loopt af, zoo als het voor eenen Romanschrijver gemakkelijk is het te doen afloopen. Wij willen ook niet zeggen, dat de zedelijke strekking van het Verhaal kwaad is, indien de lezer maar onder het oog houdt, dat in de wezenlijke wereld zulke Brandmahlen im Gewissen, zoo als de goede stilling de gevolgen van dergelijke zonden der jeugd noemt, zich niet zoo gemakkelijk laten uitwisschen. - Het tweede Verhaal, Graaf Kallendorf genaamd, naar het Hoogduitsch, kan eenigermate verstrekken tot bevestiging van de daar zoo even gemaakte aanmerking. De held des verhaals laat zich vangen in de strikken van eene bekoorlijke, maar tevens zeer gevaarlijke vrouw. De ondervinding van hare valschheid en ontrouw doet hem alle geloof aan vrouwelijke deugd verliezen. Mogt hij ook naderhand het wagen, om een vrouwelijk hart te vertrouwen, en zelfs de echtgenoot te worden der onschuldige en hem als echtgenoote getrouwe Cecilia, het wantrouwen, de rampzalige vrucht van zijn vroeger verkeer met de genoemde boeleerster, had zulke diepe wortelen geschoten in zijn hart, dat hij eenen geruimen tijd zonder grond zijne voortreffelijke gemalin van ontrouw verdacht hield. Niet, dan na eene langdurige zelfkwelling, werd hij van hare onschuld overtuigd en verlost van zijne zielsziekte. - Het derde hier geleverde Verhaal is van Engelschen oorsprong, en heeft tot opschrift: De onschuldig veroordeelde, eene geschiedenis uit het lijfstraffelijk regt. De Napolitaansche Graaf Enrico di Zampieri wordt op de beschuldiging, dat hij, op de jagt zijnde, zijnen medeminnaar door een geweerschot om het leven gebragt heeft, ter dood veroordeeld. Zijn vader, om zijn aanzienlijk geslacht de schande te doen ontgaan, dat een van deszelfs leden op het schavot komt, beweegt zijnen zoon tot het innemen van vergift. Intusschen wordt de ware moordenaar ontdekt en Graaf Enrico vrij gesproken, maar helaas te laat, om de werking van het ingenomen vergift voor te komen. De vader klaagt zich nu zelf aan, als de moordenaar van zijnen zoon, wordt tot levenslangen dwangarbeid veroordeeld, en sterft krankzinnig. Voor het lijfstraffelijke regt meenen wij, dat dit Verhaal niets, der vermelding waardig, in zich behelst. Voor de illusie is het te onwaarschijnlijk. Wanneer wij

[p. 312]

echter dit laatste kortere Verhaal aanmerken als eene toegift tot bladvulling, dan heeft de Vertaler aan onze landgenooten eene aangename en nuttige bijdrage geleverd tot onderhoudende lektuur. Ook is, naar het ons voorgekomen is, het vertaalde in eenen zuiveren stijl en taal overgebragt. Indien het echter mode wordt, om Deensche Romans te vertalen, zullen wij voor gebrekkig vertaalde bewoordingen of spreekwijzen uit het Deensch nog eene kunstbenaming moeten uitvinden, gelijk aan Gallicisme, Germanisme en dergel. meer, dewijl wij flaters, als tweedonker (twilight in het Engelsch, schemeravond) dat al een erg Anglicisme is, niet maar zoo onopgemerkt, zoo ze ons in eene vertaling uit het Deensch voorkwamen, eene plaats in onze taal zouden kunnen geven.