Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1841

Het Jaar der Dwaasheid, een geschiedkundig Verhaal uit de XVIIde Eeuw, door J.F. Bosdijk. Te Gorinchem, bij A. van der Mast. 1840. In gr. 8vo. 368 bl. f 3-60.

Het denkbeeld van den Heer bosdijk, om den beruchten windhandel in tulpen tot het onderwerp van een verhaal te kiezen, is niet ongelukkig. Met regt mogt hij het den naam geven van het jaar der dwaasheid, en hij heeft die dwaasheid hier en daar goed geteekend. De tooneelen, waarin die handel wordt geschetst, zijn regt geschikt, om den lezer de zotternij der menschen van dien tijd, het spel der hartstogten bij dien windhandel, het bedrog en de schurkerijen daarbij gepleegd, te doen kennen. Dat is dan nu ook het beste gedeelte van dit boek. De intrigue van den Roman, ten zij deze geschreven ware door een' meester in het vak, liet zich vooraf raden. Van de honderd waren er zeker negentig Romanschrijvers, wier thema zou zijn: een meisje, wier vader zich door den tulpenhandel laat medeslepen, bemint een jong mensch, die de dwaasheid inziet en schuwt, maar die daarom door den vader wordt

[p. 134]

verstooten, door wien een tulpenhandelaar wordt begunstigd, totdat eindelijk de bommel losbreekt, en papa, door de edelmoedigheid des verstooten minnaars getroffen en gered, in het huwelijk stemt. Ziedaar ook het thema van den Heer bosdijk, niet zeer origineel van vinding, noch zeer belangwekkende, omdat ieder den uitslag wel raden kan. Maar hij heeft daarenboven zijn boek van de eene zijde met langwijligheden gerekt, en van de andere zijde met onwaarschijnlijkheden gevuld. Tot de eerste behooren vele van des Schrijvers redeneringen en beschrijvingen, een goed deel van de partij bij desiderius, en van het gebeurde bij overlander; tot de laatste, de geheele geschiedenis van margaretha's wegvoering door den student met al hare bijzonderheden. - Verstaat de Heer bosdijk Latijn? Hoe komt het dan, dat in de tot vervelens toe bijgebragte Latijnsche spreekwijzen van den student zoo vele fouten zijn? Men kan niet overal aan drukfouten denken. - Rec^s. oordeel komt dus hierop neder: daar, waar de Schrijver de dwaasheid van het jaar 1636 heeft beschreven, is hij niet ongelukkig geslaagd; maar de overige gedeelten van zijnen Roman laten veel te wenschen overig.