Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

[p. 385]

Nalezingen op het Leven van Jezus enz., Verslag van den Roman van Walewein, en andere Bijdragen tot de oude Nederlandsche Letterkunde; door G.J. Meijer, Hoogleeraar te Groningen. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1838. In gr. 8vo. 152 Bl. f 1-50.

De beminnaars en beoefenaars onzer oude Taal- en Letterkunde hebben voorzeker groote verpligting aan den Hoogleeraar meijer voor de uitgave van Het Leven van Jezus, naar een Nederlandsch Hss. van de XIIIde Eeuw (Groningen 1835, gr. 8vo.); een werk, 't welk, naar het oordeel van den geleerden willems, zoo niet vóór, dan zeker omtrent het jaar 1200 moet vervaardigd zijn, en dus wel waarschijnlijk voor het oudste bekende Nederlandsche geschrift in proza te houden is. Dit werk, in onderscheidene Tijdschriften (ook alhier 1836, bl. 195) gunstig vermeld, is vooral door den Hoogleeraar siegenbeek op eene geleerde wijze en uitvoerig beoordeeld in den Alg. Konst- en Letterbode, 1836, n^o. 2-4, alwaar die Taalkundige onderscheidene zeer gewigtige aanmerkingen heeft gemaakt op sommige der aanteekeningen, waarmede de Heer meijer het gemelde werk heeft doen vergezeld gaan.

De Heer meijer, na de uitgave van het Leven van Jezus bespeurd hebbende, dat er nog een Hss. van hetzelve te Stuttgard aanwezig is, heeft het nuttig geacht, van dit Hss. een naauwkeurig verslag te doen, en heeft tevens deze gelegenheid te baat genomen, om aan sommige der aanmerkingen van den Heer siegenbeek openlijk toe te geven, en op andere, waar hij bij zijn gevoelen bleef, zijne tegenbedenkingen mede te deelen. - Dit is de inhoud van het eerste stuk, 't welk in dezen bundel wordt aangetroffen.

N^o. 2 behelst een verslag van den tot dusverre onuitgegeven en alleen uit één enkel Hss. bekenden Ridderroman, Walewein genoemd. Huydecoper heeft, gelijk men weet, daarvan veel gebruik gemaakt in zijne uitmuntende aanteekeningen op melis stoke. Het Hss. bevat 11333 regels of verzen, maar is niet geheel volledig, en hier en daar door vele schrijffouten onverstaanbaar, zoodat het nog niet raadzaam is hetzelve uit te geven, vóór er een tweede oud Hss. van ontdekt wordt. Des te meer welkom zal dus

[p. 386]

dit uitvoerig verslag en uittreksel (bl. 30-83) uit dezen Ridderroman aan onze Landgenooten zijn. Het laat zich met groot genoegen lezen. Naar die uittreksels te oordeelen, zouden wij echter dezen Roman (als Dichtstuk) beneden den Ferguut stellen, onlangs door den Utrechtschen Hoogleeraar visscher in het licht gegeven.

N^o. 3 behelst Fragmenten van eenen onbekenden Ridderroman in de Nederlandsche taal, behoorende tot den Fabelkring van karel den grooten en zijne Paladijnen. Deze fragmenten zijn te Tubingen gevonden, en door maszman te Munchen in 1828 uitgegeven, doch hier te lande tot dusverre weinig bekend geworden.

Zeer belangrijk is het 4de stuk, zijnde een fragment van een Nederlandsch Nibelungen-Lied. De Heer serrure, thans Hoogleeraar te Gent, vond hetzelve aan een stuk van een' ouden lederen band, waarin de Animadversiones in V.T. libros omnes auct. l. de dieu, Lugd. Bat. 1648. 4^o, gebonden waren. Er kan uit worden opgemaakt dat er nog in 1648 een Nederlandsch Hss. der Nibelungen, geheel of gedeeltelijk, moet bestaan hebben. De Heer meijer brengt dit fragment tot de XIIIde Eeuw. Doch de Heer willems stelt het wel eene Eeuw vroeger. (Inleid. tot Reincke de Vos, bl. XVIII.) In allen gevalle zou het hoogst belangrijk zijn, zoo hiervan meer fragmenten konden worden opgespoord. Wanneer Rec. nagaat, dat in de XVIIde Eeuw, meer dan nu, de gewoonte plaats had, om de boeken ingebonden uit te geven, houdt hij het voor niet onmogelijk, dat er ook in andere exemplaren van de Animadversiones van l. de dieu soortgelijke fragmenten schuilen. Dat daarom ieder, die een exemplaar van dit werk bezit, de, waarlijk geringe, moeite neme, de schutbladen van den band naauwkeurig gade te slaan. De graad van waarschijnlijkheid, om er iets te vinden, moge al niet groot zijn, er bestaat dan toch eene reden, om dáár eerder te zoeken dan elders.

Het laatste stuk is het Dichtstuk van maerlant van der Drievoudichede. Hoezeer het in de Hss. meest als een afzonderlijk stuk van maerlant aangetroffen wordt, is het eigenlijk een vervolg op diens breedvoeriger Gedicht Wapene Martijn genoemd, en door de Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde uitgegeven. De Heer meijer merkt te regt aan, dat dit stuk niet het minst dichterlijk is onder alle de werken van maerlant, en dat het op sommige

[p. 387]

plaatsen eenvoudig schoon, op andere zelfs verheven mag genoemd worden. Met de uitgave van dit aloude Nederlandsche Dichtstuk, 't welk de Hoogleeraar van korte taalkundige ophelderingen heeft doen vergezeld gaan, heeft hij zich op nieuw verdienstelijk aan onze Letterkunde gemaakt.

Mogt dit zoo wél voorzien en zoo belangrijk bundeltje gretig gelezen en ook gekocht worden! Het is niet alleen nuttig voor de bezitters van het Leven van Jezus, maar ook op zichzelf eene gewigtige bijdrage voor de Nederlandsche Taal- en Letterkunde.