De Lichtensteiners. Een op de Geschiedenis gegrond Verhaal. Door C.F. van der Velde. Uit het Hoogduitsch. Te Zwolle, bij M. Brinkman de Vri. 1830. In gr. 8vo. VIII en 166 bl. f 1-50.
Het werkje, ons onder dezen titel aangeboden, behelst een verhaal uit de tijden der vervolgingen, welke de Protestanten in de eerste helft der zeventiende eeuw, onder anderen ook in Silezië, hebben ondergaan, toen de Duitsche Keizer ferdinand, door de Jezuiten opgezet, besloot, eene tegenhervorming te beproeven, en daartoe een middel in het werk stelde, eenen Turkschen despoot meer waardig, dan eenen Christenvorst, namelijk het afzenden van eene woeste krijgsbende, die, onder den naam van Lichtensteiners en Zaligmakers, door galg en zwaard de Sileziërs tot onderwerping aan den Paus poogde te dwingen. Uitgenomen den eigenlijk gezegden roman, is alles, wat ons hier verhaald wordt, ware geschiedenis, in den gewonen trant van den Schrijver levendig voorgesteld. Het verhaal zelf geeft aanleiding tot belangwekkende karakterschilderingen, zoo als van dat der opregte en onwankelbaar godvruchtige katharina, van den stoutmoedigen en tevens bezadigden oswald, van den welmeenenden, maar, naar den toen heerschenden geest, onverdraagzamen Predikant johannes beer. Zelfs onder de hier voorkomende Roomschgezinden verwerven de eerlijke florian en de menschlievende Franciskaner-monnik regtmatigen lof. In zoo ver dit boek aan lezers, die zich op geene eigenlijk gezegde historiekennis toeleggen, de gelegenheid verschaft, om bekend te worden met zulke geschiedkundige waarheden, welker herinnering ook in onzen tijd hoognoodig is, kunnen wij deszelfs lezing als nuttig aanprijzen; terwijl de bevallige stijl en de afwisseling der hier voorkomende zaken den lezer zeer zeker een aangenaam onderhoud zullen verschaffen.