Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1831

Het Bombardement van Antwerpen. Lauwerkrans voor den Luit^t. Gen^l. Baron chassé, gevlochten door C.G. Withuys. Te Amsterdam, bij J. Guykens. 1831. In gr. 8vo. X en 50 Bl. f 1-20.
Negen Volksliederen en Zangen, door J. Decker Zimmerman, Predikant bij de Evang. Lut(h)ersche Gemeente te Utrecht, enz. Te Utrecht, bij N. van der Monde. 1831. In gr. 8vo. 32 bl. f : - 35.

Nog is Recensent verrukt door de lezing van het gedicht van den Heer withuys: Het Bombardement van Antwerpen, in drie zangen, afwisselend van versmaat. In den eersten zang maalt de Dichter den voortgang van den opstand, en het leedwezen der Hollanders bij het vernemen der schrikmaren; hunne bereidvaardigheid tot het aangorden der wapenen, op de eerste uitnoodiging des Konings, en onze vermeerderde ontsteltenis, op de tijding, dat Antwerpen in handen der muiters gevallen was. Liever hadden wij, op bl. 12, in plaats van: Dat Oud-Holland, hoe ontaard, gelezen: Dat Oud-Holland, niet ontaard. Anders is alles schoon, en het lied ten slotte van dien zang bijzonder treffend. Nog stouter is de tweede zang. Daarin vindt men de overrompeling van Antwerpen door de muiters, maar ook de vastberadenheid van chassé, en vooral het bombardement juist en krachtig geschetst; terwijl ook de schildering van het ongeluk der niet schuldige slagtoffers roerend is, en de toon des medelijdens met de zoodanigen den Dichter tot eere strekt.

[p. 470]

De derde zang is van lagere vlugt, schoon altijd fraai als dichtstuk op zichzelve. Denkelijk is aan dien zang bij de vervaardiging (die slechts zeven avonden voor al de zangen gekost heeft) meer moeite besteed, dan aan de beide voorgaande, welke als lyrische uitboezemingen uit het hart zijn gevloeid. Dat echter ook die derde zang, welke de verdiensten van chasseé meer ontwikkelt dan schildert, niet onverdienstelijk is, bewijze de volgende nieuwe en gelukkige vergelijking van de neerslagtigheid der Hollanders, bij het vernemen, dat Antwerpen in handen der oproerlingen gevallen was, en de vreugde hier te lande, toen men de tijding ontving der kloekmoedigheid en regtvaardige strafoefening van chassé, met een' vogel, die schijnbaar gestorven is in het luchtledige, maar bij het wederinademen der levenslucht de ingeslapene krachten als verdubbeld wederkrijgt:

Zoo, verrast en overrompeld,
En in stikstof neêrgedompeld,

Laat de vogel kop en pluim

En ontspierde vlerken hangen;

Maar hij ademt dubbel ruim

En barst los in vreugdezangen,

Met verjongden vleugelslag

En van wellust fonklende oogen,
Als hij, plotsling uitgetogen,

Zich in zuurstof baden mag.

De overgroote uitgebreidheid elders omtrent dit dichtwerk ontslaat ons van het geven van een uitvoeriger verslag en het mededeelen van meerdere stalen.

Hoezeer steken bij zulke poëzij de negen Volksliederen en Zangen van den Eerw. zimmerman af, die op den Predikstoel veel beter te zijner plaatse is, dan op den Zangberg. De aardigheden, vooral in het Marschlied met dat zullen, zullen, zullen (waarop vrij natuurlijk geen Muzijk met eere te maken was, dewijl er geenerlei idee van schoonheid of bevalligheid kon worden uitgedrukt), en dan ook in De Witstrepen, enz. zijn meestal jammerlijk mislukt. Men vindt in dit bundeltje noch de manier van gleim, noch die van körner, noch die van bellamy, noch die van béranger, en even zelden de nog verdienstelijker oorspronkelijke schoonheid. Echter zijn de beurtzang Voor Vaderland en Vorst, de volkszang Vrijheid, Het vaderlandsche Meisje, en De

[p. 471]

Ruiter's Paard van betrekkelijk meerdere waarde, en hier en daar zelfs fraai. Ook zijn geest en strekking der stukjes onberispelijk.