Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1831

Carmen Elegiacum dicatum Collegio Spei Nauticae Amstelodamensi. In stipem Turri Speykanae. Amstelodami apud G.J.A. Beijerinck. 1831. 8vo. pp. 20. f : - 30.

Een Latijnsch gedichtje is, helaas! tegenwoordig reeds eene zeldzaamheid geworden, en wat zullen wij dan zeggen van een van omtrent vierdehalf honderd regels, vol vaderlandsch gevoel, vuur, kracht, en blijken van kunde en bekwaamheid? De inhoud is eene regtmatige klagt tegen de Belgen, in tegenoverstelling van onzen moed en belang. Het

[p. 405]

kwaad, door hen aangeregt, wordt in een even waar als afschuwelijk tafereel ons hier medegedeeld. Er is veel blijk van geleerdheid, vernuft en smaak in. Wij hebben ons inzonderheid verwonderd, hoe de Dichter de blaauwe kielen, Jakobijnsche mutsen, de potter, de celles, de stassart, de brouckere, gendebien, sylvanus (van de weijer), la fayette, om niet van danton, marat, damiens, balthasar gerards, clement, ravaillac en anderen te spreken, in goede Latijnsche verzen heeft kunnen brengen. Er heerscht in het geheele gedicht eene groote gemakkelijkheid, zoodat men wel zien kan, dat de Dichter niet alleen de Latijnsche taal, maar de Latijnsche lier meester is. Wij willen in een Nederduitsch tijdschrift geene Latijnsche proeven bijbrengen; maar inzonderheid troffen ons de fraai geschilderde voorspoed en bloei van België onder onzen Koning, hunne snorkerij, het te vergeefs vragen om eenen Koning bij de Franschen, de moed onzer krijgslieden, de edele zelfopoffering van van speyk, enz. Wij, opgevoed in eenen tijd, toen de leerlingen van burman den tweeden en j. schrader zelve handen aan de Latijnsche lier sloegen, weten, hoe de beoefening dier poëzij smaak, verheffing, gevoel en tact geven kan en moet, om de fijne en onnavolgbare schoonheden van eenen virgilius, horatius of propertius te waarderen. De geleerdheid van eenen wyttenbach, bake, van heusde en anderen moet den geest stevigheid bijzetten; maar het is ons nog onverklaarbaar, hoe uit de school van eenen van lennep, wassenbergh, bosscha, peerlkamp geene jongelingen voortspruiten, die, op het voorbeeld van zoo vele leerlingen van burman en schrader, hunne krachten in dit aangenaam en nuttig deel der Letteren beproeven De Dichter van dit Carmen is een geoefend man. Zijne kennis is zoo uitgebreid, dat min voorkomende en gewone woorden, misschien wel eens te veel door hem op enkele plaatsen opgenomen, bij de eerste lezing het dadelijk begrip min gemakkelijk maken; hetgeen onze goedkeuring niet wegdraagt, daar het een eerste vereischte van alle taal, spraak en schrift is, door den redelijk geoefenden dadelijk begrepen te worden, en dit althans in eene zoo zelden meer voorkomende soort van letterwerk het geval inzonderheid zijn moet, om den zwakken niet af te schrikken. Men kan hierbij zien, dat de Dichter

[p. 406]

niet alleen de oude, maar ook latere Latijnsche Dichters met bijzondere vlijt beoefend heeft. Wij danken hem voor dit geschenk aan het Vaderland, wenschen het Collegie Zeemanshoop geluk met de opdragt, hopen dat ook deze bijdrage voor de kosten tot den Vuurtoren voor van speyk, al is zij dan ook te dezen van weinig belang, weldadige gevolgen zal hebben, en noodigen de Schrijvers van de geleerde Bibliotheca Critica nova uit, om meer bepaald voor Latijnsche lezers de waarde van dit Carmen te ontwikkelen, en bij die gelegenheid de meerdere beoefening van dit vak van Letterkunde aan te bevelen en op te wakkeren; terwijl wij erkentelijk betuigen, dit gedicht met een driedubbel genoegen te hebben gelezen: vooreerst, wegens inhoud en doel; ten tweede, wegens de voortreffelijkheid van het stuk zelve, en, ten derde, wegens het blijk, dat er nog zoo verdienstelijke Latijnsche Dichters onder onzen landaard schuilen.