Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1831

Luimige Nachtwaken van den gepensioneerden Britschen Majoor Humphrey Ravelyn, Esq. ‘Hij was gewoon, openhartig en vrijmoedig te spreken, zoo als het een' regtschapen man en braaf soldaat betaamt: thans is hij schrijver geworden!’ Shakespeare. Uit het Engelsch. Te Leeuwarden, bij Steenbergen van Goor. 1830. In gr. 8vo. 358 Bl. f 2-90.

Deze Nachtwaken zijn het voortbrengsel van een' ouden krijgsman, die, na een zwervend en woelig leven, met zijn pensioen een huisje op het land betrokken heeft. In zijne eenzaamheid heeft hij, wanneer geene vrienden hem bezoeken, geen ander tijdverdrijf, dan dat, hetwelk het voorregt van een' onden krijgsman hem verschaft, - het droomen, namelijk, van hetgeen hem in langverledene tijden wedervaren is. Deze droomerijen nu, aan welke hij den naam van nachtwaken geeft, biedt hij het publiek aan, verdeeld in de volgende Hoofdstukken: I. Wederwaardigheden in de eenzaamheid. II. Bevordering tot schrijver. III. Titelbladen. IV. De verjaardag van den slag van Badajoz. V. Emilie Milburne. VI. Ontslag uit de dienst. VII. Westindië. VIII. De Anglo-Oostindiër. IX. Een aangenaam bezoek. X. Krijgsmansleven. XI. Onverwacht genoegen. XII. Templeton. XIII. Praalzucht. XIV. Indiaansche wijs van oorlogen. XV. Weldadigheid. XVI. De kunst, om zich in de hoogte op te werken. XVII. Een paar woorden tot afscheid. Het Voorberigt van den Vertaler kondigt den Majoor ravelyn aan, als een' aardigen prater; beroept zich, tot aanprijzing van het werk, daarop, dat hetzelve in het oorspronkelijke driemaal herdrukt is, en neemt

[p. 320]

zelfs de beoordeeling uit het Monthly Review over. Zoo vernamen wij dan reeds, vóór dat wij het werk zelve gelezen hadden, dat ‘de in hetzelve vervatte tafereelen allezins den stempel der waarheid dragen, en eenen grondig onder rigten, beschaafden en verstandigen krijsman kenmerken;’ dat ‘zijne opmerkingen en redeneringen getuigen van scherpzinnigheid, vrijmoedigheid, zielskalmte en een zeer fijn gevoel.’ Na de lezing van deze Nachtwaken vinden wij echter geene reden, om van dit oordeel te verschillen. Moge al het een en ander minder van toepassing zijn op onzen landaard en op onze militaire inrigtingen; als bijdrage, om den Engelschman te leeren kennen, is het daarom toch belangrijk, en aan lessen van levenswijsheid voor iederen stand ontbreekt het in de herinneringen van den grijzen krijgsman niet; terwijl alles in eenen onderhoudenden trant gesteld is.

Tot eene proeve plaatsen wij het volgende: ‘Om de waarheid te zeggen, heb ik, gelijk andere groote Schrijvers, eerst het oordeel mijner vrienden ingenomen, alvorens ik mijne Nachtwaken in het licht gaf. Toen ik mijnen neef daarover raadpleegde, moest ik hooren, dat deze proeven weinig meer waarde hadden, dan mijn groot werk over de Pieken, hetwelk nog in druk moet verschijnen. - Mijne achting voor het geëerde publiek was te groot, om deszelfs oordeel aan het zijne te onderwerpen. Dewijl ik echter beducht was, dat de uitgaaf van eenige weinig beteekenende proeven den toekomenden schitterenden roem van mijn groot werk afbreuk zouden doen, achtte ik het verstandig, andere en geschiktere personen, dan den jongen regtsgeleerde, te raadplegen. Maar nu was het de groote vraag, wie deze raadgever zijn zoude. O'grady bevindt zich, ongelukkigerwijze, sedert twee maanden op de jagt in de Hooglanden, en dus behoef ik aan hem niet te denken. - Ik was uit wanhoop reeds half van zins, zelf met mijn handschrift naar Londen te wandelen, toen ik plotseling een' gelukkigen inval kreeg. Ik had, namelijk, eens hier of daar gelezen, dat een zeker Deken zijne predikatiën; alvorens ze te houden of uit te geven, altijd aan het oordeel zijner keukenmeid onderwierp. Waarom zoude ik dus deze mijne Nachtwaken niet even zoo goed door mijn huisfactotum kunnen laten monsteren? “Jonathan,” zeide ik bij mijzelven, “zal ten minste in militaire zaken even zoo goed regter kunnen zijn, als de keukenmeid in godsdienstige zaken.” Nu was mijn be-

[p. 321]

sluit oogenblikkelijk genomen. - Ik moet echter bekennen, dat het mij aanvankelijk veel moeite kostte, mijnen Haverzak aan het verstand te brengen, wat ik met het opstellen van een boek bedoelde. Eindelijk echter kwam hij geheel achter de zaak, en besefte toen ook al het gewigt van zijn ambt, als letterkundig beoordeelaar en raadgever, en nu verklaarde hij met veel deftigheid zijn gevoelen in dezer voege: “Steeds heb ik ondervonden, dat men naar mijne verhalen van oude tijden en gedane veldtogten gaarne luisterde.” - Het gevolg, dat ik uit de ervaring van den eerlijken jonathan trok, was voldoende, om mij een vast besluit te doen nemen. Ik hoop, dat ik ten minste zoo gelukkig zal zijn, als mijn bediende; en gebeurt dit, dan ben ik tevreden. Ik heb althans besloten, er frisch op los te laten drukken. Morgen vroeg, zoodra de haan zijn reveille gekraaid heeft, moet Haverzak onder mijn venster gereed staan, om de marschorder naar mijnen geachten vriend, den Heer whitaker (den drukker van het origineel), te ontvangen. Proviand voor zijnen zesdaagschen marsch naar Londen en terug heeft hij genoeg, en het handschrift is, zorgvuldig in flenel, in plaats van, overeenkomstig het reglement, in eene wollen deken, gewikkeld, op den ransel vastgegespt.’

In eenen tijd, waarin zoo velen van onze Landgenooten het krijgsmansleven bij ondervinding leeren kennen, verbeelden wij ons, dat deze Nachtwaken eene niet onwelkome bijdrage zullen zijn tot verpoozing van de inspanning, welke aan dien stand verbonden is; terwijl ieder, die smaak en gevoel heeft voor de echte luim, dit werk met genoegen zal lezen. - De correctie had hier en daar wel wat naauwkeuriger kunnen zijn; al terstond, zonder lang zoeken, valt ons oog op hier voor heer, en karmeraden voor kameraden.