Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1831

De stemme des Heeren roept: Hoort de Roede ende Wie se besteld heeft! (Micha VI:9.) Te wapen! roept de van God gestelde, en naar waarde zoo hoog geschatten Koning der Nederlanden. Te wapen! onder ootmoedig en biddend opzien tot den Almachtigen God, die Nederland en Oranje zoo dikwerf uit de grootste gevaren gered heeft. Door Z.H. van der Feen, Med. Doct. Te Amsterdam, bij J.H. den Ouden. 1830. In gr. 8vo. 62 Bl. f : - 50.
Eenige woorden tot opheldering bij het leezen der stemme des Heeren roept: Hoort de Roede ende Wie se besteld heeft! Door denzelfden en bij. denzelfden. In gr. 8vo. 10 Bl. f : - 30.

Als de Doctor niet beter recepten weet te schrijven, zou Rec. zijne patiënten beklagen. Bevat het boeksken dan niets goeds ? O ja! de een-en-veertig eerste bladzijden zijn letterlijk - zegge letterlijk - uit den Bijbel afgeschreven, en wel getrouwelijk naar de Staten-overzetting, zelfs met behoud van de spelling, welke bij sommige lieden mede tot de zoogenaamde regtzinnigheid schijnt te behooren. De schriftuurplaatsen werden groo-

[p. 157]

tendeels uit de schriften des O.V. overgenomen. Volgens den bekenden aanhang, is Nederland - Oud-Nederland, voor zoo verre het belijdenis van de gereformeerde religie doet - het geestelijk Israël des N.V., en wat dus weleer de Profeten gesproken hebben tot het Israël naar den vleesche, dat wil men, zonder eenig onderscheid van omstandigheden in aanmerking te nemen, geheel letterlijk op onze tijden toegepast hebben. Van der feen heeft de moeite gedaan, eene menigte gezegden van dien aard te verzamelen, waaronder zeker vele zijn, van welke ook in deze dagen, mits met behoorlijke onderscheiding, een zeer nuttig gebruik kan gemaakt worden. - Van bl. 42 tot 62 volgt eigen werk des Schrijvers, bestaande in Aanteekeningen op eenigen der afgeschrevene Bijbelplaatsen. Die de Bezwaren tegen den geest der Eeuw heeft gelezen, zal hier niet veel nieuws vinden. De eerste aanmerking is gerigt tegen de graanhandelaars en opkoopers van aardappelen. Nu, de laatsten vooral zullen hier en daar ook weleens wat op hun geweten hebben. Aant. 2. is over het ontheiligen van den Sabbath - de Heer van der feen bedoelt zeker den Zondag. Rec. erkent, dat deze beter gevierd konde worden. Het ware te wenschen, dat men geene kermissen of andere dingen op denzelven toeliet, welke zoo weinig met godsdienstigen ernst strooken. Volgens Aant. 3. moet het er in de Gereformeerde Kerk hoogst treurig uitzien - vele Leeraars en Leden derzelve gelooven er zelfs aan den letterlijken inhoud der Geloofsbelijdenissen niet meer!!! De Predikanten inzonderheid hebben, volgens dit geschrijf, zeer veel voor hunne rekening; op hen wordt hier toegepast Lukas XII:47; Rec. wijst den Doctor op Matth. VII:1-5. Het ergert den Schrijver zeer, dat men thans zoo veel werk maakt van vergelijking der oude Codices. Hij zegt, dat God eertijds deze menigte van afschriften des Bijbels verstrooid heeft, maar dat ze door den Satan bij wereldsche menschen bewaard zijn, en dat men die nu uit alle hoeken der wereld bij een

[p. 158]

haalt, om de grondtexten van den Bijbel, welke de grondslagen van de Gereformeerde Geloofsbelijdenis uitmaken, te veranderen. Zoo dat men (het zijn des mans eigene woorden) onze dierbare, zaligmakende, Godverheerlijkende Geloofsbelijdenis schier niet meer uit den Bijbel bewijzen kan. Ten gevolge van deze rijkdom in duizende handschriften heeft men in onze dagen de oude, door Gods Almagt te midden der hevigste vervolgingen in vroegere eeuwen, zoo wonderdadig en genadig bewaarden heiligen Bijbel verkromt, verdraait en verzwakt, ook in vertalingen uitgegeven, en zoo zoekt men dien voortreffelijken zoogenaamde Staten-Bijbel te verwerpen, om welks behoud en verdediging onze voorouders goed en bloed opgeofferd hebben. Welk eene verwarring van zaken! welk eene onkunde! of is het opzettelijke verdraaijing? - Rec., die niet tot het Kerkgenootschap der Hervormden behoort, meent voorts schandelijke lastertaal te mogen en te moeten noemen, wat van der feen op bl. 46 schrijft: In onzen tijd leert men op de predikstoelen in de Gereformeerde Kerk, dat men zich niet op de Christelijke pijnbank behoeft te leggen, om zich over zijne zonden te mishagen, enz. Waar is het bewijs? - ‘Roepet een verbodtsdag uyt,’ zegt de snuggere Schrijver elders: ‘Een krachtig wapen om rampen af te weren, en vijanden te overwinnen, en te verstrooijen, zelfs zonder het bezit van eenige kracht in eigene legers.’ - Doch genoeg reeds, om den geest van dit geschrijf te doen kennen. Even onbeduidend zijn: Eenige woorden tot opheldering, die eigenlijk niets ophelderen. Ook Rec. keurt ligtzinnigheid en onverschilligheid ten sterkste af, en meent de gebeurtenissen onzer dagen uit een godsdienstig oogpunt te moeten beschouwen, maar is tevens van oordeel, dat de Doctor beter zou doen, bij genezing van ligchamelijke krankheid zich te bepalen, en aan bekwamer mannen over te laten, wat niet tot zijn vak behoort. - Van der feen zegt, dat in onze dagen bijzondere opmerking verdient

[p. 159]

II Timoth. III:1-8. Men zou het ook kunnen omkeeren, en op zekere lieden, die onder de leuze van regtzinnigheid onrust zaaijen, toepassen II Tim. III: 5-9 en IV:3 en 4, alsmede Rom. X:2.