Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

Iets, over spreekwijzen.

Spreekwijzen zijn niet altijd waar, ja schijnen dikwijls van de oppervlakte der verschijnselen als afgeschept te zijn. Van vele zou men niet zelden het tegengestelde kunnen beweren, waardoor men dan zelfs dieper in de kern der waarheid dringt. En, zij ook een spreekwoord waar en treffend, vaak wordt het verkeerd bijgebragt. Somtijds wordt deszelfs uitspraak te regt gewezen, door hetzelve om te keeren. De valschheid dier uitspraken is gemeenlijk op de verwisseling van oorzaak met gevolg gelegen. Door eenige voorbeelden willen wij zulks pogen te staven.

De liefde heeft hem tot een' dwaas gemaakt. Dit zegt meestal: ‘De dwaasheid heeft hem tot een' verliefde gemaakt.’

Zijne ziekte zijn hypochondrische grillen. - ‘Zijne grillen zijn eene ziekte.’

Hij leeft losbandig, omdat hij geen Godsdienst heeft. - ‘Hij schuwt de Godsdienst, omdat hij losbandig is.’

Hij is een dronkaard uit verdriet in het leven. - ‘Het leven is hem een last, omdat hij aan den drank verslaafd is.’

[p. 303]

Zij wordt zoo zeer van luimen gekweld, dat zij dikwijls tot niets in staat is. - ‘Zij doet niets; hare luimen ontstaan uit het geweten.’

Hij bedelt uit armoede. - ‘Hij is arm, wijl hij liever bedelt dan arbeidt.’

Ik had gaarne iets geleerd; maar ik heb geen geheugen. - ‘Gij hebt niets in uw geheugen, omdat gij niets geleerd hebt.’

Zij gaf zich uit liefde aan hem over, en trouweloos verliet hij haar. - ‘Hij verliet haar, wijl zij zich zoo gereedelijk aan hem overgaf.’

Ik ben buiten staat om mijzelven te helpen; maar God zal wel zorgen. - ‘God zal niet helpen, wanneer gij niet zorgt.’

Hij heeft te sterk gestudeerd, en is daar gek van geworden. - ‘Hij was een halve gek, en heeft zich tot een' heelen gemaakt.’

Ik was een speelbal des ongeluks. - ‘Het was een ongeluk, dat ik zoo ligt als een speelbal was.’

Die is gelukkig! Hij slaagt in alles, wat hij onderneemt. - ‘Hij is wijs genoeg om niets te ondernemen dan hetgeen slagen moet.’

Het geld (en daardoor de Joden) regeert de wereld. - ‘De Mogendheden regeren (commandéren) het geld, wie het dan ook moge bezitten.’