Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

Het derde Eeuwgetijde van de overgave der Augsburgsche Geloofsbelijdenis, gevierd in de Evangelisch Lutersche Gemeente te Utrecht. Te Utrecht, bij J.G. van Terveen en Zoon. 1830. In gr. 8vo. 96 Bl. f :-75.

Onder dezen algemeenen titel verschijnen twee feestredenen, welke door de beide Predikanten der Luthersche Gemeente te Utrecht gehouden werden ter gedachtenis van de bekende overgave der Confessie. De eerste is van Ds. reudler en heeft dezen afzonderlijken titel:

[p. 658]

Jubelrede over de verantwoording en belijdenis der Protestanten te Augsburg, als een wereldkundig blijk van den Evangelisch-Apostolischen geest der Hervormers. Gelukkig is de keuze van den tekst, Hand. XXIV:14-16. De Eerw. reudler maakt daarvan een gepast gebruik tot zijn doel, en merkt te regt aan: ‘Wij vinden hier den grooten Apostel der Heidenen nagenoeg in dezelfde omstandigheden, als waarin de Hervormers zich vóór drie eeuwen bevonden: - voor zijne aanklagers, en ten overstaan der overheid, eene geloofsbelijdenis afleggende, welke de grondslagen in zich bevat, die zij nog altijd, om op den eernaam van Evangelische aanspraak te maken, niet kan, nog (noch, beter of) mag verloochenen.’ Zoo vond de waardige Prediker aanleiding en reden, om de verantwoording en belijdenis der Protestanten te Augsburg voor te stellen als een wereldkundig blijk van den echt Evangelisch-Apostolischen geest der Hervormers. Na korte toelichting der tekstwoorden, bepaalt hij zijne hoorders bij de Augsburgsche Confessie, en spreekt, in het tweede deel zijner rede, 1. over hetgene tot die belijdenis aanleiding heeft gegeven, 2. over de omstandigheden des tijds, om daaruit haar naaste doel te verklaren, en 3. nog nader over hare grondslagen en voornaamsten inhoud, om 4. den geest der Hervormers op te merken, gelijk die doorstraalt in den vorm en toon hunner belijdenis - in geheel hun gedrag, staande dit zoo gewigtig tijdperk. En dan volgen in de derde plaats nog eenige herinneringen en opwekkingen, overeenkomstig het doel der feestelijke zamenkomst. Het bestek van ons Tijdschrift gedoogt geene breedere aankondiging of ontleding. Gaarne erkennen wij met den Heer reudler, dat de overgave dier belijdenis belangrijke gevolgen had voor de zaak der Hervorming. Wij lazen met veel genoegen deze feestrede. Wij hopen en vertrouwen, dat dezelve ook buiten des Leeraars Gemeente gelezen zal worden.

Voor den Eerw. decker zimmerman was het, nadat zijn Ambtgenoot reeds zoo veel goeds had gezegd,

[p. 659]

moeijelijker, op denzelfden dag over dezelfde zaak te spreken. Ter voorbereiding tot het houden des H. Avondmaals moest deze zamenkomst tevens dienen. Hij bepaalde dus zijne hoorders bij de leere wegens de regtvaardiging door het geloof, zonder de werken der wet, als de groote leuze der Hervormers, naar Rom. III:28. Dit Christelijk beginsel, waarvan de Hervorming uitging, wordt I. voorgesteld als een zegen; en dan volgt II. de verpligting, om 1. in deze belijdenis, wegens de regtvaardigmaking des geloofs, zonder de werken der wet, te blijven volharden, 2. de belijdenis steeds in den geest der Confessie te blijven bevatten, maar tevens de H. Schrift ook verder te onderzoeken, en daardoor de belijdenis, al voortgaande, toe te lichten, en 3. de belijdenis ook te versieren en helpen aanbevelen onder de menschen door eenen deugdzamen wandel. Verder wordt III. van de behandelde stof een toepasselijk gebruik gemaakt ter voorbereiding tot het H. Avondmaal. Dank, geloofsversterking, en zucht naar reine geregtigheid voor God, zijn de punten, welke hier voorkomen. Betrekkelijk dit laatste drukt de Eerw. zimmerman zich, bl. 87, aldus uit: ‘Vergeving van zonden en geregtigheid voor God, door het geloof beide te verkrijgen, moeten wij dus ook altijd, naar den wenk der Confessie, met elkander verbinden, of wij zullen, met de laatste, ook de eerste ras weder kwijt zijn; en het wordt eene eeuwige dobbering tusschen vergeving van zonden en nieuwe zonden.’

Wij kunnen ons zeer wel vereenigen met den geest, die in beide feestredenen heerscht. De stijl der laatste is, naar ons oordeel, niet overal de regte kanselstijl; doch, daar ieder zijn' eigen' toon en stemleiding heeft, zal dit bij het uitspreken minder gehinderd hebben. Ook de gebeden zijn er bijgevoegd, en hierover verheugen wij ons. Moge de uitgave aan het doel beantwoorden, en ook de herhaalde lezing, onder Gods zegen, iets toebrengen, om de Hervorming steeds op den regten prijs te doen stellen!