Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

[p. 613]

Het beeld van den opstand. Leerrede over Hand. XIX:32. door J. Decker Zimmerman, Predikant bij de Evang. Lutersche Gemeente te Utrecht. Uitgesproken den 5 Sept. 1830. Te Utrecht, bij N. van der Monde. 1830. In gr. 8vo. 41 Bl. f :-40.
Het oproer te Efeze, in zijnen voortgang en afloop. Vervolgrede over Hand. XIX:33-40. Uitgesproken den 12 Sept. 1830. door denzelfden, en gedrukt bij denzelfden. In gr. 8vo. 37 Bl. f :-40.

Wij haasten ons, een tweetal leerredenen aan te kondigen, welke, in de tegenwoordige omstandigheden, loffelijke vermelding verdienen. Wat aanleiding tot het uitspreken en uitgeven gaf, zal ieder ligt beseffen, al worden geene namen genoemd. De Eerw. zimmerman toont, dat men ook over het oproer op eene regt nuttige wijze kan prediken. Ach! ware te Brussel en elders, gedurende de laatste drie of vier jaren, in dezen geest gepredikt, en het aankomende geslacht in deze Christelijke beginselen onderwezen, de schoone stad zoude geen tooneel van akelige verwoesting zijn geworden, en het bloed onzer dapperen had niet dáár behoeven te stroomen. Dat beide leerredenen met veel genoegen gehoord werden, en dat velen der hoorders de uitgave verlangden, kunnen wij ons ligt verbeelden. Maar, waagde de prediker niet te veel met de spoedige uitgave van een zoo spoedig bewerkt opstel? Ieder billijk beoordeelaar zal gaarne gebreken voorbijzien. Om des goeden doels wille onthouden ook wij ons van alle aanmerking. Zullen wij behandeling en beloop der beide stukken opgeven? Het komt hier voornamelijk op den geest aan; en dezen meenen wij het best te doen kennen, wanneer wij uit de eerste leerrede het volgende afschrijven: ‘Wij willen altijd de verbeteringen van boven af beginnen, en zoeken die in staatsvormen en grondwetten; - het Christendom

[p. 614]

verbetert van beneden af aan, en, op het voetspoor van jezus, mede zoo gehoorzaam als burger, van uit den grond des gemoeds (Efez. IV:23). Geene regering over een goed en geheel verbeterd volk zou slecht kunnen blijven; de slechtste zou goed worden: maar zoo lang gij de menschen niet verbetert, is alle poging, om hier tot de volmaaktheid te geraken, ijdel en vergeefsch.’ En dan het schoone slot: ‘Voor het overige; geene drift! geenerlei verbijstering! De Koning moet handelen, volgens zijn' pligt, en volgens zijn inzigt; veel kan hij weten, hetgene wij niet alzoo kunnen inzien; daarvoor is hij Koning, en genoeg! indien wij ons, naar hoofd en hart, op hem kunnen verlaten. Voor verdoolden echter laat ons bidden, en hen niet verbitteren - veeleer nog verbeteren, door wijsheid en zachtmoedigheid, en door ons eigen gematigd, edelmoedig, bescheiden en voorzigtig gedrag nog het meeste. En dan - wat staat er van jezus? En als Hij nabij kwam, en de stad (zijner hateren) aanzag, (waar Hij eerstdaags zou gekruist worden) weende Hij over haar!’ Wie zoude hierop niet van ganscher harte Amen zeggen? - Uit de tweede leerrede voegen wij er nog dit bij: ‘Spreek de taal der geregtigheid, ook in uwe bijzondere betrekkingen. Verg van den minderen niet te veel voor te weinig. Wees heusch en vriendelijk jegens ieder, en toon hem, dat gij, wel wetende, wat gij, bij bestaande betrekkingen, van hem kunt eischen, wederkeerig in hem nog altijd den mensch eert, en het wél weet, dat gij ook eenen Heer hebt in den hemel. Men kan zoo veel vaak voorkomen, door hetgene niet dan wijsheid en gemeene pligt is; maar, ten dage des goeds, denkt men dikwerf al te weinig aan den dreigenden dag des kwaads, en draagt intusschen zelve, bij volle vaten, water in den stortvloed, die eenmaal over huis, erf en have, verwoestende en alles in zijne vaart medeslepende, kan of zal losbreken. o! De geschiedenis van zoo menige omwenteling is, wat de volkszijde in het tafereel aangaat, slechts de geschiedenis, in haren treurigen afloop, van den hoogmoed, de onder-

[p. 615]

drukking, het gepleegde onregt en de afpersingen, de uitzuigingen der grooten! Daarmede is nogtans niets verontschuldigd.’ Niet enkel waarschuwing tegen oproer, maar ook tegen het bedillen der Regering, ten tijde van oproer, wordt hier gevonden: ‘Zóó veel en velerlei heeft eene overheid - de hoogste natuurlijk het meeste - steeds te bedenken, en velerlei te wikken en te wegen, waar wij zoo niet bij kunnen, of immers niet bij zijn. Uit welk oogpunt moeten wij de daden van ons bestuur nu dan beschouwen? Uit het oogpunt des vertrouwens, der gehoorzaamheid en der liefde.’

Wij meenen den geest van beide leerredenen genoeg te hebben doen kennen, en vertrouwen, dat derzelver lezing iets goeds zal kunnen bevorderen.