Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

Frederik de Groote, zijne Familie, zijne Vrienden en zijn Hof. Herinneringen uit mijn twintigjarig verblijf te Berlijn. Door Dieudonné Thiébault, voormaals Hoogleeraar aan de Ridder-Akademie te Berlijn. Uitgegeven door zijnen Zoon, den Baron F. Thiébault, Luitenant-Generaal in Franschen dienst. II Deelen. Te Leeuwarden, bij Steenbergen van Goor. In gr. 8vo. Te zamen 652 bl. f 5-40.

Als groot man behoort gewis de beroemde Koning van

[p. 494]

Pruissen door de Geschiedenis altijd behandeld te worden. Zijne dappere daden, zijne geslepene staatkunde plaatsen hem buiten kijf onder de zelsregerende en handelende Koningen, die naam en schepter voeren, maar ook iets uitvoeren. De Geschiedenis heeft hem als zoodanig genoeg bekend gemaakt. Als Dichter en Wijsgeer wordt hij door haar geroemd; maar hier heeft kroon en schepter den dichterlijken Wijsgeer eenige trappen hooger gezet, dan anders zou hebben plaats gehad. Zijn vernuft in luimige of bijtende scherts is genoeg bekend gemaakt door de onderscheidene Anekdoten, welke van hem zijn in het licht gegeven. De Geschiedenis heeft dus den Koning doen kennen, maar minder den mensch, die in dien Koning stak. Het huiselijk leven van frederik werd wel niet geheel voorbijgezien, maar meer als middel om den Koning of zijn vernuft te doen uitkomen. Een boek als het onderhavige, hetwelk als hoofdzaak allerlei betrekkingen van frederik mededeelt, is voor de geschiedenis van dien beroemden man onontbeerlijk. Wij plaatsen dus dit werk onder de belangrijkste vertaalde schristen, die onder ons sedert eenigen tijd zijn in het licht gegeven. De Heer d. thiébault stond met het Hof in naauwe betrekking, om alles goed te weten. Hij zag en hoorde hetgeen hij mededeelt. Prijst hij den Koning; hij prijst niet, omdat hij door groote gunstbewijzen prijzen moest. Verhaalt hij iets, dat men van den grooten frederik niet alzoo zou verwachten; hij verhaalt aldus niet, omdat eenige ondervondene ongenade zijne pen heeft gescherpt. 's Mans betrekkingen waren van dien aard, dat hij, wat hij vermeldt, zeer goed kon weten, en dat er geene redenen waren, om iets anders te zeggen, dan hetgeen hij zag en hoorde, en zoo als hij dit met eigene ooren en oogen waarnam. Ook de uitgever f. thiébault is bewijs voor de onpartijdigheid van het werk, dat voor het overige zichzelf als getrouw en waar aanbeveelt, zoo als leder bij inzage gemakkelijk zal ontdekken.

Wij leven in den tijd van Gedenkschriften van en over mannen van naam. Die Gedenkschriften, hoe gretig ook gezocht, hebben niet alle het noodige vereischte van getrouw en naar waarheid de dingen te behandelen. Daarom doen wij dit ten opzigte van dit werk meer kenbaar worden, opdat niet dit werk gelijk gesteld worde met die duizend en één Gedenkschriften, die voor eenige dagen of weken misschien eenig, maar in het vervolg bijna geen nut aanbren-

[p. 495]

gen. Dit boek zal den Geschiedvorscher frederik somtijds van zulk eene zijde leeren kennen, als hem de Geschiedenis tot dusverre nog niet heeft voorgesteld. Dit is ten opzigte van frederik van zeer veel belang.

Het spreekt van zelf, dat wij geene doorloopende beoordeeling van dit werk kunnen geven. Ons Tijdschrift is voor groote uitvoerigheid weinig geschikt, en de aard van dit werk duldt geene beknoptheid.

De uitvoering van dit werk zoo wel, als de gehalte dezer vertaling, is, zoo als men die van steenbergen van goor, of als vertaler of als uitgever, verwacht, en gewoon is te ontvangen.