Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1830

Grammaire Allemande. Suivie de thêmes sur différentes règles, à l'usage de ceux, qui veulent s'exercer dans les éléments de cette langue. Par H. Harttmann. La Haye, chez Hartmann frères. 1829. 8vo. f 1-50.

Het ontbreekt ons niet aan middelen, om vreemde talen gemakkelijk en spoedig aan te leeren. Behalve zoo vele wandelende Grammaires, zich Professors noemende, schoon zij zulks, in den eigenlijken zin, niet zijn, (b.v. Professeur de l'académie etc. etc.!) bezit ons, van alles overvloedig gezegend landje, verscheidene verdienstvolle werken over de Duitsche en Fransche talen; en het doet Rec. genoegen, ook aan dit eene eervolle plaats te kunnen toekennen. De Heer harttmann, een jeugdig beoefenaar der talen, onderscheidt zich al terstond daardoor, dat hij van de gewone inrigting der Grammaires afwijkt; en wij stemmen volkomen in dezen met hem in, alzoo het ons, bij het naauwkeurig nagaan zijner Grammaire, blijkt, dat deze afwijking op goede gronden rust. Te regt merkt hij aan, dat vreemdelingen, bij andere Duitsch-Fransche Grammaires, in onzekerheid verkeeren, vooral ten opzigte van de verbuiging der zelfstandige naamwoorden, door er te veel te stellen, en den leerling maanden lang op te houden bij de uitzonderingen (exceptions) derzelven. Hij volgt eenen gang, die den leerling terstond in staat stelt, te weten, tot welke verbuiging een zelfstandig naamwoord behoort. - Niet minder voorziet hij bij dezen in

[p. 366]

een ander gebrek, betreffende de persoonlijke en bezittende voornaamwoorden; duidende men, naar zijn gevoelen, niet genoeg het onderling verband aan. Na langdurige oefeningen zelfs weten de meesten niet, of zij Dein, Euer of Ihr schrijven moeten, ten opzigte van het persoonlijk voornaamwoord Sie. Hij herstelt dit gebrek op eene duidelijke wijze, door het inlasschen eener tafel (zie pag. 64), waardoor alle twijfel ten eenemale ophoudt. - Zijne thema's zijn met verstand gekozen, en niet, zoo als wij elders dikwijls ontmoeteden, boven het begrip des leerlings; eene verdienste, welke wij met stilzwijgen niet mogen voorbijgaan. - Na een helder overzigt betreffende de Duitsche taal gegeven te hebben, eindigt hij zijne taak met de opgave van de meest gebruikelijke woorden en eenige naïve zamenspraken. Jammer, dat hij niet een weinig uitvoeriger geweest is, hetwelk de onderscheidene belangrijke wenken, die hij geeft, wel hadden kunnen dulden; ook had de correctie (immers daaraan willen wij het toekennen) naauwkeuriger, en het papier beter kunnen zijn. De Heer harttmann onderzoeke, ten opzigte van het eerste, bladz. 41, 73, 35, 175 en 223.

Voor het overige bevelen wij dit werkje allen beminnaren der Hoogduitsche taal gaarne aan; wenschende, dat het den Schrijver aan lust noch tijd ontbreke, om deze aanvankelijk welgeslaagde jeugdige proeve weldra te doen vervangen door een meer volledig mannelijk werk, waartoe hem, naar dit boekje te oordeelen, de talenten niet ontbreken. Een ruim debiet moedige hem daartoe aan!