Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1828

[p. 661]

Boekbeschouwing.

Zestal Leerredenen. Door W. Scholten, Predikant bij de Gasthuiskerk, te Delft. Te Delft, bij B. Bruins. 1827. In gr. 8vo. XII en 204 bl. f 1-80.
Leerredenen. Door H. van Heyningen, Predikant te Rijswijk. Te Delft, bij de Wed. J. Allart. 1827. In gr. 8vo. X en 210 bl. f 2-20.

Bij den grooten voorraad van Leerredenen, die nog op eene aankondiging wachten, zij het ons vergund, deze beide bundels in hetzelfde verslag op te nemen.

De Delfische Gasthuisprediker scholten levert hier de volgende: I. Het vereerende en bemoedigende, hetwelk de uitspraak van Jezus: Ik ben krank geweest en gij hebt mij bezocht, voor den Christenleeraar bevat, tot eene getrouwe vervulling van dat gedeelte zijner ambtsbediening, hetwelk hem bijzonder verpligt tot het bezoeken der kranken. Matth. XXV:36. II. Het treurig einde van een leven vervreemd van de dienst van God, en de heerlijke uitkomst van een leven in zijne dienst doorgebragt, zoo vele drangredenen, om onze keuze tot het laatste te bepalen. Matth. VII:13, 14. III. De vroege verhuizing van deze aarde van een der uitstekendste voorbeelden van godsvrucht, in de grijze oudheid, beschouwd als de uitstekendste belooning derzelve. Gen. V:24. IV. Voorstelling van het ongenoegzame eener enkel uitwendige belijdenis van Christus, en van de noodzakelijkheid, om met die uitwendige belijdenis een leven aan deugd en godsvrucht gewijd te paren. Matth. III:9, 10. V. Aanprijzing der onderlinge eendragt en vriendschap. Psalm CXXXIII. VI. Voorstelling van een voornaam vereischte, of eene hoofdeigenschap, welke, ook in onze dagen, in eenen dienaar van het Evangelie gevorderd wordt. Tit. I:

[p. 662]

9. - Reeds uit deze opgaaf zal de Lezer zien, dat zich de Eerw. scholten aan zekere omslagtigheid schijnt gewend te hebben. Althans hebben wij ook in deze Leerredenen doorgaans geen' beknopten stijl ontdekt. Deze is de grootste fout, welke deze anders goede Leerredenen ontsieren. Op deze voor spreker en hoorder even lastige fout willen wij nu den Schrijver opmerkzaam maken. Met vermijding van dezelve zullen zijne Leerredenen een beter en aangenamer voorkomen verkrijgen, en zekerlijk gunstiger onthaal genieten.

Van heyningen levert de volgende Leerredenen: I. De hoop van den stervenden Jakob. Gen. XLIX:18. II. Waarschuwing tegen de verloochening van Jezus. Matth. X:33. III. De behartiging van Gods openbaring ons aanbevolen, als ons medegedeeld door den Zoon van God. Hebr. I:1. IV. Het Evangelie van Christus vordert verzaking van eigen wijsheid en eigen geregtigheid. Joann. IX:39. V. Over de droefheid naar God, die eene onberouwelijke bekeering werkt. 2 Kor. VII:10. VI. De noodzakelijkheid om het hart te bewaren tot zedelijke volkomenheid. Spreuk. IV:23. VII. Het lijden dezer wereld oefening tot godzaligheid. Hebr. XII:11. VIII. Hetgeen wij weten van onze toekomende bestemming. 1 Joann. III:2. - Van aanmerkingen op het een en ander, b.v. op de verklaring van jakob's gezegde in de eerste Leerrede, zullen wij ons, kortheidshalve, onthouden. Van heyningen houdt (Voorrede, bl. II.) deze Leerredenen voor goede Leerredenen. En van dit zijn oordeel verschillen wij niet Maar, waar zou men de bundels van Leerredenen bergen, indien heden al de goede Leerredenen in het licht verschenen? - Ook deze Leerredenen zouden door beteren periodenbouw gemakkelijker vloeijen. Jammer, dat van heyningen geloost, de fouten van zijnen stijl niet te kunnen ontwijken. Op dit punt is ons geloof anders. Het lente festinare, met behoedzaamheid en oplettendheid, doet alles, ten minste veel af. Ook dit nog: saepe stilum vertas. Door veel schrijven verliest

[p. 663]

men dit wel eens uit het oog. Wij kennen ook wel redenaars, dien het aan fijnheid van gehoor ontbreekt. Doch hunne uitspraak lijdt hierbij meer dan hun stijl. Dit zij den waardigen man gezegd, te zijner aanmoediging in het verbeteren van eene fout, welke wij wenschen, dat niet verouderd is.