Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1828

Dankrede, gehouden op den 25sten Mei 1828, te Nieuwendam, door R.A. van Deursen, Predikant bij de Hervormde Gemeente aldaar. Met Bijlagen. Te Amsterdam, bij F. Kaal. 1828. In gr. 8vo. VI en 54 Bl. f :-60.

De brand op den 18 Mei dezes jaars aan de Buskruidfabrijk te Nieuwendam, boven verwachting spoedig gebluscht, gaf den Eerw. van deursen eene gepaste aanleiding tot het houden van deze Dankrede. De gelegenheid echter tot derzelver uitgave ligt in een artikel van het Algemeen Nieuws- en Advertentieblad van den 31 Mei ll., uit hetwelk van deursen, naar onze gedachten, meer asleidt, dan deszelfs Schrijver, met name de Heer j.h. van meukeren, Notaris te Nieuwendam, (bl. 52) uitdrukkelijk gemeld heeft.

De Dankrede beoordeelen wij als zoodanig niet. Deze heeft de Schrijver zelf beoordeeld, en van zijn oordeel in dezen (bl. IV en V) verschilt het onze niet. ‘De vaderlandsche Kerk,’ zegt hij, bl. III en IV, ‘heeft het regt, de Leerrede, die de twistappel geworden is, mij af te vragen.’ Dit stemmen wij voor een oogenblik toe. Maar ook hij had het regt, de Dankrede achter te houden, nadat hij zich in datzelfde Blad van den 4 Junij genoegzaam verweerd had. Indien zijn Eerw.

[p. 580]

burgerlijke beleediging ondergaan had, hij vond gelegenheid bij den burgerlijken regter. Doch hetgeen tegen eene uitgesprokene Leerrede in een Nieuws- en Advertentieblad opgenomen wordt, verdient, zelfs voor geen oogenblik, eenige onrust te verwekken bij den dienaar van het Evangelie, die, bij goed gerucht en kwaad gerucht, alleen zijnen pligt in het oog houdt. Verwering alleen geeft aan dergelijke aanvallen eenig gewigt. Wat beteekent hier het Request aan Z.M., dat NB. niet is ingediend? Weinig zou zoo iets kunnen uitregten, indien het verzonden was geweest. Maar nu?..... Prof. heringa zou zijn Eerw., daaraan twijfelen wij niet, deze zijne verdediging hebben afgeraden. Verdraag en duld! is beter spreuk voor ons, als predikers van het Evangelie der verzoening, dan fiat justitia et pereat mundus. Door zijn geschrijf is hij niets gevorderd, en is hem de weg ter verzoening met een lid zijner Gemeente integendeel belemmerd; want littera scripta manet, en, hetgeen gedrukt is, nog meer. Van meukeren en van deursen moeten, zoo zij kunnen, al hun geschrijf vergeten; dan eerst kunnen zij elkander naderen. Met den wensch, dat dit eenmaal, dat dit spoedig gelukken zal, zetten wij punctum.