bedriegt men zich in Europa geweldig, ten aanzien van deze republieken, wanneer men denkt, dat schier aller borsten er van eene edele geestdrift voor de zaak van vrijheid, onafhankelijkheid en verlichting blaken. Ik geloof wel, dat er weinige personen zijn, die den terugkeer van het Spaansche bestuur verlangen; doch men beoogt met de ommekeer van zaken luttel meer, dan nu de magt zelve in handen te hebben, welke te voren door Spaansche beambten werd uitgeoefend.’ De langdurige geestelijke en wereldlijke slavernij heeft dit anders goedhartige volk ongevoelig gemaakt voor de edele gevoelens en hoogere behoeften van eenen vrijman. Onze Schrijver bevestigt dit door zijn verslag even zeer, als dit geschiedt door de jongste berigten in de nieuwspapieren. In elk land, waar men slechts slaven en heerschers duldt, daar veranderen, bij elke ommekeer van zaken, slechts de namen. Onbepaalde willekeur en slavernij tieren daar, helaas! het best. Zuid-Amerika schijnt nog niet mondig, zoo als Noord-Amerika, om anders dan door Absolutisten van allerlei vorm geregeerd te worden. Het kort verslag der geschiedenis van Centraal Amerika (IIde St. bl. 76-97) leert ons den onderworpen geest der Zuid-Amerikanen kennen. De lezing hiervan durven wij gerust aanbevelen aan allen, die in de juiste kennis dezer menschen belang stellen. Zoo ook zal het verslag des handels van Centraal Amerika (ald. bl. 97-113.) nuttig kunnen zijn voor hen, die te veel van dit land, als een land van belofte voor den vaderlandschen koophandel, verwachten. Dit laatste punt zou misschien, zoo wel als de geheele Reize, in het Handelsblad verdienen overwogen en beoordeeld te worden. Doch hierover zullen wij ons oordeel niet zeggen. Voor uittreksel is eene schets, als deze Reis is, niet vatbaar.
Ter aanprijzing dezer Reize meenen wij genoeg te hebben gezegd. Als reisgezel door Zuid-Amerika zal de Heer haefkens niemand vervelen.