Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1828

M. Tullii Ciceronis Orationes sex. In usum juventutis edidit, notisque instruxit Henricus Weytingh. Hag. Com. apud Vid. J. Ailart. 1827. 8vo. pp. VII, 360. f 3-75.

De Heer weytingh, Doctor in de Letteren en Rector der Latijnsche Scholen te Kampen, zag, dat de uitgaven van westerhof, zurck en nodell, bevattende eenige uitgelezene redevoeringen van cicero, vele gebreken hadden. Dit spoorde hem aan, om, op verzoek van de Weduwe allart, zich met de zorg eener nieuwe dergelijke uitgave te belasten. Hij koos daartoe zes redevoeringen, welke, naar zijn oordeel, in sierlijkheid van taal en gewigt van zaken, boven de andere redevoeringen uitmunten. Hij volgt den tekst van ernesti, en voegt er aanteekeningen bij, om de plaatsen, welke voor jonge lieden eenige moeijelijkheid hebben, toe te lichten. Hier en daar vertaalt hij een of ander gezegde in het Hollandsch, en heldert het overige op uit de Rhetorica, Geschiedenis en Oudheidkunde, gebruikende daartoe de aanmerkingen van manutius, graevius en ernesti.

[p. 486]

Iets nieuws, hetwelk geschikt is om de wetenschap te verrijken, verwachte men dus in deze uitgave niet. En dat konde ook het oogmerk van weytingh niet zijn. De vraag rees, bij het doorbladeren dier aanteekeningen, dikwijls bij ons op, of weytingh niet te veel verklaard, en te weinig voor het nadenken en de eigene studie der jongelieden overgelaten had. De Heer weytingh heeft ook enkele kritische aanteekeningen gegeven; daar, waar het volstrekt noodig was, de gissingen van anderen gestaafd, weêrlegd, of de zijne gegeven. Die weinige aanteekeningen komen ons niet onbelangrijk voor, en geven wel stoffe tot verder nadenken. Zoo leest hij, bl. 136, in eene der redevoeringen tegen verres: Quo cruciatu sit affectus, venire in mentem necesse est omnibus, cum esset vinctus nudus in aëre, in imbri, in frigore. Gewoonlijk staat er in aere, alwaar wij aere zouden behouden. Dat het in aëre geschiedde, sprak van zelf, daar boven gezegd was: statuae Marcellorum sunt in foro medio. En het denkbeeld, om naakt aan een koperen standbeeld gebonden te worden, is zoo huiveringwekkend, dat er niets boven gaat. AEs, voor statua aenea, is duidelijk te begrijpen, hier zelfs krachtiger, en kan door vele voorbeelden bevestigd worden.

De zes redevoeringen, door den Heer weytingh gekozen, zijn die voor roscius amerinus, tegen verres, Actio II, Lib. IV, tegen servil. rullus uit de Leges Agrariae, voor p. sylla, de redevoering, na zijne terugkomst in den Raad uitgesproken, en die voor c. balbus.