Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1828

De Slag van Navarino, of de Renegaat. Naar het Fransch van H.G. Moke. Te Rotterdam, bij Mensing en van Westreenen. 1828. In gr. 8vo. 183 Bl. f 1-80.
De Val van Missolonghi, door A. van Tromlitz. Te Leeuwarden, bij Steenbergen van Goor. 1828. In gr. 8vo. 193 Bl. f 1-80.

Deze beide kleine Romans, welke zich aan korteling voor-

[p. 484]

gevallene en algemeen bekende gebeurtenissen van den Vrijheidsoorlog der Hellenen vastknoopen, en, volgens de nieuwere manier, waarheid en verdichting, nu eens in meerdere, dan weder in mindere mate, zamenmengen, zullen, op de aanbeveling hunner titels alleen, zeker eene menigte lezers vinden. Jong en oud, vrouwen en mannen, ongeletterden en geleerden, alles stelt belang in het lot der ongelukkige, maar moedige geloofsbroeders; hunne zaak is in bijna aller oog de zaak geworden des Christendoms en der beschaving tegen wangeloof en barbaarschheid, en dus moeten Romantische verhalen, welke hun lijden en hunne worsteling met levendige kleuren schilderen, algemeenen opgang maken. Wij twijfelen dan ook geenszins, of dit zal in het bijzonder het geval zijn met het werkje van onzen jeugdigen zuidelijken landgenoot, die met zijnen Roman de Watergeuzen (les Gueux der Mer) op eene zoo veelbelovende wijze zijne letterkundige loopbaan geopend heeft, en den aanvankelijk verkregenen roem bewaart en verhoogt door dezen Renegaat. Eene rijke verbeeldingskracht, eene getrouwe natuur- en zedeschildering vereenigt hij met eenen krachtigen en sierlijken stijl, welke naar de eerste modellen der Fransche letterkunde gevormd is, en dien men ook nog in de vertolking wedervindt; de handeling is levendig; de gesprekken zijn karaktermatig en treffend, en de hoofdpersoon, Hassan, de afvallige Franschman, is geschilderd, en tot den einde toe volgehouden, op eene wijze, die walter scott waardig zoude zijn. Verheven en vreesselijk is het tafereel van den moorddadigen zeeslag, en dezelve zet de kroon op het geheel. Er zouden misschien eenige aanmerkingen te maken zijn op sommige kleine onwaarschijnlijkheden in den gang der geschiedenis, en op het karakter van Cleone, dat ons soms eenigzins onnatuurlijk en tegenstrijdig voorkomt; maar men vergeeft deze kleine vlekjes gaarne aan den jeugdigen Schrijver, die het eerste vuur der geestdrift niet wilde laten verkoelen, en zijn werk in eenen zoo korten tijd voleindigde, dat er tusschen de tijding des zeeslags en de uitgave van zijne Romantische schildering naauwelijks drie weken verliepen. Doch in het vervolg haaste hij zich minder; zijn talent is te schoon, dan dat hij het zoude bederven; het Vaderland verwacht in hem eenen Belgischen walter scott.

De groote verdiensten van onzen landgenoot kan men niet beter leeren erkennen, dan door, gelijk Recensent gedaan heeft,

[p. 485]

terstond na zijn werk dat van tromlitz in handen te nemen. Schoon zulks op titelblad noch in voorrede is uitgedrukt, is deze Roman zeker niet van inlandschen oorsprong, maar uit het Hoogduitsch overgebragt; en wij herkennen dan ook overal den gewonen, vaststaanden trant van de middelmatige Romanschrijvers dier natie. Meer woorden dan denkbeelden; gebrek aan getrouwe en grootsche karakterschildering, door eene opeenstapeling van onwaarschijnlijke gebeurtenissen zoo veel mogelijk verglimpt; een waterachtige, met bijvoegelijke naamwoordjes van allerlei aard overladen stijl, en alledaagschheid in de tweespraken, in plaats van die treffende lichtvonken, welke wij bij moke dikwijls aantroffen. Doch bij alle deze gebreken verheft zich dit boekje, door de gelukkige keuze der stof, en door de getrouwe overneming van een aantal geschiedkundige bijzonderheden, welke bij het beleg van Missolonghi plaats grepen, verre boven zoo vele andere, met welke onze Leesgezelschappen en Leesbibliotheken overstroomd worden, en zal gewis door velen met genoegen en belangstelling, om der Grieken en Missolonghi's wille, gelezen worden.