Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1828

Nieuwe zekere Geneeswijze der Venusziekte, in al hare verschijnselen, bekend gemaakt. Door Karel Hendrik Dzondi, Hoogleeraar aan de Universiteit te Halle. Uit het Hoogduitsch vertaald, met bijvoeging van eenige eigene Waarnemingen, door B.J. van den Kieboom, Heel- en Vroedmeester te Dordrecht. Met eene Plaat. Te Dordrecht, bij J. de Vos en Comp. 1827. In gr. 8vo. X en 151 Bl. f 2-:

Bekend is het, dat de syphilis, vooral bij verkeerde behandeling of veronachtzaamden leefregel, niet zelden zoo hardnekkig wordt, dat zij de meest doeltreffende geneeswijze verijdelt en in eene ongeneeslijke kwaal overgaat.

[p. 239]

De Hoogleeraar dzondi, van deze waarheid overtuigd, en begeerig zijnde, de onderscheidene wijze van genezing dezer ziekte te leeren kennen, deed, ook met dit oogmerk, in de jaren 1821 en 1822, eene reize door Frankrijk, Holland, Engeland, Schotland, Ierland en een groot deel van Duitschland, en kwam, na verwerping der meest algemeen aangenomene methodes, op de in dit geschrift voorgestelde, hem eigene, nieuwe antisyphilitische geneeswijze, door eene veeljarige ondervinding bevestigd, welke, volgens zijne verzekering, in staat is, ook de meest verouderde syphilis binnen vier weken te genezen.

Dezelve bestaat in het toedienen van den mercur. sublim. corros., in den vorm van pillen, op eene bepaalde wijze, op bepaalde tijden, en gepaard met eenen bepaalden leefregel; waarbij het zorgen voor de behoorlijke huiduitwaseming, eene tot op de helft verminderde hoeveelheid van voedsel, de bijvoeging van sarsaparille-thee en andere voorschriften gevoegd zijn, welke, gelijk ze met de grootste zorgvuldigheid worden opgegeven, ook met de groote ste naauwgezetheid moeten worden nagekomen; iets, waartegen maar al te dikwijls, bij het opvolgen van bijzondere geneeswijzen, gezondigd wordt.

Wie omtrent de geneeswijze, welke hier ter plaatse is aanbevolen, nader onderrigt begeert, (en welk regtgeaard Geneesheer zou dit niet willen?) schaffe zich dit werkje aan. Voor een uittreksel is het niet vatbaar. Dat de opgegevene middelen in syphilitische gebreken, ook dan, als zij zeer verouderd zijn, een groot vermogen hebben, heeft Recensent meer dan eens ondervonden. Of echter dzondi's methode, wier voortreffelijkheid in vele gevallen niet betwist kan worden, althans niet op goede gronden, zulk eene onbepaalde aanprijzing verdient, of zij altijd binnen den tijd van vier weken volkomene genezing kan aanbrengen, hieromtrent zal eene beproeving van vele jaren, door vele kunstoefenaren in het werk gesteld, moeten beslissen. Ondertusschen ontveinst Recensent niet, dat bij hem deswege eenige beden-

[p. 240]

kingen ontstaan zijn, welke uit den aard der kunst als van zelve voortvloeijen.

Heeft immers de in dit vak zoo ervarene swediaur, wiens Traité sur les maladies syphilitiques te regt klassiek mag heeten, het te onbepaald roemen van eenig middel veroordeeld, omdat men daarbij uit het oog verliest het noodzakelijk verschil, dat het gestel der zieken en zoo velerlei omstandigheden in deze even als in andere ziekten maken moet; leert de ondervinding, dat men bij dezen met deze kwikbereiding, bij genen met eene andere gelukkiger slaagt, en dat zelfs het régime niet bij iedereen hetzelfde zijn kan; dan moet ons dit huiverig doen zijn, om eenige methode, hoe uitmuntend dezelve dan ook zij en met welke voordeelige getuigenissen en aanbevelingen voorzien, algemeen geldende te achten; terwijl den Arts bij iedere kuur de wel moeijelijke, doch onvermijdelijke pligt blijft opgelegd, om zich in alles naar de gegevene omstandigheden te regelen.

Voortreffelijk zijn de algemeene regelen, bij de behandeling der blennorrhoeën opgegeven; waarbij, op goede gronden, tegen inspuitingen en plaatselijke behandeling gewaarschuwd, en op het zoo vaak veronachtzaamd onderscheid van den acuten of chronischen staat opmerkzaam gemaakt wordt. Waarlijk, het verraadt eene groote onkunde in de eerste beginselen der ziektekennis, de heete cubeba of copaiva-balsem zoo maar onbepaald in alle blennorrhoeën te durven aanraden of voorschrijven.

Overigens, wat de plaatselijke gebreken aanbelangt, verwijst Recensent naar het boven vermeld werk van swediaur, waar ook dit gedeelte met de vereischte naauwkeurigheid en zorg is bearbeid; terwijl 't hem voorkwam, dat dit bijvoegsel grootendeels hier, zonder schade voor het geheel, had kunnen wegblijven.

Een tiental waarnemingen, als voorbeelden ter opheldering en bevestiging, zijn aan het einde van dit werk door den Schrijver er bijgevoegd; waarbij de Vertaler, in een Naschrift, zijne bevindingen mededeelt, waarin bij twee lijders gelukkig herstel, in een derde geval echter

[p. 241]

geene beterschap volgde, zijnde de aard der kwaal onzeker en geenszins als zuiver syphilitisch te beschouwen.

De openhartigheid van den Vertaler, in de mededeeling van dit laatste geval, verdient allen lof. Ware elk waarnemer even openhartig, welk eene aanwinst zoude dit zijn voor de kunst! Meestal toch verzwijgt men de mislukte genezingen, terwijl de gelukte met hoogen ophef vermeld worden, zoodat men nimmer op de gunstige getuigenissen omtrent geneesmiddelen en geneeswijzen een volkomen vertrouwen stellen mag.

Wij leggen de pen neder, in de volle overtuiging, dat ook over de waarde van dit boekje, en van ons oordeel over hetzelve, de ondervinding, die onpartijdige regteresse, de billijkste uitspraak doen zal, en laten aan haar die uitspraak gerustelijk over.