Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1827

Praktische Handleiding voor Onderwijzeressen der Aanvangsof Kinderscholen, en die der vrouwelijke Handwerken, voor jeugdige Meisjes; door Alberdina Woldendorp, Onderwijzeres in het vak van vrouwelijke Handwerken, op de school van den Onderwijzer R.G. Rijkens, te Groningen. Met eene Voorrede van den laatstgenoemde. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1827. In gr. 8vo. XVI, 185 bl. f 1-80.

De verbetering van het lager onderwijs is nog niet algemeen afgedaald tot de Aanvangs- of Kinderscholen. Alles, wat tot dusverre geschreven werd, betrekkelijk het gewigtig onderwerp van onderwijs en opvoeding, bepaalde zich bijna in het geheel niet bij deze, maar schier uitsluitend tot de andere scholen. De verdienstelijke Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, voorzag, ten jare 1823, in eene wezenlijke behoefte, door de uitgaaf van visser's Handleiding voor Houderessen van kleine Kinderscholen. Doch zelfs uit het voorberigt, bl. II, blijkt het, dat, naar het oordeel der Maatschappij, niet alles even duidelijk door visser behandeld was voor vrouwen, als die noodig hadden, het geschrevene tweeen meermalen te herlezen. Zoo iets was ook natuurlijk te verwachten, indien men op het oog houdt den schrijver, als minder geschikt om bevattelijk te schrijven voor vrouwen, en vooral voor zulke, als gewoonlijk de houderessen van kleine kinderscholen voormaals waren, en thans nog voor het groot-

[p. 517]

ste gedeelte zijn. Het is dan ook geen wonder, dat rijkens (bl. IX) onderscheidene malen heeft ondervonden, dat het werkje van visser somtijds niet duidelijk genoeg begrepen werd, zelfs van vrouwen, welke geenszins van een gezond oordeel ontbloot waren. Het is intusschen van het uiterste belang, dat reeds de eerste vorming van het kind gelijken gang houde met het volgende onderwijs, opdat dan niet enkel onkruid moet worden uitgeroeid, en de tijd, voor de verdere ontwikkeling van het kind noodig, daarmede niet nutteloos verspild worde. Al ziet men het als iets overdrevens aan, dat de voorstanders van het verbeterde schoolwezen de ouderwetsche kinderschooltjes noemen kindermagazijnen, in welke zij opgestapeld werden, en de kiemen ontvingen van een ongezond ligchaam en eene bedorvene ziel; ontveinzen kan men het nooit, dat er nog veel is, dat verbetering vordert.

Aan ons vaderland geschiedt een groote dienst, wanneer eene bruikbare handleiding aan de houderessen van zulke kinderschooltjes wordt in handen gegeven. Deze dienst wordt bewezen door de schrijfster van bovenstaand werkje. De verdere en meer ontwikkelde beoordeeling van deze Handleiding laten wij over aan zulke Tijdschriften, als meer opzettelijk aan het Onderwijs en de Opvoeding der Jeugd zijn toegewijd. Wij meenen te mogen volstaan met eene aanprijzing aan alle Vrouwen of Meisjes, ten nutte van welke dit werkje is opgesteld. Na de lezing is ook ons gebleken, dat rijkens naar waarheid, bl. X, XI, aangaande dit werkje getuigenis geeft, met welke over te nemen wij ons verslag eindigen: ‘Wat nu betreft de duidelijkheid van dit werkje; ik geloof, dat die niet veel te wenschen overlaat. Ondertusschen blijft het ook waar, dat de vrouwen zich duidelijker en verstaanbaarder jegens elkander kunnen uitdrukken, dan wij mannen dit kunnen doen jegens haar, omdat zij zich beter binnen den kring van denken en gevoelen kunnen plaatsen van die vrouwen, welke zij willen voorlichten, dan wij. - Dit zij genoeg.’