Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1827

Wie zijn de Grieken? Wat zal van hen worden? Wat moet men voor hen wenschen? Naar het Fransch van J.C.L. Simonde de Sismondi. (Ten voordeele der Grieken.) Te Arnhem, bij C.A. Thieme. 1826. In gr. 8vo. 40 Bl. f :-50.

Er is zekerlijk geen onderwerp, Spanje en Portugal niet uitgezonderd, waarover in de laatste jaren zoo veel gesproken, geschreven en misschien gedacht is, als de zaak der Grieken, en hunne worsteling tegen hunne wreedE verdrukkers. De bekende Geschiedschrijver der Italiaansche Republieken, der Zuidelijke Letterkunde en der Fransche Natie, sim onde de sismondi, behandelde dit onderwerp in een paar Nommers van het geachte Tijdschrift Revue Encyclopédique, en men begreep, met de vertaling daarvan onzer Natie geen' ondienst te zullen bewijzen. Wij zullen dit op zijne plaats laten, daar er ongetwijfeld te veel wordt overgezet, en zulk eene brochure ons de Grieken niet zoo volledig zal leeren ken nen, als de vraag op den titel schijnt te beloven; maar dit moet men erkennen, dat dit stukje gelukkig niet in handen der gewone werklieden uit het Vertalersgilde gevallen is. De Overzetter geeft blijken van kunde in zijne welgeschrevene voorrede, waarin hij de Grieksche omwenteling en vrijheidsoorlog bij de onzen in de zestiende Eeuw vergelijkt.

De grootste verdienste van het vertaalde stukje is, dat het ons reden geeft van de gedurige teleurstellingen der hoop aller weldenkenden; waarom de Grieken, in weerwil hunnen brandende vrijheidszucht en haat tegen de Turken, ofschoon zij in het eigenlijke Griekenland en Morea genoegzaam de geheele bevolking uitmaken, tot nu toe nog zoo weinig vorderingen gemaakt, en de vestingen Patras, Coron, Modon, Arta en Lepante niet aan de Turken hebben kunnen ontwringen. Deze reden is niet enkel hunne verdeeldheid, schoon deze op zichzelve ook veel daartoe bijdraagt, maar het gebrek aan eene algemeene Regering. Elk ondernemend Opperhoofd van gewapende benden, doorgaans Kapitan genoemd, slaat op zichzelve, en regeert onbepaald over zijne Palichar,

[p. 174]

of troepen; onbepaald namelijk van de zijde des bestuurs: want op zichzelve zijn deze manschappen alleen aan hun Opperhoofd gehecht, zoo lang hij hunne begeerten involgt, niet wanneer hij hen tot orde en krijgstucht zon willen bewegen. Even zoo bestaat de Grieksche zeemagt uit schepen van rijke reeders uit Hydra en Spezzia, die dezelve niet aan het Land overlaten of verhuren, maar zelve bemannen, en dus, bij het aanvoeren dier bodems, vreezen dezelve te zullen verliezen, waarom zij, zoo ver mogelijk, buiten schoot der Turken blijven, die zij liever met branders bestoken. Eindelijk is de burgerlijke magt meest in handen der Primaten, doch zeer afhankelijk van de krijgsbenden. Het is dus te verwonderen, niet dat de Grieken niet meer, maar dat zij nog zoo veel gedaan hebben; dat eene lang verdrukte Natie, zonder wapenen van belang, zonder geschut, zonder vestingen, ja zonder nationaal leger en vloot, een Rijk, dat te voren Azië en Europa beide deed beven, en nog regeert van de Adriatische Zee tot den Euphraat, en van den Donau tot aan den Nijl, nu reeds zes jaren de spits heeft geboden, en uit elke nederlaag met vernieuwde krachten herrijst. Immers wij hebben hen den Barbaar chourschid - Pacha in 1822 uit den Peloponnesus zien verdrijven; zij heeft den nog ergeren Barbaar ibrahim nu reeds twee jaren lang vruchteloos datzelfde heilige grondgebied laten verwoesten, denkende gelijk onze voorvaderen: Liever bedorven dan verloren land! Zij heeft te Missolonghi de wedergade van Haarlem vertoond, en in Athene Leyden vernieuwd. (Bekoorlijke en glorierijke overeenkomst!) Maar weinig zullen haar alle die zogepalmen baten, zonder eenheid an Regering. Wat zegt het toch, dat een oogenblikkelijk gevaar de gemoederen hereenigt, wanneer, zoodra dat gevaar is geweken, die gemoederen weder uiteenspatten, en die verwijdering bijkans in burgeroorlog ontaardt? Het zij dan, zoo als onze gemeenebestgezinde Schrijver wil, dat Griekenland slechts eene krachtige, centrale Republikeinsche Regering moet hebben, het zij het zich eenen Oppervorst kieze, of dien uit de handen der Europesche Monarchen ontvange, eenheid, eenheid is de dringendste behoefte voor Griekenland; en het grootste verschil tusschen hare Omwenteling en de onze (gelijk de Vertaler te regt opmerkt) is, dat het hun tot nu toe aan eenen Vader willem ontbreekt. En wat had toch die groote man onbegrijpelijk veel moeite met alle partijschappen te sussen, alle partijhoofden

[p. 175]

voor de algemeene zaak te doen werken! Verloor hij toch niet de helft der gewesten, ook bij zijn groot, onvergelijkelijk genie? Wij mogen dus wel zeggen, dat, wanneer Griekenland, zonder zulk eenen man, nu zes jaren lang de Turksche magt, de inwendige verdeeldheid, den geheimen oorlog van metternich, en den door Frankrijk ondersteunden Pacha van Egypte heeft weêrstand geboden, men hier den vinger Gods niet mag miskennen. Hij ondersteune en schrage verder het zwaar geteisterde land!