Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1827

[p. 49]

Boekbeschouwing.

Hugonis Grotii Annotationes in Novum Testamentum, denuo emendatius editae. Vol. I. Groningae, ex officina W. Zuidema. 1826. 8vo. XVI, 418 pag. Buiten Inteek. f 4-:

Een nieuwe druk van een werk van h. de groot, al is het ook een Latijnsch werk, verdient, voorzeker, in de Vaderlandsche Letteroefeningen aangekondigd te worden. In de vaderlandsche letterkundige geschiedenis, zoo rijk aan beroemde mannen, bekleedt onze de groot de eerste plaats; en, zonder eenige de minste grootspraak, kan men hem onvergelijkelijk noemen. Men staat verstomd, wanneer men zijne ongemeene verdiensten nagaat in verschillende vakken van menschelijke wetenschappen; en, schoon, door zijnen stand in de maatschappij, tot eene geleerde beoefening der gewijde schriften niet geroepen, was hij echter, voor zijn' tijd, ja is hij nog ten huidigen dage, en zal nog lang blijven, een weergaloos uitlegger van het N.V. In de uitlegging der boeken van het O.V., en der apocryphe boeken, kan men hem, zonder onbillijkheid, geene uitstekende verdiensten ontzeggen; maar hij blijft steeds onmisbaar voor den uitlegger van het N.V., en zal altijd, in de smaakvolle, geleerde en oordeelkundige uitlegging dier boeken, den eersten rang bekleeden. Wij verblijdden ons derhalve zeer, eene nieuwe uitgave van de aanmerkingen van den onsterfelijken de groot over het N.V. te zien aankondigen; en wij haasten ons, van het eerste deel dezer uitgave een kort verslag te geven.

In de voorrede voor dit deel, door den uitgever, die zijn' naam niet verkozen heeft te openbaren, vindt men de redenen voor de nieuwe uitgave, en ook de inrigting derzelve, opgegeven. Met allen grond is de beste uitgave gevolgd, Amst. 1679. Deze bevat, in vier deelen

[p. 50]

in folio, 's mans opera theologica, en komt niet dikwijls meer voor. Naar den geest onzes tijds was, buiten twijfel, eene uitgave in octavo verkieslijk. Jonge lieden toch houden zeer weinig van de zware folianten; en, zoo men deze aanmerkingen op het N.V. in folio, of zelfs in quarto, hadde willen uitgeven, gelooven wij niet, dat er zoo vele inteekenaars op zouden gekomen zijn. Althans wij kunnen niet afkeuren, dat de uitgever zich naar den kleinvormigen geest des tijds in dezen geschikt heeft. De uitgave is keurig, en, voor zoo verre wij hebben kunnen nagaan, zeer naauwkeurig, naar de beste Amsterdamsche uitgave, geschied. Wij wenschen den uitgever, die alle aanmoediging verdient, den noodigen tijd en zorg, om zijne gelukkig begonnene taak volijverig voort te zetten en ten einde te brengen. Wij juichen zijne vaderlandsche en nuttige onderneming van ganscher harte toe.

Wij laten het, vooralsnog, bij de algemeene aankondiging, en voegen er alleen bij, dat men, in het 5de deel van björnstahl's reize, van dezen reiziger de volgende woorden vindt: ‘Onder de handschriften van de boekerij van het Gymnasium te Delft bemerkte ik hugo grotius' aanmerkingen over de heilige schrift, in het Latijn, in vier kwarto-deelen, allen door dezen grooten man, wiens geboorteplaats Delft is, eigenhandig geschreven: het zijn dezelfde aanteekeningen, welke in druk verschenen zijn.’ Het zou, mogelijk, der moeite waardig zijn, dat de nieuwe uitgever pogingen deed, om dit handschrift met gezegde Amsterdamsche uitgave te laten collationeren.