Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

List van een' krankzinnige.
Eene ware Gebeurtenis.

In het Noorden van Engeland had onlangs een hoogst opmerkelijk voorval plaats. Een man, algemeen als krankzinnig bekend, stond, op last der beambten van Manchester, naar het Gekkenhuis van Lankaster vervoerd te worden. De opzigter des Armenbestuurs nam deze netelige taak op zich;

[p. 752]

en, naardien de gekrenkte geestvermogens van genoemden persoon met geene geweldige vlagen gepaard gingen, besloot de opziener, zijnen patiënt zonder eenige dwangmiddelen naar de plaats zijner bestemming te geleiden, en bragt hem, onder voorwendsel van een pleiziertogtje, ook gelukkig te Lankaster. Intusschen had de waanzinnige, omtrent de ware bedoeling zijns geleiders, eenigen argwaan opgevat, en was diensvolgens op zijne hoede. Te Lankaster aankomende, was het te laat, om nog dien zelfden avond naar het gesticht te gaan, en begaven zich de reizigers alzoo, voor dien nacht, naar eene herberg. Waarschijnlijk bragt de patiënt denzelven in stille slapeloosheid door; immers reeds in den vroegen morgenstond stelde hij zijn heimelijk ontworpen plan te werk: hij stond, namelijk, stil op, doorzocht de zakken zijns geleiders, en - vond het formelijk bevelschrift tot zijne opname in het genoemde huis. Terstond kleedde hij zich, stak den brief in zijn' zak, en ijlde naar het gesticht, waar hij den Directeur liet wekken, en hem zeide, dat hij in de herberg een' krankzinnige had, dien hij gaarne zonder veel omslag wilde overbrengen, en hem diensvolgens, in den loop van den voormiddag, als deed hij met hem eene wandeling, in des Directeurs handen zoude overleveren. Het zou echter, voegde hij daar nevens, welligt noodzakelijk zijn, hem vooreerst te knevelen en het hoofd kaal te scheren, dewijl hij wel eens wat wild was, en thans vooral geweldigen weêrstand zou bieden, dewijl hij zich gedurende de reis vast in het hoofd gezet had, dat hij zelf de geleider was, die hem (den spreker) als een' krankzinnige naar het Gekkenhuis moest overbrengen. - Dit alles scheen zeer waarschijnlijk: de Directeur las den brief, die, natuurlijk, geen signalement behelsde; en daar de patiënt, wiens gansche ziel op dit ééne punt werkzaam was, zichzelven niet verried, wekte zulks bij hem geene achterdocht, en hij nam terstond de noodige maatregelen, om zijnen nieuwen gast, naar de bekomene aanwijzingen, te ontvangen. - De krankzinnige, in de herberg teruggekeerd, wekte zijnen argeloozen geleider tot het ontbijt, waarbij hij hem zeide, dat hij alreeds eene groote wandeling had gedaan. ‘Waarlijk?’ hernam deze: ‘dat spijt mij; ik wilde gaarne met u uitgegaan zijn.’ - ‘Nu, dat kan nog geschieden; ik ben in 't geheel niet moê.’ - Weldra waren zij op de been, en het ging, zoo als de patiënt verwacht had, regt op het Gekkenhuis aan. ‘Welk een schoon

[p. 753]

gebouw!’ riep deze met schijnbare verwondering. - ‘Hebt gij pleizier, om het eens te zien?’ - ‘o Ja! als dat zijn konde.’ - Welaan, wij willen het beproeven!’ riep de geleider, trotsch op zijne vermeende list, en blijde, dat hij zelf hem de uitvoering zoo gemakkelijk maakte. Met drift betrad hij nu met zijnen patiënt het voorplein; terwijl deze zich digt aan hem sloot, en de miene aannam, alsof hij hem niet uit het oog durfde verliezen. Intusschen had de Directeur hen reeds zien opkomen, en kwam hen met twee forsche kerels te gemoet, ten einde zijn gewaande gast niet mogt ontsnappen. Zoodra de opzigter den Directeur nabij was, maakte hij eene beleefde buiging, tastte in zijn' zak, en zeide, listig grimlagchende: ‘Mijnheer! ik breng u een' armen man, die.....’ Maar hoe stond hij als van den bliksem getroffen, toen hij den waanzinnige koel vooruittreden, hem aan den Directeur zijnen eigenen lastbrief met de woorden zag overreiken: ‘Dat is de man!’ en zich, ten zelfden oogenblikke, in vier reuzensterke armen voelde vastgeklemd!... Verlegenheid, verbaasdheid en woede volgden elkander onmiddellijk op: hij zwoer, dat hij de opziener en gene de krankzinnige was. Maar men wist immers reeds, dat hij dat zeggen zou! En toen nu de laatste in zijne verwoedheid zoo verre ging, dat hij begon te slaan, te trappen, ja te bijten, zag men zich wel genoodzaakt, den razende de handen te binden, en, om de koortshitte te temperen, hem het hoofd kaal te scheren. - Intusschen keerde de ware krankzinnige bedaard naar Manchester terug, en zeide tot hen, die hem vroegen, waar zijn geleider was: ‘o! Die is razend, en ik heb hem in het Gekkenhuis te Lankaster achtergelaten.’ - Toen nu het bevel der Regering tot deszelfs ontslag aldaar aankwam, was de man op het punt van werkelijk krankzinnig te worden, en kwam, na verloop van een paar dagen, beschaamd en met omwonden hoofd, te Manchester terug.