Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

List tegen list.
Eene ware Anecdote.

Omstreeks vijftig jaren geleden leefde in Engeland de beroemde Prediker george whitefield, die de gewoonte had van jaarlijks naar Londen te reizen, en aldaar, door zijne predikatiën in den volkstoon, vele menschen rondom zich te verzamelen; vooral mogten de vrouwen hem gaarne hooren. Hij maakte bij die gelegenheid er bijzonder zijn werk van, om de christelijke milddadigheid zijnen toehoorderen aan te prijzen, en als de voornaamste der deugden voor te stellen; trachtende hen hierdoor tot eene rijkelijke ondersteuning van een door hem te Georgia, in Carolina, gesticht Seminarium te bewegen. Onder zijne vlijtigste toehoorderessen was ook zekere Mistr. hill, wier man eene brouwe-

[p. 438]

rij had. Zijne fabrijk bragt nu wel zoo veel op, dat hij zijn huisgezin daarvan kon onderhouden; dan, daar hij van zichzelven geen vermogen bezat, had hij somtijds, bij het aankoopen van granen, geldgebrek, en moest dus, wat hij ontving, wèl te rade houden. - Wel verre dat hij eene gelijke hoogachting, als zijne vrouw, voor den geestelijken redenaar zou hebben gevoed, keurde hij het hoogelijk af, dat zij dien overal zoo zeer naliep; en, wanneer zij hem nu en dan om eene milde bijdrage ten behoeve van het Seminarium verzocht, wilde hij van niets hooren. Hieruit ontstond dan tusschen de beide echtgenooten niet zelden eene eenigzins hevige woordenwisseling. De vrouw prees daarbij haren zielzorger boven alle mate, en beschouwde hem als een' Heilig; de man, daarentegen, kon niet nalaten hem voor een' bedrieger te houden, die der ligtgeloovige vrouwen, onder allerlei schoone voorwendsels, het geld aftroggelde, haar tot onderhoud van het huisgezin gegeven; en, wanneer zijne kas juist op dat tijdstip wat schraal was, nam hij het ook met zijne eertitels zoo naauw niet, en noemde den geestelijke bij herhaling een' schelm. De ligtgeraakte vrouw, hoe zeer het haar voor het overige geenszins aan verstand ontbrak, ontbrandde hierover in den hevigsten toorn; en, daar zij geloofde, dat haar man alleen uit eene onchristelijke liefde tot het geld zoo smadelijk oordeelde, besloot zij haren trek naar weldadigheid op eenige andere wijze heimelijk te voldoen, en het geld te nemen, dat men haar niet wilde geven.

Op zekeren morgen, dat de brouwer voor zijnen geopenden lessenaar stond, werd hij haastiglijk geroepen, en, daar hij meende in een oogenblik weder terug te zullen zijn, liet hij denzelven open. De vrouw meende thans de kans schoon te zien, om hare dweepzuchtige begeerte naar weldadigheid op eene ongeoorloofde wijze te bevredigen. Zij opent de geldlade, waarin de man vijfentwintig guinjes tot den aankoop van garst bijeenverzameld had, nam daar tien van af, en verwijderde zich zoo behendig, dat de spoedig terugkeerende man niets bemerkte.

Mistr. hill ging thans niets meer ter harte, dan het zoo gelukkig ontvreemde geld terstond den geestelijke te doen toekomen. Zij kleedde zich dus, zoo spoedig mogelijk, met oplettendheid, nam de goudstukken, in een papier gewikkeld, in de hand, en wilde heengaan. Den spiegel voorbijkomende, ziet zij echter, dat er nog iets aan haren op-

[p. 439]

schik ontbrak, leide dus het geld op de tafel onder den spiegel, en bragt het ontbrekende te regt. Intusschen valt haar in, dat zij nog iets in de keuken te bestellen heeft; zij gaat derwaarts, zonder het geld mede te nemen. Op dat tijdstip komt haar man in de kamer, en, vindende een pakje op de tafel liggen, onderzoekt hij, wat het zij. Bij het zien van dit goudgeld vermoedt hij terstond, wat er gaande is, neemt het goud heimelijk daaruit, doet even zoo vele stukken kopergelds op gelijke wijze daarin, legt het pakje weder neder, en gaat heen. De vrouw, terugkomende, spoedde zich nu, met het pakje, naar haren geliefden whitefield.

Gelukkig vond zij den man te huis; en, nadat zij hem met veel welbespraaktheids had betuigd, hoezeer zijne godvruchtige vermaningen haar hart getroffen hadden, gaf zij haar leedwezen te kennen, dat zij voor zijne Stichting niet zoo veel kon bijdragen, als zij wel wenschte; zij hoopte nogtans, dat hij haar penningsken goedgunstig zou aannemen. Met deze woorden reikte zij hem het pakje over, dankte hem nogmaals voor de vele stichting, die zij uit zijne met de regte zalving gekruide leerredenen getrokken had, en nam eerbiedig afscheid. Whitefield, die het pakje ongeopend in zijn' zak had gestoken, betuigde haar wederkeerig zijnen dank voor hare milde gift, en geleidde haar tot aan den trap.

Naauwelijks was zij weg, of hij opende het, om te zien, hoe groot het geschenk wel ware. Maar, toen hij de koperen munt ontdekte, en daarmede het gewaad en uiterlijk voorkomen der vrouw vergeleek, kwam hij op de gedachte, dat zij met hem den spot had willen drijven. Haastig rukte hij de deur open, en riep de Dame, die intusschen tot aan de huisdeur genaderd was, weder terug. Zij kwam terstond weder boven; en nu vroeg whitefield haar, wat toch dat armhartig geschenk (terwijl hij haar het kopergeld voorhield) te beduiden had, wat hij daarmede zou uitvoeren, en of zij het hem misschien gebragt had, om hem daardoor een weinig voor den gek te houden. Mistr. hill, die zich volkomen bewust was, echte stukken goudgeld in het papier gedaan te hebben, herinnerde zich thans, ter goeder ure inderdaad, de woorden haars mans, bij welke hij hem eenen bedrieger en schelm had genoemd, en besloot nu, dat whitefield in dien tusschentijd het goudgeld voor koper had

[p. 440]

verruild, om daardoor eene tweede gift van haar te erlangen. Zij viel hem nu scherp en luidruchtig aan, en betuigde, dat zij hem dikwerf eenen schelm en beurzensnijder had hooren noemen, maar zulks nooit had kunnen gelooven; doch dat zij daarvan thans ten volle verzekerd was geworden; want dat zij zeer wel wist, met eigene handen, tien wigtige guinjes in datzelfde papier gewikkeld, en deze hem overhandigd te hebben; terwijl hij nu voorgaf, slechts tien stukken koperen munt ontvangen te hebben. Nadat zij op deze wijze van haren geliefden Prediker, die haar niets schuldig bleef, had afscheid genomen, keerde zij, nu eerst waarachtig bekeerd, naar huis terug, van dat tijdstip af de hoogste gedachten van het juiste oordeel en de scherpzinnige kloekheid haars mans voedende, die zich, van zijnen kant, zorgvuldig wachtte, haar ooit inlichting omtrent dit misverstand mede te deelen, zich met het uitwerksel tevreden houdende, van hierdoor eene zuinige, gehoorzame en huisselijke vrouw te hebben verkregen, die, tot eene redelijke godsvrucht en eene meer gepaste weldadigheid teruggekeerd, het belang van haar gezin voortaan getrouwelijk behartigde.