Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

[p. 417]

Verder berigt omtrent de baden te Bentheim. Door M.W. Plagge, Med. Doct. en Badärts.

(Medegedeeld door Prof. thuessink.)

Het getal der badgasten was in het voorleden jaar 1822 aanzienlijker dan in het voorgaande; het was 350; er werden in het geheel 2504 baden gebruikt.

Ik zal eenige der merkwaardigste gevallen van genezing door dit bad opgeven, ten einde zoo wel de Geneesheeren als de lijders in staat te stellen om de gevallen te beoordeelen, waarin men genezing door hetzelve kan verwachten.

Zes gevallen van huidziekten waren merkwaardig. Drie derzelve hadden pustuleuze dartres (herpes pustulosus faciei). Ofschoon de uiterlijke vorm dezer ziekte bij allen genoegzaam overeenkwam, waren echter bij den eenen meer puistjes met etter gevuld, terwijl bij de anderen eene slijmachtige stof zich meer uit de oppervlakte der huid ontlastede. Allen werden door het gebruik der baden en door het drinken van het water, zonder eenig ander middel, binnen vier tot acht weken in zoo verre hersteld, dat men met grond kan vooronderstellen, dat de ziekte door het herhaald gebruik der baden volkomen zal weggenomen worden. De dartre van het aangezigt is echter altijd moeijelijker door de baden te genezen, dan die, welke op de door de kleederen bedekte plaatsen aanwezig is, daar de baden niet zoo plaatselijk op de ziekte kunnen werken, en licht en lucht ook nadeelig op dezelve werken.

Drie andere lijders hadden dezen uitslag meer over het geheele ligchaam verspreid (herpes universalis). Een dezer lijders had reeds tien jaren aan verschillende plaatsen des ligchaams, voornamelijk aan de armen, een natte dartre (herpes humidus) gehad, die een lijmerig vocht ontlastede, 't welk den lijder veel ongemak veroorzaakte. Aanvankelijk verergerde de ziekte, na het gebruik der

[p. 418]

baden, op eene vreesselijke wijze; dan niet lang daarna begon de uitslag te genezen, zoodat de lijder binnen drie weken door het baden en het drinken van de bron van zijn akelig en lastig ongemak geheelenal bevrijd was. De andere lijder, een Heer van omtrent 60 jaren, leed sedert een jaar aan een' meelachtigen uitslag (herpes farinosus); deze werd ook binnen drie weken door de baden en het drinken van de bron volkomen genezen. De derde patiënt, die van jongs af, door eene erfelijke dispositie, aan een herpes (herpes lichenoides) over het geheele ligchaam, uitgenomen het aangezigt, leed, werd wel eenigzins, maar niet volkomen genezen; schoon ik vertrouwe, dat door herhaald baden de ziekte voor genezing vatbaar is.

Wat verder de lijders betreft, die aan jicht en rheumatieke pijnen onderhevig waren - deze hadden over het geheel reden, over den uitslag der baden tevreden te zijn; ofschoon sommigen ook het bad verlaten hebben, zonder daarvan een onmiddellijk nut te ondervinden. Men neme echter hierbij in aanmerking, dat men niet altijd onmiddellijk daarvan de uitwerking bespeurt, maar somwijlen eerst naderhand de gelukkige gevolgen ondervindt.

Ik had het genoegen, een zeer merkwaardig voorbeeld van gelukkige genezing door middel onzer baden waar te nemen bij een' Heer van omtrent 30 jaren, die door zijn langdurig oponthoud in het warme en vochtige klimaat van het eiland Java eene hevige rheumatieke ziekte had gekregen, en daardoor zoodanig aan armen en beenen verlamd was, dat hij bijna niet gaan konde, noch zijne armen gebruiken; bovendien waren de onderste ledematen gezwollen, en het geheele ligchaam verzwakt en vermagerd. Na het gebruik van 39 baden, waaronder 15 douches, was hij genoegzaam geheel hersteld, zoodat hij uren konde wandelen zonder zich te vermoeijen, en zijn ligchaam had deszelfs vorige gezondheid bij het verlaten van het bad bijna bereikt.

Zeer belangrijk was ook de genezing van een geval van de zoo vreesselijke zenuwachtige pijn des aangezigts (do-

[p. 419]

lor faciei of prosopalgia); eene ziekte, welke zelden door eenige middelen volkomen genezen wordt. Eene vrouw van omtrent 43 jaren had reeds sedert twee jaren op eene verschrikkelijke wijze aan dit ongemak geleden, en niets had haar daarvan kunnen bevrijden: koude omslagen om het hoofd, en bloedzuigers, aan de beenen gezet, waren de eenigste middelen geweest, die telkens eenige leniging der vreesselijke pijnen hadden toegebragt. Hier aangekomen zijnde, gebruikte zij gedurende drie weken het zwavelbad, werd binnen dezen korten tijd geheel van haar ongemak genezen, en bleef daarvan ook naderhand bevrijd.

De heupjicht (ischias nervosa) is een van de algemeenste vormen der rheumatieke ziekten. Zeer vele gevallen van deze ziekte komen ieder jaar bij deze baden voor. Deze ziekte niet lang geduurd hebbende, wordt dezelve meestal door de zwavelbaden genezen: verouderd en ingeworteld zijnde, zoodat de pijnen door het gaan zeer verergeren, en de zieke reeds hinkt, met vermagering van het been, is de genezing moeijelijk; intusschen blijven dan nog de zwavelbaden en douches de meest geschikte middelen ter genezing of ter leniging dezer pijnlijke ziekte.

Wanneer de jicht of rheumatieke stof de zitplaats in het beenvlies heeft genomen, kan men verzekerd zijn met eene zware en hardnekkige ziekte te doen te hebben, vooral wanneer het been reeds gezwollen is. Bij drie dergelijke zieken heeft bij éénen het bad veel nut gedaan; bij de beide anderen zag men niet veel vordering: ik moet hier echter opmerken, dat een der lijders, door eene voorafgaande operatie, zoo zeer verzwakt was, dat hij slechts eenige weinige baden konde gebruiken, en van de verdere aanwending daarvan moest afzien.