Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

[p. 254]

Hulde aan de nagedachtenis van den hoogberoemden heere Jan Hendrik van Swinden,
Staatsraad in buitengewonen Dienst, Hoogleeraar in de Wis-, Natuur- en Sterrekunde aan de Doorluchtige Schole der Stad Amsterdam.^(*)

Van swinden is niet meer! Ik staar zijn beeldtnis aan,

En bevend zal mijn hand de doffe citer slaan.

Van swinden is niet meer! Die kreet aan de Amstel-zoomen
Dreunt over veld en duin, en klinkt langs onze stroomen.

Van swinden is niet meer! De rouwvlag aan het IJ

Verbreidt van pool tot pool deez' slag voor zeevaardij.

Zijn loop is afgelegd. Wij zien de zon verdwijnen,
Die meer dan half eene eeuw voor Nederland mogt schijnen.

Haar glans bestraalde 't Vriesche Athene van omhoog,

Wanneer haar opgang 't eerst der Seine blonk in 't oog.

Haar middagluister gloorde in 't koor der Amstelaren,
Dat, gretig om een' schat van kennis op te garen,

Zich koesterde in den gloed van haar weldadig licht,

En blind zag aan den roem, dien zich van swinden sticht.

Nu werpt de dood hem neêr, den stervling, groot van waarde.
De stroom des tijds voert heen, wat immer praalt op aarde.

Hoe hoog de wiskunst stijge, en mete 's hemels baan;

Hoe veel men land en Vorst dienstvaardig bij moog' staan;

Schoon half een wereldrond der kunsten lievling huldig', -
Hij valt, en blijft natuur den laatsten tol niet schuldig.

Ja, 't onverbidlijk lot, dat treft op Gods bevel,

Verbiedt vaak 't dankbaar hart een allerjongst vaarwel!

Dat hart, nogtans, bestaat zijn wee u na te galmen:
Want u, wien nieuwland kroont, ontmoet met zegepalmen;

(*) De Redacteur, wien de mededeeling van elke bijdrage ter nagedachtenisse des waardigen mans tot een hartelijk, schoon treurig genoegen verstrekt, ontving, terwijl bovenstaande Aanspraak ter perse ging, deze Hulde, welke hij niet aarzelde, onmiddellijk op dezelve te laten volgen.

[p. 255]

 

U, die en gade en kroost hier treurende achterliet,

 

Mishaagt ook 't lijkgezang eens oudsten leerlings niet.

 

Van swinden! ach! het beeld, van u ons bijgebleven;

 

De naam, die eeuwen lang op 's naneefs tong zal zweven;

 

De schriften, tuigend' van uw' welverdienden lof,

 

Zijn voedsel voor mijn' rouw; 't geeft all' tot klagen stof.

 

In 't eind, de tranenvloed, die welt en af komt leken.

 

Verruimt mij de enge borst, en leert den weemoed spreken.

 

Hoe ras vervloog mijn jeugd, die luistrend voor u stond,

 

En, deelende in uw gunst, elk woord ving uit uw' mond!

 

Hoe snel verdween de glans, die heerlijk op kwam lichten,

 

Toen zich Europa door uw' arbeid zag verpligten,

 

Toen Frankrijk Neêrlands roem erkende in 't eerbewijs,

 

Aan uw verdienste en vlijt geheiligd door Parijs!

 

Maar eeuwig straalt de deugd, die kampt met tegenheden.

 

Van swinden! 't vaderhart, door zieleleed bestreden,

 

Blijft kalm, en manlijk, en gelaten in zijn lot;

 

Het stijgt in waren moed, die nederbuigt voor God.

 

Wie ooit den eernaam droeg van wijsgeer en van Christen,

 

Geen laster zal in 't graf deez' titel u betwisten:

 

Uw vroomheid, en 't gevoel, dat in uw borst mogt slaan,

 

Kon klatergoud, en praal, en ridderband versmaên,

 

En, vast gelijk een rots, ook 't woest geweld trotseren,

 

Dat eens van 't roer des staats vermetel u dorst weren.

 

Uw lust was lager kring; bij 't leerschool der natuur,

 

Volijvrig in uw' pligt, te toeven 't doodlijk uur.

 

Dat uur, schoon spade, heeft, te vroeg voor ons, geslagen;

 

En 't past den droeven niet, uw' geest terug te vragen.

 

Uw voorbeeld leev' bij ons, wier treurend ooge schreit.

 

De Schepper riep u op tot hooger zaligheid.

 

Deez' wereld was te kleen voor uw bespiegelingen:

 

Gij steegt naar 't maatloos ruim van hooger zonnekringen;

 

Daar juicht de vlugge ziel tot 's Allerhoogsten lof,

 

En voor 't verheerlijkt oog daagt onuitputbre stof.

 

 

 

jan brouwer.

 

Leeuwarden, den 20 Maart, 1823.