Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

Onfeilbaar middel, om heimelijke Joden te ontdekken.

Zeker Portugeesch Edelman vernam, dat men zijnen Geneesheer, dien hij zeer hoog schatte, in de gevangenis der Heilige Inquisitie(!), onder het voorwendsel van een heimelijke Jood te zijn, geworpen had. Hij zond aan een' der Inquisiteurs een schriftelijk verzoek, om toch den Arts vrij te laten, die een Christen was, even goed als hij zelf. De Geneesheer werd, niettegenstaande deze voorspraak, op de pijnbank gebragt, en bekende, door pijn overmand, alles, wat men begeerde. Hij werd dus ook, op grond dier bekentenisse, ter dood verwezen. De Edelman was hierover ten hoogste verbitterd, en bedacht, ter bevrijding van zijnen vriend, de volgende list. Hij veinsde in eene doodelijke krankheid vervallen te zijn, en liet den Inquisiteur verzoeken, hem allen troost, welken hij volgens zijn ambt in staat mogt zijn te

[p. 239]

verleenen, in zijne laatste oogenblikken te willen toedienen. De Dominikaan verscheen. De Edelman, in tegenwoordigheid van eenige bedienden, op wier trouw hij zich konde verlaten, eischte van hem, dat hij belijden zou een Jood te zijn, en zoodanige bekentenis des geloofs op te stellen en te onderteekenen. Toen de Inquisiteur betuigde, zulk eene bekentenis niet te kunnen afleggen, gaf de Edelman bevel aan zijne bedienden, om denzelven een' gloeijenden helm, die te dien einde aldaar in een groot vuur werd gereed gehouden, op het hoofd te zetten. Op de bloote, naar eisch aangedrongene, bedreiging toonde de Monnik zich bereid, om de gevorderde bekentenis af te leggen, schreef en onderteekende het begeerde stuk, en stelde het den Edelman ter hand. ‘Erken nu,’ riep hierop deze, van edele verontwaardiging gloeijende, hem toe, ‘welk een monster van gruwzame onregtvaardigheid uwe gansche zoogenaamde regtspleging is! Mijn ongelukkige Geneesheer heeft, zoo wel als gij, beleden Jood te zijn, maar eerst nadat het gevoel der hevigste folteringen hem deze bekentenis afperste; gij kwaamt er daarentegen reeds toe, door de bloote vertooning dier pijnigingen verschrikt.’ - Welk gevolg dit even gewaagde als stoute middel gehad hebbe voor den Edelman en den Geneesheer beide, meldt de Geschiedenis niet.