Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

Oorlog.

‘Zal het Oorlog, of zal het geen Oorlog zijn?’ Deze is de belangrijke vraag, door de booze Geesten, in het verloren Paradijs van milton, behandeld.

De Engelen zijn gevallen. Het komt er op aan, om den roem en de magt te heroveren, die hun trots hun had doen verliezen. ‘Het geldt,’ spreekt satan tot zijne Pairs, ‘de herneming onzer aloude regten en van ons oud erfdeel. Welaan, mijne vrienden, brengt uw gevoelen uit! Stemt vrijelijk! Zullen wij door list of door geweld ons doel bereiken? Zullen wij den Oorlog verklaren, of ons bepalen tot geheime intrigues? Spreekt!’ - ‘Oorlog, verklaarde Oorlog!’ zegt moloch; ‘ziedaar mijn advis. Men moet alles braveren, overwinnen of sterven, zijn hetgene wij voormaals waren, of vernietigd worden. Indien wij niet weder ten Hemel kunnen stijgen, dat wij er dan voor 't minst den Vrede verstoren! Wat zijn wij thans? Wat is er geworden van onze privilegiën, onze wellusten, onze vermaken? Neen! aldus bestaan, is honderdmaal erger dan niet bestaan. Hoe! verbannen uit den Hemel, ter neder geworpen in de plaats der schande, zullen wij nog langer zuchten, terwijl sommigen uwer ijdele ontwerpen smeden? Neen! onze legioenen zijn onder de wapenen; zij verbeiden ons besluit; dat wij hunne krijgsdrift, door een lafhartig uitstel, niet doen verkoelen! Te wapen! Dat onze strijders het hatelijk licht, dat den Koning der Hemelen omstraalt, verduisteren! Oorlog! slagting! wraak!’ - Hij spreekt, en zijne wenkbraauw fronst zich, en de verschrikkelijke gramschap zijner wanhoop braveert en bedreigt den Eeuwigen. Nevens hem verheft zich belial; zijn huichelend gelaat draagt den valschen afdruk van majesteit en zachtheid; hij is geheel list, geheel trouweloosheid; zijne redenen zijn zoet, gelijk het manna des hemels; zijne gedachten zijn boos; zijne bekwaamheid is alleen op het kwade afgeregt; hij weet te vleijen, te bederven en te verleiden: deze zijn de redenen van zijnen welluidenden en wegslependen mond: ‘o, Mijue Pairs! ook ik

[p. 229]

zou u tot Oorlog manen, bijaldien de rede van den dappersten onder ons mij niet met schrik vervuld hadde. Gij zelve hebt gehoord, dat zijn dringendste motief de wanhoop is. De wanhoop! Welk een akelig voorteeken werpt dit woord niet op onze onderneming! En wat kunnen wij hopen? Ons te wreken? Maar die legioenen van Engelen, maar die ontzettende donderslagen, maar dat eeuwig licht eindelijk, dat wij nimmer kunnen uitblusschen, en dat ten laatste ons zal verslinden? Ach! dat wij den verschrikkelijken vijand niet tergen! Herinnert u, o edele Pairs! den tijd, dat wij, van alle kanten vervolgd, uit de hemelsche gewesten verbannen, in den afgrond geworpen werden, ter prooije aan alle folteringen! De Eeuwige ziet ons; Zijne legioenen lagchen met onze pogingen. En ook ik, ik lach met die dapperen, die niet weten eenige verliezen te dragen, en zich aan alles blootstellen, om eener ijdele woede voldoening te verschaffen. Geen Oorlog! Onze minderheid is al te blijkbaar. Wachten wij! dit is de raad der wijsheid. En hetgene wij niet vermogen door geweld en kracht, beproeven wij zulks door geduld en list.’ - Hij spreekt. Andere advizen volgen; en, ten besluite dezer gedenkwaardige beraadslaging, wordt bepaald, dat satan zelf het Koningrijk zal gaan bespieden, dat men wilde veroveren. - Aldus eindigde deze groote zitting, en - er werd noch tot Oorlog, noch tot Vrede besloten.

[Te Parijs wordt, naar wij vernemen, aan eene nieuwe uitgave van den Milton gearbeid, aan welker opluistering de bekwaamste kunstenaars van Parijs, Madrid en Londen hun talent zullen te koste leggen.]