Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

Nachtelijk natuurtooneel aan de Sinnamari, in Guayana.

(Mémoires de malouet.)

De volle maan prijkte in reinen glans, het weder was heerlijk, mijne Indianen waren treffelijke roeijers - ik durfde het alzoo wagen, in den nacht mijne vaart, de Sinnamari op, te vervolgen. Het stroomen van den vloed, de slag des waters tegen de voortspoedende piroge, de regelmatige roeislagen, het ruischen des wouds, door den adem des winds bewogen, vormden, door derzelver eentoonigheid, eene tot zwaarmoedigheid stemmende muzijk. Op ééns werd die eenzelvigheid afgebroken door het geluid eener menschelijke stemme, van den oever komende, zacht en smeekende, en door de echo even zacht en smeekende herhaald. Wij haasten ons, deze stem te zoeken. Het was die van een' jongen Indiaan met zijne vrouw. Zij wilden te land naar het dorp hunner inwoning, vier of vijf dagreizen verre. Zij waren in een moeras verdwaald geraakt, en wisten zich niet te helpen. In de verte vernamen zij den roeislag onzes vaartuigs, en riepen ons thans ter hulpe. Wij namen hen met hunne gansche kleine bagaadje op, eene hangmat, een boog, en eene kalebas met maizmeel. Om middernacht bereikten wij een Indiaansch dorp. Hadde geen waakzame baan ons zulks verkondigd, wij waren hetzelve voorbijgeroeid. Twee honden verwelkomden ons, bij de landing, met geblaf; maar geen bewoner was te vinden, en zij de éénige; want de menschelijke bewoners waren (gelijk wij naderhand vernamen) afwezig, om zich, in een ander dorp, meisjes te halen,

[p. 94]

daar in hun eigen huwbare ontbraken. Onze opgenomen reisgezel was een jong man van ongemeene lengte, een model van schoonen ligchaamsbouw, maar somber en neerslagtig. Zijn jong wijfje, slechts zestien of zeventien jaar oud, was zeer aardig en niet min vrolijk. Wij traden gezamenlijk in de groote karbet, welke wij met aangestokene takkebossen verlichtten. Mijn volk verspreidde zich weldra, om hout te verzamelen; de jonge man, echter, nam geen deel aan dezen arbeid. Hij zat daar tegen mij over tusschen zijne geringe have en zijne jonge vrouw, die met den eenen arm op zijnen schouder leunde, en hem met teederheid aanzag. Ach! nog had zij de zwaarte van het echtjuk niet ondervonden, nog den pligt der vrouw, om lasten te dragen, niet gevoeld, nog de stemme des bevels van haren Heer niet gehoord; zij kende nog alleen de weelde van een' pas gesloten echt: het veilig verblijf onder het dak der hut, de stilte van den schoonen nacht schenen dit kind der natuur derzelver herhaling te beloven, en zij gevoelde zich gelukkig; niet, echter, haar man: op mij waren zijne blikken gevestigd; ik had met zijne jonge vrouw gesproken, haar van tijd tot tijd aangestaard - ik scheen hem alzoo gevaarlijk, en hij bespiedde alle mijne bewegingen. Ik bemerkte zulks, en sloeg hem voor, liever naar eene andere hut zich te begeven, waar ik hem spijs zou laten brengen; maar hij hernam, dat hij hier verkoos te blijven, en hij bleef ook onbewegelijk op dezelfde plaats, zich in het algemeene verblijf veiliger achtende. Ik verwijderde mij thans te eerder, daar ik een gedruisch hoorde, dat mijne nieuwsgierigheid wekte. Het geraas der landing van twintig menschen midden in den nacht, het omverhakken van jonge boomen tot brandhout, de terugkaatsing der bijlslagen, het knappen van het vuur had een' geweldigen schrik onder een ontelbaar volk van apen verbreid, dat het woud bewoonde, en bij onze komst reeds lang gerust in de boomen sliep. De eerst ontwaakten verhieven een' alarmkreet, - op ééns werd zulks herhaald, door duizend en duizend kelen, in eindeloos verschillende toonen, die zich in verscheidene koren schenen te verdeelen; nu was het één algemeene, geweldig schetterende psalmodie, dan een door enkele kelen uitgestooten scherp angstgeschreeuw, van wege het dreigende gevaar. Thans vertoonden zich, hoog boven ons, de voorste wachtposten, en sprongen van tak op tak, die schenen genaderd te zijn om den vijand op te nemen, en vervolgens

[p. 95]

met een akelig gekerm zich ijlings verwijderden. Op den achtergrond vertoefden intusschen de verstrooide scharen, die het gevaar niet konden zien; deze schenen over de oorzaak van al dat oproer met elkander te praten en te schertsen. Den ganschen nacht door duurde het tumult. Snaphaanschoten, welverre van hetzelve te stillen, maakten het nog grooter. Het avondeten was inmiddels toebereid, en wij aten. Thans hing men de hangmatten op. Den jongen Indiaan scheen mijne openhartige houding ten laatste eenigzins gerust te stellen; ook hij spande zijne hamac, en, eer ik nog in de mijne was, sprong hij met zijn jong wijfje in de hunne. Terstond sloegen de zijden over de minnenden zamen, en alkove en gordijnen waren van zelve gevormd. - De dag verscheen. Ik ging in het bosch. Daar vond ik mijne Indianen reeds bezig met den apen slag te leveren, wier vleesch zij voor eene lekkernij houden. Er waren reeds dooden gevallen, en de gekwetsten verhieven zulk een akelig jammergeschrei, dat ik aan deze jagt terstond een einde maakte. Aan hunne staarten zich vastklemmende, hingen de gewonden aan de takken der boomen, en wieschen zich hunne wonden met hunne urin. Moeders, hare kinderen in hare armen rondslepende, waren in vertwijfeling. Gelukkig ontkomenen keerden tot hunne stervende medgezellen terug. Zij zagen ons aan, prevelden met groote heftigheid ons toe, wierpen ons takken en bladeren in het gezigt, en gaven door geschreeuw en gebaren ons hunnen regtmatigen toorn te kennen. Ik verstond, wel is waar, hunne taal niet; maar mijn geweten verstond dezelve des te beter, en zeide mij, dat zij ons voor moordenaars hielden. Alleen op tegenweer en behoefte is de regtmatigheid onzer heerschappij over de dierenwereld gegrond, niet op baldadige willekeur. Intusschen haastten zich mijne Indianen, hunnen buit te naasten, welken zij uit de toppen der boomen moesten halen, waar de dooden zoo wel, als de stervenden, aan hunne staarten vasthingen. Inmiddels hield zich het jonge Indianen-paar met de vischjagt onledig. Hij spande den boog. Ik meende, dat dit een' watervogel gold; maar in een oogenblik was een schoone visch gedood. Terstond vloog zijn wijfje heen, om visch en pijl te halen; maar een andere Indiaan was haar voor. - Na het middagmaal liet ik in de gastvrije hut eenige geschenken voor de afwezige eigenaars achter; ook aan het jonge paar gaf ik eenige kleinigheden. Dankend scheidden zij thans van mij, en ik ging scheep, om langs de Sinnamari weder terug te roeijen.