Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

[p. 505]

Boekbeschouwing.

Het Ontwerp van het Godsrijk, opengelegd voor Bijbelverklarers en Bijbellezers, door J.F. Voigtländer, Predikant te Koningsbrug. Uit het Hoogduitsch. Te Amsterdam, bij Mortier-Covens en Zoon en ten Brink en de Vries. 1822. In gr. 8vo. 574 Bl. f 4-10-:

‘Dit werk is eene proeve, om de Christenen zelve, overeenkomstig de behoefte onzer beschaafde eeuw, in den Bijbel te leiden, en (dewijl die inleiding, als zij doelmatig is, zoo wel de liefde en lust tot het Bijbellezen weêr zal opwekken, als ook den Bijbel beter zal doen verstaan) is het mede eene beantwoording der vraag: hoe kunnen de Christenen met nut den Bijbel lezen, opdat in onze eeuw geloof en godsdienstigheid weder hersteld worden?’ Wij hopen maar, dat niemand tegen de lezing van het nog al lijvig boekdeel zal opzien. Het werk is met zoo veel zaakkennis, oordeel en smaak geschreven, dat ieder, die niet van alles, wat met Godsdienst en Christendom in verband staat, geheel afkeerig is, het bij uitstek onderhoudend en leerzaam vinden, en zich geen oogenblik zijnen besteden tijd beklagen, maar integendeel de lezing met genoegen herhalen zal. Het is niet te ontkennen, dat de Bijbel niet meer zoo gezet en met die levendige belangstelling, als wel voorheen, door de Christenen, ook wel door goede Christenen, gelezen wordt; en het is even zeker, dat dit voor het wezenlijke Christendom zeer nadeelig is. De pogingen der Bijbelgenootschappen zijn allezins loffelijk; maar het is daarbij toch behoefte, dat de bij duizenden nu verspreide Bijbels gelezen worden, en met steeds toenemende belangstelling en blijvend nut. Een vast, voortloopend, voltooid plan wijst de waardige Schrijver aan; en zijn werk is eene aanwijzing van dit geheel, en knoopt den draad der geschiedenis, die door alle bijbelsche schriften loopt, vast aaneen.

[p. 506]

Dit deed reeds vooral de waardige hesz; maar in één werk ontbrak dit nog. De bedoeling van dit boek is dus, om de eigene woorden des Schrijvers te gebruiken, door het daarstellen van het uitgevoerde ontwerp van het rijk van God, de waarheid der bijbelsche Openbaring met daadzaken te bewijzen, en de vrienden dezer Openbaring zóó bekend te maken met den Bijbel, dat zij zich door het lezen van denzelven stichten, en daardoor de pogingen hunner Leeraars krachtig ondersteunen kunnen. Aan deze heilzame bedoeling beantwoordt het werk zoo zeer, dat er te dezen weinig te wenschen overblijft, immers voor lezers van den beschaafden stand, voor welke waarlijk zulk eene inleiding en overzigt in onzen tijd groote behoefte was. Na eene gepaste en leerzame Inleiding, bevat het werk drie Hoofddeelen, gelijk de lezer vooraf reeds voelt van geschiedkundigen inhoud. Het eerste doet ons het Mozaisch tijdperk beschouwen. 1) De oudste geschiedenis; 2) de tijd der Aartsvaderen; 3) de vorming der Joodsche Natie; 4) derzelver bloei; 5) verval en ondergang van dien Staat, en 6) de herstelling dier Natie. Het tweede doorloopt het Evangelisch tijdperk. 1) De geboorte en opvoeding van Jezus; 2) zijn leven en werkzaamheid in het openbaar; bevattende het begin van Jezus Leeraarsambt, het plan van het Godsrijk, de middelen om dat plan uit te voeren, de uitwerkselen van Jezus leer, en het einde van zijn openbaar leven; 3) het lijden en sterven van Jezus, en 4) zijne opstanding en Hemelvaart. Het derde Hoofddeel, eindelijk, bevat, 1) de vestiging der Christelijke Kerk; 2) de uitbreiding, en 3) de verdere voltooijing van dezelve.

Wij vertrouwen, die dit boek met aandacht leest, is krachtig uitgelokt en regt gestemd om den Bijbel zelven te lezen, en zal zich door geene bloemlezing, al ware die ook door eenen schrant vervaardigd, laten afleiden van de echte, Goddelijke bron; hij zal met de slotsom van den Schrijver instemmen, dat het werk des Bijbels is eene van het begin voorbereide, door Christus mogelijk gemaakte, en door de Apostelen daargesteld? zedelijke inrigting, ter vorming van het tegenwoordig tijdperk van onze aarde voor eene andere en hoogere orde van dingen, die het hoogste doelen

[p. 507]

tevens het onveranderlijke rustpunt is voor ware vrome zedelijkheid; en hij zal zich dus noch door Wijsgeerte en Rede, noch door de magtspreuken eener zich het oppergezag aanmatigende Kerk, voor de ontbering van het kostbaarst kleinood schadeloos gesteld rekenen. Wij wenschen het veelvuldig gebruik van dit boek, en bij dat gebruik den besten zegen.

Hoe veel er ook over den Bijbel geschreven zij, en hoe zeer zich de godgeleerde zamenstellen hebben vermenigvuldigd, nog ontbreekt ons, zegt de Schrijver, een leerstelsel des Bijbels, dat zich in het leven van Jezus, haar niddelpunt, verheft, en al wat vóór en na Hem Goddelijks geschiedde, als in Hem vereenigd daarstelt, opdat de Kerk nog meer zegen aanbrenge, dan zij tot hiertoe gesticht heeft, opdat zij de dwalenden overtuige, die wanen, dat zij minder een Goddelijk geschenk is dan de Rede, en opdat zij de spotters een eerbied inboezemend en eeuwig stilzwijgen oplegge. Mogelijk, voegt hij er bij, verwelt echter de Vader der Geesten dra eenen grooten Geest, die het al des Bijbels zamenvat en zijne vuurstralen in één brandpunt verzamelt, namelijk niet slechts door te schrijven voor de geleerde en beschaafde wereld, maar door in de gemeente van Jezus zelve te werken en te ordenen. Ons wijsgeerig tijdperk heeft zulk een' Geest hoog noodig en schijnt dien ook te verdienen door zijn aanhoudend streven, dat, al leidt het ook op dwaalpaden, echter, wanneer Hij, die licht over onzen donkeren bolverspreidt, vraagde: Kinderen! wat zoekt gij? vrijmoedigheid geeft om te antwoorden: Vader! wij zoeken licht! - Het is ook rijp voor deze wedergeboorte, want de Bijbel is jaren lang gezift, en wordt thans - een stil, schoon gevolg der doorgestane beproeving - op nieuws op aarde verspreid. Ook heeft de magtige tijd den grond der zielen sterk geschud, en de op velerlei wijze beproefde menschheid strekt volverlangen hare armen uit naar die oneindige liefde, die in Jezus Christus is. - Wij namen dit over, als een wenk voor den nadenkenden, en bidden slechts, dat geen da costa's Geest immer doordringe, ons, in plaats van Vrede, het Zwaard brenge, en dikke Duisternis, in stede van Licht!