Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

Everwini Wassenberghii Oratio Eucharistica etc. Of: Dankrede van Ev. Wassenbergh, openlijk uitgesproken op den 19 Junij 1821, nadat hij volle vijftig jaren het Hoogleeraarsambt in de beschaafde Letteren bekleed had. Te Leeuwarden, bij J. Proost. In gr. 8vo. Met de Aanteekk. 55 Bl.

Is het aangenaam, in eenen Grijsaard, eene voortdurende kracht van ligchaam, gezonden geest, blijde opgeruimdheid, en een dankbaar gevoel aan te treffen voor genotene zegeningen en voorregten des levens, men zal zich, vertrouwen wij, verlustigen met daarvan bewijs te vinden in de aangekondigde Feestrede van den hoogbejaarden wassenbergh. Het is aanprijzing genoeg, dat zij den naam aan het hoofd draagt van dezen Nestor der Geleerden, den laatsten ongetwijfeld der kweekelingen uit de beroemde school van valckenaer, die nog leeft. Hem gebeurde het, de 50ste verjaring te mogen vieren van den dag, op welken hij den leerstoel beklimmen mogt, welken die Aristarch der Grieksche Letterkunde korten tijd te voren verwisseld had met den aanzienlijker te Leiden. Binnen Leeuwarden, door den toenmaligen Rector der Latijnsche Scholen, h.j. Arntzenius, tot hooger onderwijs uitnemend voorbereid, genoot wassenbergh hetzelve te Franeker onder geleide en begunstiging vooral van den reeds genoemden Hoogleeraar en den

[p. 364]

desgelijks vermaarden joh. schrader, dien hij, ras van de Akademie van Leiden naar Deventer, en kort daarna bij de Vriesche Hoogeschool bevorderd, als zijnen Vriend en Ambtgenoot tevens begroeten mogt, en behouden tot deszelfs levenseinde. Met een streelend genoegen, en het hoogste regt tevens, ziet onze grijze Redenaar terug op deze vorming en opgang zijner jeugd, en draagt hij roem op Leermeesters, wier naam in de geschiedenis der oude Letterkunde vereeuwigd is. Niet minder verblijdend en roemrijk voor hem was het tijdvak zijner mannelijke jaren, wanneer hij eenen h. bosscha, j.a. nodell, r. van ommeren, h. waardenburg en s. wijngaard, allen Vriesche Jongelingen, uit zijne eigene leerschool, met die van schrader minzaam vereenigd, van tijd tot tijd zag optreden, begeerd en geplaatst worden tot nut der vaderlandsche jeugd. In de vriendschap van dezen, en in die van aanzienlijke zoo wel als geletterde Mannen, deelde wassenbergh eigenaardig; en verwekte het alzoo bij hem eene treurige herinnering op den Feestdag, dat zij, gelijk mede zijne tijdgenooten, l. van santen, th. van koten, jer. de bosch, j. valckenaer en anderen, bevorens hem dierbaar, aan de Maatschappij en hunne betrekkingen door eenen te vroegen dood ontrukt werden. Maar hetgeen, zoo mogelijk, nog dieper den grijzen Vaderlander tot in het harte griefde, was het lot en de onverdiende vernedering, in de dagen der factiën der Vriesche Schole bejegend, en tot hiertoe maar ten deele verbeterd. Althans het denkbeeld van haar geheel ver val en ondergang verduwt de achtbare Spreker niet, wiens vuur, op het einde als ontgloeid, hem daartegen, in den toon van eenen schrader, doet zeggen:

Hoc nolit, Frisiae decus et tutamen, humalda,

Aut, sacrae quibus est credita cura Domus!

Optimus et rex hoc, veterum haud oblitus Avorum,

Frisones dici qui voluere, vetet!

Auguror! Exoritur Proles, dignissima Patrum,

Quae veterem Famam non periisse ferat.

In Frisia Frisii discant! Geniusque locorum

Excitet antiquae laudis inire viam.

Laetior ingeniis, ornandis Artibus aptis,

Haud alibi ridet, sole fovente, seges!

[p. 365]

Langer te vertoeven bij een werk van zoo kleinen omvang, en meer bijzonder voor Nederduitsche Lezers, achten wij min voegzaam. Beminnaars van de taal en bevallige zegswijze der Ouden zullen toch, ook zonder eenige uitnoodiging van onze zijde, de Feestrede van den Vrieschen Hoogleeraar met hunne aandacht verwaardigen. En, wie zich daartoe leent, zal zich aangenaam verrast vinden door eene vrij uitvoerige bijlage van Aanteekeningen, welke door den arbeidzamen Grijsaard, deels ter bewaring van eigene vroegere Dichtstukjes, deels tot vereering van bovengenoemde Geleerden, inzonderheid bestemd werden; terwijl dezelve tevens ter nadere toelichting dienen van zijne Dankrede.