welk gewis wel mag herhaald worden, zoo dikwijls het te zeer schijnt uit het oog verloren te worden. Wij houden deze herinnering van den Eerw. floh dan ook, met hem, voor eene rede, op zijn pas gesproken, welke, naar salomo's spreuk, als gouden appelen in zilveren gebeelde schalen is. En zekerlijk zal nu de jaarlijks gevierd wordende Gedenk- en Bededag het best, ja dan wel alleen aan deszelfs doel beantwoorden, wanneer de waarheid, hier betoogd, daardoor diep in het hart wordt ingedrukt. Het boekje is in den besten geest en zeer goed geschreven; trouwens, de verdiensten van den Eerw. floh zijn bekend. Mogen Overheden en Burgers, Volken en Vorsten de hier medegedeelde aanwijzingen opmerken en behartigen! Wij kunnen niet nalaten het volgende ter proeve af te schrijven: ‘De veranderde begrippen der menschen, hoedanig die ook mogen zijn, kunnen door gematigdheid geleid en met beleid worden gewijzigd, maar door kracht of geweld nooit gedwongen, nimmer overheerscht en tot het oude teruggebragt worden. Elke poging, welke men daartoe in het werk stelt, is niet alleen ijdel en vruchteloos, maar zelfs vroeg of laat verderfelijk voor de overheerschers zelven. Het is met de volken in het algemeen, te dezen opzigte, op dezelfde wijze gesteld, als met enkele menschen in het bijzonder; de jongeling wil niet meer als kind zijn behandeld, en de man anders dan de jongeling: en waarlijk, door de thans bestaande hooge beschaving der menschheid, zijn de meeste volken van Europa uit den staat der kindschheid in den meerderjarigen getreden; en als zoodanig dan ook behandeld te worden, is behoefte van den tijd. - Een volk, hetwelk eenmaal uit zijnen kindschen staat is getreden, zich heeft ontworsteld aan de tuchtroede van gestrenge
voogden en stuursche meesters, en deszelfs regten en pligten als mensch en burger heeft leeren kennen, (zoo als thans het geval is met een groot deel der volken van Europa, die deze kennis door de omwentelingen hebben verkregen) gehoorzaamt gaarne een wettig en verstandig gezag, maar onderwerpt zich nooit gewillig aan eene wille-
Auteursrechtvrij