Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1823

[p. 345]

Boekbeschouwing.

Handleiding tot het wel en vruchtbaar lezen van den Bijbel; door B.R. de Geer, Theol. Doct. en Predikant te Vreeland, en G.B. Reddingius, Theol. Doct. en Predikant te Assen, naar aanleiding der Prijsvraag, door een Gezelschap Bijbelvrienden, over dit onderwerp opgegeven. In 's Gravenhage, bij de Wed. J. Allart en Comp. 1822. In gr. 8vo. 212 Bl. f 1-5-:

Wie dan ook het Gezelschap Bijbelvrienden uitmaken, hetwelk deze prijsstof opgaf, zoo valt de belangrijkheid en het Christelijk doel van deze opgave ieder in het oog; en al waren de Heeren de geer en reddingius niet reeds zoo voordeelig in de geleerde wereld bekend, dan zou toch het enkel noemen der beoordeelaars, de Heeren j. van geuns, j. clarisse en i.j. dermout, een ieder nopens het voortreffelijke der bekroonde antwoorden zoo volkomen geruststellen, dat iedere berisper zich genoegzaam verzekerd houden kon van geen gehoor te zullen vinden bij een verstandig Publiek. Dit is het echter niet, hetwelk ons eenige aanmerkingen doet terughouden; alhoewel het ons, dit ontkennen wij niet, van de moeite ontslaat tot het uiteenzetten en opsommen der groote voortreffelijkheden van beide deze opstellen, en het vermelden van den welgemeenden lof, regtmatig aan dezelve reeds algemeen toegekend.

Wij gelooven echter niet, dat door de opgave en de goede beantwoording dezer prijsvrage voldaan is aan eene behoefte, welke de menigvuldige werkzaamheid der Bijbelgenootschappen ons hoe langer hoe meer levendig gevoelen doet. Deze antwoorden zijn uitnemend geschikt, om de belangstelling in den Bijbel te bevestigen, en de bijbeloefeningen tot meerdere vruchtbaarheid te leiden, bij iederen Bijbelvriend. Maar het vooronderstelt meer-

[p. 346]

dere kennis aan, en meerdere bekendheid met den Bijbel, dan zoodanigen bezitten, bij wien de Bijbel een vergeten boek is, hetwelk den leeslust geenszins uitlokt. Wij bedoeien hier vooral de zoodanigen uit de beschaafdere standen; en het zou ons zeer bevreemden, zoo deze niet dit boekje, zoo zij het al doorbladeren, evenzeer als den Bijbel zelven, met weêrzin ter zijde leggen. Het vooronderstelt niet alleen, gelijk wij zeiden, meerdere bekendheid; maar, om op de zoodanigen regtstreeks te werken, moest het ook meerder door voorbeelden, en treffend aangevoerde en smakelijk voorgedragene, min of meer uitvoerige proeven, treffen en den leeslust prikkelen. Zoodanigen moeten, als 't ware, geleid worden tot het lezen en bewonderen van den Bijbel, zonder te weten, dat zij den Bijbel lezen; met verbazing zulks eindelijk ontdekkende, komen zij welligt van hunne vooringenomenheid terug. - Door den miskenner en verwaarloozer van den Bijbel onder den gemeenen man worden deze verhandelingen nog minder gelezen; zij zijn ook voor dezen te hoog, en te weinig onderhoudend. Dit gezegde geldt wel eerst en vooral de eerste, zoo uitmuntend bewerkte verhandeling, maar is ook op de tweede van toepassing.

Dit wordt door ons intusschen geenszins gezegd ter berisping der waardige Schrijvers; zij voldeden aan hetgeen verlangd werd, en te regt hebben de meest bevoegde Regters hun den eereprijs toegekend. Hun arbeid kan van een uitgebreid nut zijn voor vrienden van den Bijbel, waaronder velen, na deze hunne aanwijzing, nu veel meer aan den Bijbel kunnen hebben en door den Bijbel genieten, dan zij welligt tot nog toe in denzelven opmerkten en alzoo genoten. Deze worden tevens dan in staat gesteld en opgewekt, om, bij iedere voorkomende gelegenheid, anderen bij het Bijbellezen te regt te wijzen, en daartoe, uit verschillende oogpunten en naar verschillende behoefte, op te wekken. Zoo stichte dan deze arbeid ook bij anderen een groot en overvloedig nut!

Alleen, wij kunnen den wensch niet terughouden, dat,

[p. 347]

het zij dan naar aanleiding eener prijsvrage van Bijbelvrienden, of ook zonder die, eens noodige en hartindringende woorden gesproken werden tot personen en huisgezinnen, bij welke de Bijbel hoe langer hoe meer in onbruik is, (noodige en hartïndringende woorden tot vele ook der beschaafden en aanzienlijken, en daaronder zelfs ook deelnemers aan en voorstander van Bijbelgenootschap en Bijbelverspreiding) zoo wel als tot het onverschillig en ligtzinnig gemeen; op zoodanigen toon dan, en in zoodanigen smaak, (misschien wel best voor velerlei soort van menschen afzonderlijk) dat dezelve gelezen, verstaan, en niet spoedig vergeten werden.

Men misduide dezen onzen wensch niet; wij stemmen van harte in den lof van het werk, en vertrouwen gaarne, dat het bij den middelstand - onder welken wij zoo vele Bijbelvrienden nog vinden - gunstig zal ontvangen zijn en zeer veel goeds stichten.