Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 752]

Het leven en de wandelingen van meester Maarten Vroeg.

V.
Chirurgicale Vrijaadje.

Een van mijne patiënten heeft eene cypersche kat, die zoo schoon is, als ooit eene cypersche kat gezien kan worden, uitgezonderd dat zij geen' staart en slechts één oor heeft en daarenboven van achteren lam is. De oude vrouw is zoo op het dier gesteld, dat er in haar oog geen volmaakter kat wezen kan, en haar leven besteed wordt, om de voortreffelijke hoedanigheden en de geheele geschiedenis van het dier te verhalen, waarbij men dan tevens verneemt, hoe het lam en staarteloos en eenoorig komt. En bij deze verhalen doet het de goede vrouw goed, dat niemand kan tegenspreken, dat hare kat eene cypersche kat is. Het gaat mij omtrent even zoo. Ik durf gerust zeggen, dat mijn wijf een wijf is uit duizend, ofschoon zij zich aan hare porseleinkas meer laat gelegen liggen dan aan mij, geen Fransche gensd'armes het tegen haar' mond uithoudt, en de gansche buurt weet, dat ik in mijn huis al het weêr, dat in een rond jaar aan den hemel komt, in éénen dag beleef. Het is nu ruim tien jaar geleden, toen zij mij het eerst voor een uilskuiken uitmaakte. Ik weet het nog zeer wel; wij kwamen uit de kerk, waar onze echt was ingezegend, en, geheel vervuld met den schat, dien ik naar huis bragt, vergat ik onzen Heer te groeten. Sedert dien tijd heb ik de waarneming van sommige Natuurkundigen, dat de hennen, die eijeren leggen, kakelachtig en onrustig zijn, bevestigd gevonden; want ik kreeg, jaar op jaar, kind op kind.

Intusschen heb ik zoo veel met mijn Toontje op, als een van mijne buren met zijne beste koe. Misschien komt dit daarvan, dat ik haar niet gemakkelijk gekregen heb; want ik ben ook magtig ingenomen met mijne kennis van 's menschen ligchaam, en de Hemel weet, hoe veel hoofdbrekens en nachtbrakens het mij gekost heeft, om het onderscheid te vatten tusschen eene ader en eene slagader, eene pees en eene zenuw, om te onthouden, waar de longen en de lever zitten, en vooral, dat de mensch, behalve zijne ziel en zijn

[p. 753]

ligchaam, nog een levensbeginsel heeft, waardoor hij leven kan, zonder eene ziel noodig te hebben. Dit alles heeft mij vele moeite gekost, en ik gevoelde mij dus zeer gelukkig, toen ik dat alles wist. Mijn geluk was echter van korten duur. Twee dagen, nadat mijn Meester mij gezegd had, dat ik volleerd was in alle de deelen van 's menschen ligchaam en in het levensbeginsel, was het over. De dag staat mij nog klaar voor den geest, hoe ik het been van Mijnheer H. verbond, en de kamenier binnenkwam, om Mevrouw te zeggen, dat de Doctor komen zou. Ik was zoo ontsteld, dat ik, in plaats van unguent. simpl., spaanschevlieg-zalf op het wiekje deed, dat ik in mijne hand had, en zoo stijf zwach telde, dat ik geen uur t' huis was, of ik werd geroepen, om het verband los te maken. 's Avonds ging ik er weer heen, kwanswijs om te zien, of het verband nu beter zat, maar inderdaad in de hoop van de mooije kamenier weêr te zien. Dit was mis; maar hoe ontstelde ik, toen ik het been zoo rood als een kreeft vond! Gelukkig vernam ik, dat de patiënt iets van eene ragoût gegeten had; ik beweerde nu, dat ragoût rozig is, en redde mij zoo uit den brand.

Maar, helaas! mijne rust was weg, en ik zon op niets, dan hoe ik aan den kost, en met den kost aan de kamenier zou komen. Het laatste lag mij inzonderheid zwaar op het hart, wanneer ik mijn sluik haar met haren zwierigen opschik vergeleek, en mijne stijve manieren met hare losse en bevallige houding. Ook had ik haar, door Mevrouw, Antoinette hooren noemen; en ik kon mijne ooren maar niet gewennen, om dien naam naast den mijnen te zetten. Maarten en Antoinette; neen, dat ging niet! Evenwel, ik had opgemerkt, dat zij, sedert eenige dagen, altijd bij de hand was, als ik kwam, en dat zij dan het noodige tot het verband aanbragt, ook wel daarbij hielp. Ook scheen het, dat zij mij nazag, en vriendelijker was, als ik het waagde, haar toe te spreken. Dit gaf mij moed; en ik verlangde maar, dat het been niet genezen mogt. En ziedaar, wie zou het gelooven? het been wilde niet genezen. Ik weet niet, hoe het kwam; maar altijd was ik geneigd, er nu eens dit, dan eens dat aan te doen, waardoor het altijd op dezelfde hoogte bleef, en misschien nog zijn zou, zoo niet de goede Heer H. op ééns een eind aan alle mijne onzekerheid, en dus ook aan zijn zeer been, gemaakt had. Hij gaf mij te kennen, dat de Chirurgijn op het dorp, waarvan hij Heer is, wegens zijnen

[p. 754]

ouderdom eene hulp zocht, en dat hij het oog op mij had geslagen, omdat hij veel goeds van mij gehoord had. Ik kreeg hierbij de toezegging der Chirurgijnsplaats, als de oude man zijn hoosd eens neêrleide. Na mij dit alles gezegd te hebben, waarbij ik stond, alsof ik een' verkeerden tand had getrokken, voegde hij er bij: ‘Ik heb wel gemerkt, wat er tusschen u en Toontje omgaat; dat kan eens best komen; gij zult er eene knappe vrouw aan hebben.’ Deze weinige woorden deden eene magtige uitwerking. Ik merkte er uit, dat mijne schoone zoo goed een' boerennaam had als ik, en dat ik haar niet ongevallig was. Zoo bloo ik te voren was, zoo vele vrijmoedigheid kreeg ik nu, en het duurde geene acht dagen, of het was tusschen ons geklonken. Sedert dien tijd genas het been van den ouden Heer ziender-oogen, zoodat de goede man zich niet genoeg over mijne kunst kon verwonderen. Sommigen mijner kunstbroeders zullen welligt nieuwsgierig wezen te weten, met welk middel ik zoo ver kwam, om een been, dat ik eerst verknoeid had, in korte dagen te heelen. Ik kon hiervan eene fraaije en belangrijke waarneming schrijven, zoo als ik er menig eene gelezen heb. Evenwel, schoon ik van top tot teen Chirurgijn ben, kan ik niet van mij verkrijgen, mijne geleerdheid zoo ontijdig te pas te brengen. Ik zal daarom liever voor de waarheid uitkomen. Mevrouw was met Toontje naar buiten getrokken, en Mijnheer zou in de stad blijven, tot zijn been genezen was. Daar Toontje nu niet meer bij het verband hielp, bleef ik ook met mijne zalven van het been, en gaf der Natuur tijd, om zich te herhalen. Ik heb wel eens gedacht, of dit niet meer gebeurde. Menigeen reist, aan de hand van zijn' diepzinnigen Doctor, de Apotheek rond, en geneest niet, vóór hij dezelve rond en er wederom uit is. Gelukkig, dat, in onze verlichte dagen, zoo vele potjes ledig zijn! Dit is geen van de geringste voorregten der eeuw, die wij beleven. Doch, wat ik zeggen wilde? Ik raakte nu op het dorp bij Meester koen, waar ik de kunst leerde, om de ziekten zonder omslag te genezen. Een paar jaar daarna haalde ik mijne vrouw van het Kasteel; en ik kan gerust zeggen, dat dit mij nog nooit een' geheelen dag berouwd heeft.