Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 672]

Een bezoek aan de graven der Spaansche koningen.

(Medegedeeld door een Fransch Officier.)

Of de Spaansche Prins, don carlos, werkelijk den dood verdiend hebbe, of hij inderdaad daartoe veroordeeld, en of deze uitspraak door den Staatsraad of door de Inquisitie gedaan zij; dit alles moge alsnog twijfelachtig zijn, zooveel schijnt zeker, dat hij op eene gewelddadige wijze van het leven beroofd is, wat dan ook sommige Schrijvers, ten believe van philips II, daartegen mogen ingebragt hebben. Onbevooroordeelden zijn het echter over de wijze zijns stervens niet eens. Een hunner zegt uitdrukkelijk, ‘dat het hoofd van den Prins naast zijn ligchaam in het graf ligt.’ Dit zeggen is sedert zoo dikwerf herhaald, dat het daardoor den schijn van waarheid heeft gekregen; niettemin kan ik op goede gronden het tegendeel verzekeren, en geloof daarom, dat het verhaal van mijn uitstapje naar de graven der Spaansche Koningen, dat ik bepaaldelijk met het oogmerk van onderzoek dezer zaak gedaan heb, niet geheel onwelkom zijn zal.

Toen ik, na den ongelukkigen afloop des gevechts bij Aropiles, bij de escorte van den Commissaris des legers P... kwam, die door den Generaal naar het Eskuriaal gezonden was, om levensmiddelen bijeen te brengen, vergezelde ik hem derwaarts. Zoodra wij de noodige maatregelen voor onze veiligheid in het dorp genomen hadden, sloeg ik mijnen reisgenooten voor, om het klooster te bezoeken. Twee Officieren der Genie vergezelden mij. Wij gingen, met het werk van den Abt pous in de hand, in de grafkapel, waar alle Koningen en Koninginnen van Spanje bijgezet worden, sedert de stichter van dit klooster, aan St. Lorenzo gewijd, daarmede den aanvang maakte. Hierop begaven wij ons in een ruim vertrek, zijnde een langwerpig vierkant, niet hoog, zwart gekleurd, en zonder die rijke lampen, welke in de grafkapel der Koningen en in de kerk daarboven gevonden worden. Rondom, in dit gewelf, waren breede uitstekende randen of lijsten gemaakt, de eene boven de andere, op welke eene menigte gewone doodkisten nevens elkander stonden, met het voeteneinde naar den wand gekeerd. Aan het hoofdeneinde, dat naar ons toe gekeerd stond, was een bord bevestigd, waarop met groote letteren de naam, de ouders, de

[p. 673]

geboorte- en sterfdag van dengenen geschreven stond, die in deze kist rustte. Zij waren alle uit hout vervaardigd, doch sommige met sluweel, van onderscheidene donkere kleuren, overtrokken; eenige zelfs met franje, doch spaarzaam, bezet. In dit register des doods zochten wij dan het eerst naar den veroveraar van Lepante, en vonden ook weldra twee johans van oostenrijk, den eenen zoon van karel den V, en niet ver vandaar den tweeden zoon van philips den IV. De kisten dezer beide Vorsten waren reeds door den Engelschen Generaal geopend geweest en niet weder digt gemaakt; het kostte dus geene moeite, dezelve op nieuw te openen. In elke derzelven vonden wij eene mumié in zeer goeden staat, rijk gekleed naar de wijze dier tijden, welke ons door schilders en tooneelisten is medegedeeld, dewijl de Spaansche van den tijd van karel den V en de drie philipsen de kleeding der toenmalige beaumonde was. Zij bestond in eene fluweelen buis met goud geborduurd, terwijl de kleine mantel of purper of hemelsblaauw van kleur was. Het hoofd was gedekt met een kapje, of muts, van gelijke kleur als mantel en buis, en die eenigzins schuins werd opgezet. Om den hals hadden zij een' breeden geplooiden kraag à la Henri IV; terwijl de voeten met fluweelen schoenen, en de uitgedroogde handen met lederen handschoenen, bekleed waren. Wij konden niet nalaten, ons over deze kleedingstukken te verwonderen, die, hoezeer reeds meer dan 200 jaren oud, nogtans in zulk een' goeden staat zich bevonden. Wij veroorloofden ons echter niet, gelijk onze voorgangers, de Engelschen, gedaan hadden, onze ongewijde handen te slaan aan het overschot van eenige Infantes, die wegens hare schoonheid beroemd waren geweest, en welker namen wij aan deze kisten lazen. Wij zagen slechts naar eene dier Prinsessen, welker naam mij echter ontschoten is, die in het gewaad eener Karmeliter non gekleed was, hoezeer zij nimmer de gelofte had afgelegd. Begeerig zochten wij nu naar don carlos, den zoon van philips den II, en vonden denzelven ook weldra te midden der overigen, maar aan de smalle zijde van het vertrek, tegenover den ingang. De Engelschen schenen deze kist niet te hebben opgemerkt. Toen wij onderling er over spraken, om ook zijne kist te onderzoeken, begon onze leidsman luidkeels te schreeuwen, en verklaarde, dat bij ons alleen laten, het licht medenemen en het gewelf toesluiten, ja zich veeleer van het leven zou la-

[p. 674]

ten berooven, dan gedoogen, dat wij onze handen aan den Infant sloegen. Wij doodden hem niet, maar lieten hem praten, namen hem de lantaren en de sleutels as, en beproefden het, de kist van hare stelling af te nemen, maar bevonden, dat deze zoo zwaar was, als alle andere ligt waren; zoodat wij dit voornemen moesten laten varen, dewijl wij de kist voorzeker nimmer weder op hare plaats hadden kunnen brengen. Wij haalden dezelve dan voor een groot deel naar beneden, en bevonden nu, toen onze leidsman de kist van boven hield, dat het deksel reeds eenmaal was afgenomen geweest, en slechts losjes weder toegespijkerd was, zoodat wij haar ligtelijk konden openen. In stede van eene mumie in schoon fluweel gewikkeld te vinden, gelijk de andere, die wij bezien hadden, vonden wij slechts een' dikken klomp kalk van eene oneffene oppervlakte. Deze kalk was op verscheidene plaatsen weggenomen, zoodat het scheen, dat men daaronder naar eenig ligchaam had gezocht, 't welk men daardoor aan het licht wilde brengen; verscheidene deelen waren ook werkelijk ontbloot. Nadat dan ook wij een gedeelte van die korst hadden weggenomen, vonden wij beenderen, en overblijfsels van huid en vleesch, 't welk echter slechts los zamenhing. En dit is dan alles, wat thans nog van den trotschen en ongelukkigen don carlos over is! Om nu te weten, of het hoofd al dan niet aanwezig ware, groef ik met mijn mes zoo lang op die plaats, waar het liggen moest, tot dat ik het van den kalk ontbloot had. Hetzelve was geheel misvormd. Het bekkeneel en een der wangbeenderen was geheel vergaan; slechts een gedeelte van het haar was nog onveranderd, hoezeer het ook reeds rood en wrijfbaar geworden was.