Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 632]

Antigone, Treurspel, door Mr. A. van Halmael, Jr. Te Leeuwarden, bij J.W. Brouwer. 1820. In gr. 8vo. IV en 80 Bl. f 1-8-:

Mr. van halmael beveelt zijn werk aan de bescherming van hen aan, die het met de kunst wèl meenen, en die van geene maandelijksche gispingen van al wat zij in ons land voortbrengt, het werk hunner uitverkorenen uitgezonderd, behoeven te eten, en veeleer letterhatenden dan letterlievenden behoorden genoemd te worden.

Het spreekt van zelve, dat een man, die zóó zich aanbeveelt, niet tot onze uitverkorenen behoort. Daartoe zorgt hij te weinig voor de eer van zijn verstand en hart. Want, wat moet men denken van iemand, die, buiten ons bekende aanleiding, zulke uitvallen doet? Dat hij bang is, antwoordt men ligtelijk, dat zijn werk gegispt zal worden; of dat de Meester zeer afgerigt is op magtspreuken en scheldwoorden, waarin elk fatsoenlijk man hem gaarne het meesterschap laat en hem het laatste woord gunt, hetwelk de groote hoop van gelijk hebben verstaat; of dat hij, anderen veroordeelende om hetgene, waaraan zij niet denken, zichzelven beschuldigt en van ergere feilen verdacht maakt.

Onder uw welnemen, Heer en Meester! de Redacteur geest aan den steller dezer aanspraak geen' penning voor dezelve, niet omdat hij de verzochte beoordeeling niet ontvangen zal, maar opdat gij u - zoo mogelijk - schamen zoudt. Ook heeft de man, die uw werk verzocht is te beoordeelen, nimmer nog van eenigen arbeid aan eenig Maandschrift, en alzoo ook niet van onbillijke gispingen, eenig voordeel getrokken, en hij vordert, zoo goed als gij, aanspraak te mogen maken op liefde tot de letteren, in welker gebied hij eene taal, als de uwe, daarom strengelijk gispt, als meer dan haat tegen de vrije beoefening der wetenschap verradende: het brood, dat hij intusschen eet, is tot niemands nadeel gewonnen; en hiermede blijke u, dat ge zulke praemissen voor uw Treurspel wel hadt mogen achterlaten.

Hoe wèl het nu door hem, die u zoo verkiest te beantwoorden, met de kunst gemeend zij, kan hij uw werk niet in bescherming nemen, waartoe gij het aan zoodanigen aanbeveelt; het hem gezondene exemplaar zal hij beveiligen,

[p. 633]

en heeft het daarom eene plaats naast anderen aangewezen, die niet ligt weder in handen genomen worden.

Wie weet, hoe boos ge nu wordt! Nu - hoor eens bedaard! Wij prijzen het zeer, dat ge, anders zoo ootmoedig van uzelven zeker als liefderijk van anderen denkende, naar den prijs gedongen hebt, die, in 1816, de tweede klasse van het Koninklijk Nederlandsch Instituut van Wetenschappen uitloofde voor het best oorspronkelijk Nederduitsch Treurspel; en nog meer, dat er, onder de op nieuws ingezondene stukken, geen van u zich bevindt, dewijl anders die klasse van, immers, letterlievenden, die het met de kunst wèl meenen, alweder uwe taal en versificatie berispende, gevaar had kunnen loopen van in uwe ongenade te vervallen, en dan hadt ge u toch bezondigd.

Laat u de vereerende melding, die er van uw Treurspel door genoemde klasse gemaakt, en ons zeer wel bekend is, genoeg en tot aanmoediging zijn. Er wordt hier op dezelve niets afgedongen. En begrijpt ge nu niet, hoe echter uw zoo vereerd werk tot onbruik wordt veroordeeld? Zacht! elk heeft zijn' smaak. Recensent, de hooge waarde van het Treurspel, vooral van de zijde der zedelijke strekking, meenende te beseffen, vindt en zoodanig onderwerp, en zoodanige uitvoering voor zich ontoereikend, om die waarde te handhaven en dat doel te bereiken, en verlangt andere stoffe, van belangrijker inhoud, en tot bevordering van edeler gemoedsaandoening karakterkundiger uitgevoerd, zal hem een stuk, als oorspronkelijk Nederduitsch Treurspel, behagen. Hiermede ontzegt hij aan uw werk deszelfs verdienste niet, en gij moogt hem goeden smaak ontzeggen. Hieraan moet gij dan ook toeschrijven, dat hem die Rei van Priesters zoo erg verveeld heeft, met derzelver langwijlig gezang; niet alleen die langwerpige eerste regel: Vader der menschen en Goon, sterke ons uw invloed deez' dag! - want daar bleef het toen ook bij; maar die redeneertrant bl. 7, 8, en elke zang aan het einde der vier bedrijven. De redenen van dit mishagen kunt gij vinden in de Lessen van blair, III, vooral bl. 278-280, en de Taal- en Dichtkundige Verscheidenheden van bilderdijk, I, bl. 165, zonder dat gij den invloed van hun oordeel uw gevoel zoo behoeft te laten stemmen als deze aanwijzing bedoelt, want - er is altijd, zegt men, Meester boven Meester.

De feilen, in taal en versisicatie begaan, en daarom be-

[p. 634]

rispt, hebt gij zorgvuldig verbeterd? Gij kondet die niet helpen; ze waren gedeeltelijk aan, van u onafhankelijke, omstandigheden te wijten. Dat gelooven wij op uw woord, zonder dat uwe vrienden als getuigen voor u behoeven op te treden. En daarom hing het zeker ook niet van u af, dat wij reeds op bl. 1 stuiten moesten op den regel, maar een inwendige angst: maar één? benaauwt(d); bl. 7. elk zenuw trillen, Vorst! woest rollen 't heldenoog; bl. 9. zweert en hoort, voor zweer en hoor; dezelfde fout, bl. 10; op bl. 14. hen voor hun. Wat zegt daar: eed'le schaamte treft het hart aarzlend op hun spoor te streven? ezv. ezv. Dan, zulke feilen zijn niet aan den Dichter te wijten; maar, bl. 4, hem wederhoudt een iets, dat ik u niet beschrijf, van derzelver verhelping. Prosit!