Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

Specimen hermeneuticum inaugurale in locum ad Hebr. IX:14, quod-pro gradu doctoratus-publico examini submittit A.L. van der Boon Mesch. Lugd. Bat. apud S. et J. Luchtmans. 1819. 8vo. X, 107 pag. f 1-2-:

De Heer van der boon mesch, die zich reeds met veel lofs heeft bekend gemaakt door zijne, op de Leidsche Hoogeschool, met goud bekroonde Verhandeling over het Lied van Zacharia, Luc. I:67-79, in het jaar 1817, werd met alle reden door zijne Leermeesters aan die Hoogeschool aangespoord, om naar de Doctorale waardigheid in de Godgeleerdheid te staan. Uit de groote menigte stoffen, welke hem tot dat oogmerk te behandelen voorkwamen, niet wetende, wat hij zou kiezen, vervoegde hij zich tot den beroemden Hoogleeraar van

[p. 327]

voorst; en, daar deze hem aanraadde, zich tot het een of ander gedeelte van den Brief aan de Hebreën te bepalen, koos hij die plaats uit Hoofdst. IX:14, alwaar van Christus gezegd wordt, dat Hij, door den eeuwigen Geest, zich zelven Gode onstraffelijk opgeofferd heeft.

Over deze duistere en moeijelijke plaats gaan eerst voorloopige aanmerkingen, in welke oordeelkundig getoetst, en om gegronde redenen afgekeurd wordt de lezing heiligen, in plaats van eeuwigen Geest. In vier Hoofddeelen loopt, vervolgens, het stuk af. In het eerste wordt gehandeld over de oudere opvattingen van die plaats, welke lezing men dan ook volgde; in het tweede, over de latere uitleggingen; in het derde, over de nieuwe uitleggingen; het vierde, eindelijk, behelst eene proeve ter verbetering der uitlegging, door noesselt voorgedragen. In deze proeve wordt de uitlegging van dezen Duitschen Geleerde aangenomen, doch met andere gronden gestaafd. De uitlegging komt hierop neder, dat men het woord Geest moet nemen voor het zoenoffer, door Christus volbragt, hetwelk dus genoemd wordt, omdat het zoo volkomen en in alle opzigten zoo volmaakt was, dat het datgene uitgewerkt heeft, hetwelk alle de zoenoffers onder de Mozaïsche huishouding niet konden te wege brengen, namelijk de verzoening van alle zonden. Dit woord wordt wel nergens elders in de H.S. in dien zin gebruikt; maar, daar ieder Schrijver toch iets bijzonders heeft, zoo wordt het hier zeer gevoegelijk gebruikt, in tegenoverstelling der Levitische zoenoffers, voor zulk een zoenoffer, hetwelk de ziel van de schuld en de straf der zonden verlost. Eeuwig wordt het genoemd, omdat het van eene altoos voortdurende kracht is; in welken zin het woord eeuwig meermalen in den Brief aan de Hebreën voorkomt, zoo als Hoosdst. IX:20 en XIII:20. Deze opvatting wordt voorts hierdoor gestaafd, dat deze plaats, dus opgevat, alles in zich sluit, wat door den geheelen Brief heen gezegd wordt over de voortreffelijkheid van Jezus zoenoffer boven alle de offers der Mozaïsche wet. - Wij weten niets, met eenigen grond,

[p. 328]

tegen deze uitlegging in te brengen, en hebben in deze geheele Verhandeling de voldingendste blijken gevonden van des Schrijvers vlijt en welwikkend oordeel.