Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

Kerkelijke Redevoering ter opening van de Algemeene Synode der Hervormde Kerk, in het Koningrijk der Nederlanden, gehouden in 's Gravenhage, op den 5 Julij 1820, door Ant. van Deinse, Predikant te Middelburg. Te Middelburg, bij de Gebroeders Abrahams. 1820. In gr. 8vo. II en 50 Bl. f :-11-:

In plaats van den waardigen Vader krieger, van wien in deze Redevoering veel lofs, maar niets te veel gezegd wordt, werd de Heer van deinse tot Voorzitter der Synode benoemd. Hoezeer zich van die taak wenschende te ontslaan, eerbiedigde hij echter het Koninklijk besluit, en daarin den wil des Heeren.(!) Dat hij zich door de Leden dier Kerkvergadering heeft laten overhalen, om deze Redevoering in het licht te geven, verheugt ons, als ontvangende daarmede een aangenaam bewijs van den edelen geest, die den plaatsvervanger van krieger bezielt; en wij verlangen zeer naar de Redevoering, met welke door den voortreffelijken krom de Synode gesloten is, Gode dankbaar voor zoo vele echte Hervorming, door zoo vele Christelijke eensgezindheid en liefde bevorderd.

De Redevoering van den Eerw. van deinse behelst woorden van waarheid en gezond verstand, zoo als een heilige geest die geeft uit te spreken tot harten, die voor Christus en zijne gemeente, door zulke taal, ontgloeijen moeten in liefde, en gesterkt worden in een werkzaam en moedig vertrouwen op Hem, boven en nevens wien zij geen' Meester of Heer kennen.

Na, bij wijze van inleiding, onderscheidene aanmoedigingen voor den Evangeliedienaar opgenoemd te hebben,

[p. 283]

noemt de Redenaar den Hoogen Bijstand des Heeren, als de voornaamste, en als het onderwerp zijner rede, naar Matth. XXVIII:20. Hij geeft zijn plan niet aan, maar hetzelve loopt dus af. De grootheid van 's Heilands belofte, op zichzelve, in haren gewigtigen en wijduitgestrekten inhoud beschouwd zijnde, wordt dezelve om hare noodzakelijkheid, zoo voor de Apostelen, als voor alle Evangeliedienaren, als eene groote belofte aangewezen, en, eindelijk, om de magt, liefde en trouw van Hem, die ze gaf. Hierop wordt derzelver vervulling aangetoond, ten tijde der Apostelen, in de volgende geschiedenis der Kerk, (waar de lezer naar drie aanteekeningen gewezen wordt, zijnde alleen woordelijke uittreksels uit van hamelsveld en reiche) en in onze dagen. Dit laatste is het uitvoerigste uitgedijd, en moest het ook. Het wordt met verscheidene bewijzen gestaafd, en de gebruikelijke aanspraken komen hier, zeer te pas, in. Onder dezelve is die aan den President en Secretaris der Evang. Luthersche Synode vooral regt treffelijk. Het laatste deel der Redevoering is eene zoogenoemde toepasselijke beschouwing van den invloed der belangstelling in 's Heilands belofte op zijne dienaren in het werk des Evangelies, ter opwekking ook der gemeente. Die belangstelling geeft kracht aan den hun toevertrouwden last; zij is de grootste aanmoediging tot getrouwheid; zij ondersteunt den ijver, en bezielt met ootmoed en vertrouwen. Dit alles wordt met eene korte opwekking aan de Gemeente besloten.

Iets buitengewoons behelst deze Rede nu niet, noch kunnen wij zeggen, dat zij op den roem van die voortreffelijkheid aanspraak heeft, welke men, in vele Leerredenen, thans gewoon is te ontdekken. De taal is zuiver, en deftig - ja, zoo moeten wij het noemen - de stijl. Doch, dat van deinse toch zijne volzinnen bekorte! Bl. 11, ‘Gelijk-bogen.’ is er een van maar 28 regels. Hij zie voorts bl. 22: ‘Dezelfde-opgeeft;’ bl. 23: ‘Het laatst-gekeerd heeft’ enz. Hier en daar hadden wij ook gaarne de bepalingen duidelijker ge-

[p. 284]

zien. Wie verstaat terstond dit? ‘De grootheid der beloste wordt vermeerderd door hare noodzakelijkheid in de behoefte.’ Verder geven wij den Redenaar in bedenking, of de voorzang, Psalm XCVI:5, (er is driemaal, telkens één vers, gezongen, omtrent welke de keus wel beter had kunnen zijn) wel eene gepaste aanleiding gave, om, in de voorafspraak, van het gevoel der verpligting aan Jezus, en tot verheerlijking van onzen nooit volprezen, en eeuwigen dank en dienstwaardigen Heer, te spreken? Bl. 9 staat, dat Jezus medewerkt tot de Evangelieprediking; dat is, dat Hij ook medepredikt! Dat van deinse en alle Evangeliepredikers hunne zending van Jezus hebben, mogt wel wat bepaalder gezegd zijn.

De gebeden zijn hier ook bijgevoegd, en ze zijn daarom zeker zoo... gemaakt?