Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 137]

Boekbeschouwing.

Leerredenen over verschillende Onderwerpen. Door Ewaldus Kist, Predikant te Dordrecht. IVde Deel. Te Dordrecht, bij Blussé en van Braam. In gr. 8vo. VIII en 366 Bl. f 2-8-:

Dertien Leerredenen van zeer belangrijken inhoud, en zeer zeker reeds te wèl bij het publiek bekend, dan dat eene breede opgaaf zoude noodig zijn, maken dezen bundel uit. De geest, waarin de Eerw. kist werkt, en het belangrijke van zijnen arbeid, zijn ook uit vroegere bundels genoeg gebleken. Wij hebben echter onze aanmerking op de eerste Leerrede: over de liefde van Jezus tot den jongeling, die bedroefd van Hem heenging. Wij stemmen toe, dat deze zijne deugd voor te volkomen hield; maar kunnen niet denken, dat de Zaligmaker van hem reeds gevergd zou hebben zulk eene heldere en vaste overtuiging, dat de mensch alleen door het geloof aan Hem regtvaardig wordt, als wij die kunnen en moeten hebben. Wij lezen er niets van, dat de Zaligmaker hem zegt: deugden, ook de volkomenste, maken niet zalig; zaligheid is een geschenk van Gods vrije genade: maar wel, dat Hij hem wil doen gevoelen, dat zijne deugd nog niet zoo volkomen was, als hij meende. Ook moeit het ons, wanneer wij de menschelijke zwakheid, die niet aanstonds tot de hoogste proeve van verloochening van het aardsche kon overgaan, als gierigheid, of verkleefdheid aan het aardsche, hooren voorstellen. Wij kunnen daarbij niet nalaten te denken: wij zouden eens zien, wanneer in onze tijden de prediking des Evangelies moest verzeld gaan met opoffering van alles, hoe het met menigen Prediker staan zou, inzonderheid indien hij wat veel in de wereld heeft en leeft! En waarlijk, elke pligt is gemakkelijker te betrachten, wanneer deze betrachting geeft, dan wanneer zij neemt. Wij mogen het zoo gaar-

[p. 138]

ne, dat men zich, bij de beoordeeling van menschelijke gesteldheden, in de plaats des beoordeelden stelle, en menschelijk rigte. Daarom achten wij dezen jongeling nog niet boven mate aan het aardsche verkleefd, en kunnen ook niet gelooven, dat de Zaligmaker hebbe willen verklaren, dat het zoo moeijelijk voor eenen rijken zij om zalig te worden - voor zoo ver, namelijk, als het tegendeel van deze zaligheid de eeuwige verdoemenis wezen moest - maar wel om tot de uitwendige belijdenis van het Evangelie over te gaan, dat toen niet anders dan met verloochening, meest van alles, kon geschieden. Overdrijvingen doen nimmer nut; en waartoe het stelsel in Bijbelplaatsen gebragt, waarin het niet ligt? Beter, daarentegen, is de Eerw. kist in dit opzigt geslaagd in de X, XI en XIIde Leerredenen, in wier teksten de leer des geloofs regtstreeks ligt; terwijl hij dezelve alzoo opheldert, dat Jacobus en Paulus in volmaakte overeenstemming verschijnen, en het blijke, dat geen geloof ooit in den Bijbel als zaligmakend zij aangeprezen, ten zij de werken der deugd van deszelfs echtheid getuigen.