Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

[p. 100]

Tijdmeter der Gewijde Geschiedenis; bevattende dit Deel de Bijlage over de Oudheid der Perzen, van Zoroaster, en zijne Schristen. Opgesteld door P. Bosveld, in leven Predikant te Dordrecht. IIIde en IVde Deel. Te Dordrecht, bij Blussé en van Braam. In gr. 8vo. Te zamen 916 Bl. f 9-12-:

De Bijlagen, in het derde Deel van dezen geleerden arbeid ons medegedeeld, behandelen, in drie Hoofdstukken, de oudheid en oorspronkelijke gesteldheid der Perzische natie, volgens de H. Schrift en de oudste Grieksche en Oostersche Schrijvers, en doen onderzoek naar het oorspronkelijk bestaan, de inrigting en de leer der Perzische Magen in dien overouden tijd. De twee volgende handelen over zoroaster en zijne schriften. Het zesde wederlegt de Histoire de l'Astronomie van de bailly; het zevende loopt, in zes Afdeelingen, over de Magische Godsdienstleer, volgens hyde en vitringa, prideaux en drieberge, de Algemeene Historie, cudworth en mosheim, brucker, en eindelijk volgens den Abt foucher, naar de Bibliotheque

[p. 101]

des Sçavans et des beaux Arts. Het achtste handelr over het boek Saddir, door hyde uitgegeven, en eindelijk het negende geeft een uittreksel uit het Discours Preliminaire van Mr. anouetil du perron. zijnde eene inleiding tot zijne vertaling van de Zend-avesta. - Deze bloote opgave is voldoende, om den beminnaren van zoodanig onderzoek de waarde en belangrijkheid te doen kennen van dezen geleerden arbeid des onvermoeiden en oordeelkundigen bosveld; en ofschoon men met leedwezen zien zal, dat de hoogst naauwkeurige man deze zijne taak, naar zijn plan, niet geheel heeft afgewerkt, en dezelve door de uitgevers in hunne voorrede, welke echter nog belangrijke bijdragen levert, niet kon voltooid worden, zal een deskundige echter het den laatstgenoemden voorzeker dankweten, dat zij, om deze onvolledigheid, hetgeen bosveld, bij een werk van zoo wijden omvang, zoo keurig heeft voorgearbeid, niet terughielden; en welligt dat dan ook nog eenmaal voldáan worde aan hunnen wensch, dat er een tweede bosveld moge gevonden worden, die vervolge en voltooije, hetgeen de ecrste heeft moeten staken en onvolkomen overlaten.

Het vierde en laatste Deel, bevattende onderscheidene kleine Bijlagen, (en hetwelk, volgens den titel, een jaar vóór het derde werd uitgegeven, alhoewel het het vierde genoemd wordt, en ons ook gelijktijdig ter hand kwam) onderzoekt: I. De oudheid der Chaldeën of Babyloniërs; welk onderzoek geheelenal uitvalt tot staving der H. Schrift. II. De oudheid der Tyriërs, Trojers, enz. In III wordt over de 65 jaren van Jes. VII: 8 gehandeld, en de lezing van 25 jaren, door kennicott opgegeven, en deze varians, als, ook Chronologisch gesproken, nergens goed toe, verworpen. Bijlage IV loopt over de Babylonische gevangenis; men vindt hier, hetgeen tijdrekenkundig ter zake dient, op weinige bladzijden bijeen; terwijl zich bosveed aan het slot verklaart, bij de lijst van ptolomeus en zijn eerste jaar van cyrus te blijven. V gaat over de laatste Koningen van Babel;

[p. 102]

geen gemakkelijk onderzoek inderdaad, en waarvan bosveld ten slotte nog niet geheel bestemd durft spreken, alhoewel de geloofwaardigheid van daniël buiten alle bedenking blijft. VI behandelt de Geslachtlijst van Zerubbabel, en VII. Phlegons Zonsverduistering, als niet blijkende dezelfde te zijn met die bij Jezus dood. VIII doet onderzoek naar vitellius stadhouderschap, en herodes huwelijk met herodias. De IXde Bijlage is uit de Bibliotheek van Theo!. Letterkunde, waarin dezelve reeds voorlang geplaatst werd, in derzelver volle waarde bekend, en gaat over den Schrijver enz. van den Brief aan de Hebreën, welke, naar bosveld's gevoelen, geenszins de Apostel Paulus is. De Xde of laatste, eindelijk, onderzoekt de wijze en den tijd van den dood der twee vermaarde Apostelen, petrus en paulus; welk onpartijdig onderzoek in het geheel niet uitvalt overeenkomstig het gevoelen der Pausgezinden.

Wij meenen, dat deze aanmelding genoegzaam is van een werk, hetwelk den eigenlijk gezegden Geleerde geldt; en die, zoo hij het zich nog niet neeft aangeschaft, slechts aanwijzing behoeft van hetgeen hij hier, door eenen bosveld bearbeid, vinden kan: terwijl wij met herhaalde betuiging van ons gevoel van verpligting aan wijlen den geleerden Schrijver en de waardige verzorgers van deze zijne nalatenschap de pen nederleggen.