Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1821

Josephi L.B. de Quarin, &c. Animadversiones practicae in diversos morbos. I. Morbi acuti. Editio Viennensi auctior emendatior. Curavit praefationemque adjecit J.L. Kesteloot, Med. Chirurg. Art. Obst. Doct., in Academiâ Gandavensi Professor medicinae practicae ordinarius &c. Gandavi typis P.F. de Goesin-Verhaeghe. 8vo. form. maj. 1820. XIX, 286 pp. II. Morbi chronici. 253 pp.

In de Voorrede tot deze uitgave maakt ons de verdienstelijke Hoogleeraar, wien wij dezelve verschuldigd zijn, in de eerste plaats bekend met het leven, de letterkundige verdiensten en de schriften van den beroemden qua-

[p. 59]

rin, en vervolgens met het oogmerk, hetwelk hij, als Uitgever, met de bezorging eener nieuwe uitgave van dit werk zich heeft voorgesteld. In het oog van den Heer kesteloot behoort quarin, te regt, onder die weinigen, wier schristen eene waarde hebben, onafhankelijk van tijden en omstandigheden, derhalve echt klassiek zijn, en niet algemeen genoeg verspreid kunnen wezen. De laatste Weener uitgave, door den beroemden Schrijver wel bewerkt, doch eerst na zijnen dood uitgekomen, is zoo vol druksouten en misstellingen, dat dezelve doorgaans onverstaanbaar is. Dit bewoog onzen Landgenoot, met behulp van andere uitgaven, den zin te herstellen, daarbij tevens de aangehaalde plaatsen uit andere Schrijvers te vergelijken, en, op die wijze, eene zooveel mogelijk naauwkeurige en volledige uitgave in het licht te geven. Het belang zijner leerlingen heeft hem in zijn besluit bevestigd, en wij gelooven, dat niet alleen zij, maar dat alle kweekelingen der onderscheidene geneeskundige scholen, in ons vaderland, hem daarvoor dank verschuldigd zijn. Want hoewel de noordelijke Akademiën, tot dus verre, den geest des tijds hebben weêrstand geboden, en de verderfelijke zucht, om het gebruik der Latijnsche taal uit alle geleerde inrigtingen te verbannen, daar nog niet heerscht, heeft echter ook daar, reeds sedert jaren, de mode zich meester gemaakt van de toehoorders, om al, wat niet fonkelnieuw, wat niet Duitsch of Fransch is, met opgetrokken neus aan te zien. Het is dus inderdaad een loffelijk werk, een' bijna vergeten Schrijver in een nieuw kleed te steken, en alzoo de aandacht der tijdgenooten aan te bevelen. - Deze nieuwe uitgave verdient daarenboven allezins de voorkeur boven een der vorige, wegens de aanzienlijke vermeerderingen en verbeteringen, door den Schrijver aangebragt, en waarvan de geleerde Uitgever ons, in zijne Voorrede, een kort overzigt geeft. Daaruit blijkt, dat quarin altijd een opmerkzaam oog gehad heeft op de vorderingen der kunst, en dat hij, in het midden der ook te Weenen plaats gehad hebbende omwentelingen en be-

[p. 60]

roeringen, in het vak der Geneeskunst, met standvastigheid, den koninklijken weg der ervaring heeft bewandeld. Onder die gewigtige bijvoegselen, waarvan kesteloot gewaagt, hebben de volgende onze aandacht getroffen. Quarin heeft niets dan nadeelige uitwerkingen gezien van het koud stortbad in den typhus. Het komt ons echter niet voor, dat, te dien opzigte, zijne waarnemingen alles afdoen. Hij geeft noch eene bepaalde omschrijving der gevallen, waarin dat middel waarlijk is aangewezen, noch eene beschrijving der manier, waarop hij het heeft zien aanwenden. Lezenswaardiger is, hetgene hij over het regt gebruik en het misbruik van de kina, in deze ziekte, heeft. De longtering heeft hij zien vermeerderen, na het verwaarloozen der aderlatingen in borstontstekingen, door de Brownianen. De zakwaterzucht heeft hij dikwijls als erfelijk waargenomen; in de borstboklemming (asthma) heeft hij dikwijls ontsteking der borstingewanden op eene te prikkelende geneeswijze zien volgen. Maar hij keurt ook zeer de gedurige aderlatingen af, die meestal waterzucht ten gevolge hebben, enz.

Bij het eindigen der geneeskundige studie, wanneer de aanstaande Geneesheer reeds gelegenheid verkrijgt zelf waar te nemen, zijn vooral zoodanige geschriften, als dit van quarin, zeer aan te prijzen. Wijdloopige verhandelingen, waarin alle de verschillende gevoelens der Schrijvers over den aard en de geneeswijze eener ziekte zeer geleerd worden voorgesteld en zeer spitsvindig overwogen, verliezen haar nut, wanneer men werken moet; dan behoeft men korte aanwijzingen, welke men terstond vatten kan en opvolgen. Daarenboven zijn Schrijvers, welke slechts ééne ziekte tot een voorwerp hunner beschouwing maken, meest altijd eenzijdig. Veel nuttiger zijn dus, voor eerstbeginnenden, waarnemingen over onderscheidene ziekten. Van dien aard zijn de opmerkingen, welke ons de beroemde Schrijver van dit werk uit zijne rijke ervaring mededeelt. Wanneer men zich daarmede vertrouwd maakt, zal men zijne praktische loopbaan met meer gerustheid intreden. Wij wenschen derhalve dit boek

[p. 61]

in de handen van zeer vele onzer eerstbeginnende Kunstbroeders, en hopen, dat de verdienstelijke Uitgever daardoor zal worden aangemoedigd, om zijne zorge aan meer dergelijke, onder ons niet genoeg verspreide, geschriften te besteden.