Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1820

Treffende ontmoeting van een' zeereiziger.
Door den Heer Sternheim.

Hoezeer ook in iederen stand het lot der menschen onder de besturing eener hoogere Magt staat, zoo schijnt het toch, alsof die betrekking in den stand van krijgs- of zeeman nader, althans duidelijker zij; en de enge grenzen tusschen menschelijke vrijheid en eene hoogere onzigtbare beschikking loopen bij dezen nog meer dan bij andere standen ineen: één voetbreed verder of nader, eenige oogenblikken vroeger of later beslissen hier over dood en leven. Intusschen ook in die standen heeft men in het eigen bewustzijn den besten leidsman; hij, die naar zijne beste overtuiging het goede kiest, heeft genoeg gedaan voor de eischen zijner redelijke vrijheid, en thans treedt het Godsbestuur in zijne regten, en beschikt den afloop van die menschelijke daad. Hij kan zich in dat geval zonder eenig zelfverwijt aan het ongeluk blootstellen; en met zielsverrukking zal hij bemerken, hoe het nadeel, dat hij om der braafheids wille koos, zich op eene wonderbare wijze tot zijn welzijn keerde. Hoe vele groote voorbeelden

[p. 768]

dezer ondervinding zouden er op de beide luisterrijke schouwplaatsen van menschelijke daden en lotgevallen, den krijg en de zeevaart, niet te vinden zijn! De navolgende kleine trek daarvan, uit het dagelijksch leven ontleend, verkondigt deze waarheid almede op eene treffende wijze.

Hoezeer geen zeeman van beroep, (zoo verhaalde mij zeer onlangs een achtingwaardig reiziger) werd ik nogtans door mijne betrekkingen tot menige belangrijke zeereis verpligt; de kortste derzelve werd mij evenwel de merkwaardigste.

Ik moest een' togt over de Oostzee, van Lubek naar Reval, doen; ik had ter eerstgenoemde plaatse ook reeds met eenen Schipper, andreas jansen, de noodige overeenkomst getroffen, en wij waren gereed onder zeil te gaan, toen een vriend mij smeekte, nog éénen dag langer in Lubek te vertoeven, ten einde hem, in zeer gewigtige aangelegenheden, eenen allerbelangrijksten dienst te bewijzen. Ik was besluiteloos: er hing voor mij veel vermaaks van eene spoedige aankomst in Reval af; mijn belang eischte het zelfs; - evenwel, het voordeel, dat ik door een langer verblijf mijnen vriend kon aanbrengen, was buiten kijf belangrijker; - nu dan, ik stelde het geringere eigen voordeel voor het grootere mijns vriends ter zijde.

Ik trachtte den Schipper, door ruime aanbiedingen, tot het uitstel van eenen dag te bewegen; doch hij verkoos die niet, en zeilde uit.

Niet zonder spijt zag ik zijne witte zeilen uit mijne oogen verdwijnen; dan, de gelukkige afloop van mijns vriends aangelegenheden schonk mij eene beloonende vergoeding voor het offer, der vriendschap gebragt. Bovendien vond ik, wat ik niet had durven vermoeden, den volgenden morgen wederom een schip, dat zeilree lag naar Reval, op hetwelk ik mij dus inscheepte, en met een vrolijk hart en tevredene zelfbewustheid naar de plaats mijner bestemming onderzeil ging.

Het weêr was bij onze afvaart gunstig geweest; doch tegen den avond betrok de hemel; de lucht werd zwaar en drukkend; de zeemeeuwen vlogen met eene lage vlugt over de golven, en de zon ging als een roode bal, achter den donkeren wolkendrempel, onder.

Des nachts werden wij door het opkomen van eenen storm gewekt; de zee stond hol, en stikdonkere duisternis rustte op de baren. Kort daarna zagen wij, op eenigen afstand, de

[p. 769]

blinkende lantarens van een schip, dat met ons denzelfden koers scheen te houden; wij verloren het echter weldra weder uit het gezigt, door het invallen van eenen noordoostenwind uiteengedreven.

De storm verhief zich steeds heviger; bliksemstralen schoten neêr; de golven verhieven zich, huizen hoog, rondom het schip, en bruisten onder het donderend gehuil van den storm; de masten en het touwwerk kraakten, alsof zij ieder oogenblik zouden breken; zij weêrstonden echter dit zamenpersend geweld, zoo goed was het schip gebouwd.

Wij hadden reeds eenige uren met de opgeruide elementen te strijden gehad, toen wij, te midden van het gebrul des storms, nog de noodschoten van een schip vernamen. Het gebulder der kanonnen klonk vreesselijk tusschen de donderslagen; en de gedachte, dat eenige onzer medemenschen zich op dat tijdstip in doodsgevaar bevonden, spoorde ons tot de ijverigste werkzaamheid aan. Met alle magt werd naar die zijde koers gemaakt; maar alle inspanning was vergeefsch; het was niet mogelijk, het noodlijdende schip te bereiken. Herhaalde keeren hoorden wij het angstig geroep, - totdat het eindelijk verstomde.

De woede van den storm begon nu allengs te bedaren, en de opgaande zon bescheen weder de terugkaatsende watervlakte. Wij kwamen des anderen daags gelukkig te Reval aan. Na de bezorging mijner eerste, dringendste bezigheden, vernam ik in de haven naar den Schipper, met welken ik eerst had voorgenomen de reis te doen. ‘Schipper jansen is gezonken!’ klonk het wederwoord. Het was dat zelfde schip geweest, waarvan wij de lantarens gezien en de noodschoten gehoord hadden.

Eene rilling ging mij over het lijf bij dit berigt; ik gevoelde het innigst medelijden met het ongeluk mijner medemenschen, maar dankte tevens in vurige aanbidding God en zijn bestel, die mij het goede had doen kiezen.