Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1820

[p. 726]

Het wonder van het heilige vuur te Jeruzalem.

Zaturdag, den 17 April 1819.

Omstreeks 12 ure des middags begaven wij ons naar het heilige Graf, om aldaar het beruchte wonder van het heilige Vuur te aanschouwen. De Gouverneur der stad had regt tegenover de deur der kerk in eene tent zijne plaats genomen, om de schatting of kafr van alle bedevaartgangers af te nemen. Zij, die niet verder dan de grenzen van Palestina kwamen, betaalden, naar mate zij uit de eene of andere stad waren, van één' tot drie piasters. De inwoners van het dorp Hydda, echter, hadden den vrijen toegang, onder voorwaarde, dat zij zich eenen slag aan het hoofd, of, eigenlijk gesproken, om de ooren, lieten welgevallen. Pelgrims uit afgelegener streken betaalden 23 piasters en 10 paras. Wij groetten Z.H., en traden, zonder iets te betalen, in de kerk. Deze was echter zoo vol en in zulk eene verwarring, dat wij het raadzaam oordeelden, ons terstond naar de galerij der Latijnen te begeven, van waar wij alles, wat er gebeurde, met gemak konden zien. De meeste der aanwezige pelgrims hadden den geheelen nacht in de kerk doorgebragt, waardoor dezelve met vele schadelijke dampen was vervuld. Vele derzelve verrigtten hunne godsdienstoefening bij het Graf met eene mate van geestvervoering, die aan zinneloosheid grensde. Hoezeer ook de kerk overmatig vol was, zorgde men nogtans, dat er rondom het Graf eenige ruimte bleef ter volvoering der plegtigheid. De Grieken waren onder allen het ellendigst gekleed, en sommige half naakt. Eenige werden op de schouders rondom het Graf gedragen; andere deden hun jammerlijk gezang met handgeklap vergezeld gaan, en liepen zoo snel zij konden daar om henen, terwijl zij daarbij uit alle magt schreeuwden, tot zoo lang zij genoodzaakt waren stil te staan, om adem te halen. Twee Grieksche priesters waren bij den ingang van het heilige Graf bezig alles in orde te brengen, wat tot deze feestviering vereischt werd. Toen de tijd, op welken het wonder geschieden moest, begon te naderen, werd de kerk nog veel voller, en zag men eene tallooze menigte waskaarsen boven de hoofden des volks uitsteken. Omstreeks 2 ure kwam de Stadhouder binnen, en

[p. 727]

nam zijne plaats op de galerij. Dit was het teeken tot den optogt der Grieken. De priesters gingen twee en twee, terwijl zij gebeden voor de gelukkige uitvoering des wonders zongen. Driemalen gingen zij aldus rondom het Graf, en trokken toen in de kerk haastig hunne rokken uit. De Aartsbisschop werd hierop van Turksche soldaten door het gedrang des volks heengebragt, en op de alleronvoegzaamste wijze, in den eigenlijken zin, in het Graf neêrgestooten. Nu volgde er een paar minuten van angstige verwachting, na verloop van welke zich het Vuur aan eene kleine opening in den oostelijken muur van het Graf begon te vertoonen; en hierop volgde een gejuich en geschreeuw, dat inderdaad vreesselijk was. Twee fakkels van het heilige Vuur werden terstond aan den Armenischen priester, die het naast bij deze opening stond, overhandigd, die zich met de grootste moeite door het volk heendrong, om dezelve onder zijne kudde uit te deelen. Hierop ontstaken eene menigte Grieken bundels was. kaarsen aan deze opening, en in een oogenblik tijds was het alsof de kerk in brand stonde. Men zag velen, om de voorgewende onschadelijkheid van dit heilige Vuur te toonen, hetzelve tegen onderscheidene deelen des ligchaams houden, zelfs vrouwen, die te dien einde hare borsten ontblootten; waarbij zij dan eene ongemeene standvastigheid van geest schenen aan den dag te leggen. Midden onder dit gewoel werd de Aartsbisschop, met twee brandende fakkels in de hand, die hij, in uitgelatene vreugde over de gelukkige uitvoering van het wonder, in de rondte zwaaide, op de schouders van vier mannen in de kerk rondgedragen. Hierop werden de lichten uitgebluscht, en rondom het Graf ruimte gemaakt voor de processiën der Armeniërs, Kopten en Syriërs, alle in volle staatsie, en iedere gemeente door haren eigen' priester geleid. De kleeding der Armeniërs scheen de rijkste te zijn; ook onderscheidden zij zich door eenige goed geschilderde vaandels, waarvan de beste twee kronkelende slangen verbeeldden.

Op deze wijze misleiden dan de Grieksche priesters het volk! Buiten twijfel zijn zij zich des bedrogs volkomen bewust, maar zetten hetzelve steeds voort, om daardoor afval van hunne kerk en het gemis van onmetelijke geldsommen voor te komen. De Armeniërs en Kopten ondersteunen dit bedrog, en koopen dit heilige Vuur, voor groote sommen,

[p. 728]

van de Grieken. Zij zeggen, dat deszelfs kracht tegen het vuur der Hel gedurende de eerste vijf minuten het krachtigste is. Vandaar de groote bezorgdheid van zoo velen, om het toch uit de eerste hand te hebben; welk voorregt zij dan ook ten duurste moeten betalen. Het gevolg hiervan is, dat de Grieken met hunne rijkdommen alles kunnen doorzetten, en de hierover vertoornde Latijnen van tijd tot tijd uit al die geheiligde plaatsen verdringen, waar zij gewoon waren hunne godsdienstige plegtigheden en oude gebruiken te verrigten.