Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1820

Parnasus Latino-Belgicus, sive plerique e Poëtis Belgii Latinis, Epigrammate atque adnotatione illustrati, a Jacobo Henrico Hoeufft. Amst. apud P. den Hengst et Fil. &c. 1819. f 2-10-:

De naam van jacob hendrik hoeufft, Dordrechtenaar, is in vele vakken van oude Letterkunde, bijzonder in dat van Latijnsche Poëzij, met eer en lof bekend. De waardige Grijsaard heeft, door het uitgeven van dezen Parnasus, zich zelven, als ware het, een nieuw gedenkteeken van roem gesticht. De Nederlanders hebben boven andere Volken heerlijk uitgeblonken in het voortbrengen van zoo vele en voortreffelijke Geleerden, en ook voornamelijk van Latijnsche Dichters. Geen wonder dus, dat de Koninklijke Akademie van Wetenschappen en Fraaije Letteren te Brussel, opgewekt door het voorbeeld eener Maatschappij, welke eens de Geschiedenis der Nederduitsche Dichtkunde gevorderd, en de overschoone Verhandeling van den smaakvollen j. de vries met goud bekroond heeft, - geen wonder, zeggen wij, dat de Brusselsche Akademie een Geschied-, Letter- en Oordeelkundig Verslag van de Latijnsche Dichters in de Nederlanden gevraagd heeft. De Heer hoeufft heeft zeker aan de beantwoording van die vraag gedacht. Maar hij zegt, dat hij zich voor dat werk niet berekend gevoelde, wegens zijn gering kritisch vermogen en mindere vaardigheid in het schrijven van goed Proza-Latijn. Dat hij zich zelven partijdig beoordeeld heeft, bewijzen en het gezond oordeel, hetwelk doorgaans in het geheele werk doorstraalt, en de stijl, en de voorrede, en de onder de Epigramma's gevoegde aanmerkingen. Door die zedige schroomvalligheid dan teruggehouden, om door een volledig stuk op de Brusselsche vraag te antwoorden, wilde hij echter het zijne bijdragen tot den roem des Vaderlands en opwekking der Jeugd, welke door eene

[p. 602]

verkeerde leiding meer en meer van den weg afgetrokken werd, om ooit weder tot dien roem te kunnen naderen. Hij heeft in een aantal bijschriften eene dichtkundige beeldengalerij opgerigt, waarin hij de Nederlandsche Latijnsche Dichters slechts geschetst heeft, eene uitvoeriger bewerking aan anderen overlatende. Zij zijn gerangschikt naar orde des tijds, beginnende met de herleving der Letterkunde in ons Vaderland, en wel met den onsterfelijken rudolphus agricola. De Epigramma's worden alle meer of min opgehelderd door eenige bijzonderheden van leven, geboorte, de bronnen van levensberigten, nadere ontwikkeling van het in de verzen gevelde oordeel, enz. De verzen, als verzen, zijn, zoo als men ze van een oud meester in de kunst kan verwachten; vloeijend, zuiver, puntig, en Latijnsch. Doch het komt ons voor, dat het eene allermoeijelijkste zaak zijn moet, om Dichters te schetsen in twee-, vier-, zes- of achtregelige verzen. En dan nog zulk een aantal Dichters! De Schrijver heeft wel dikwijls den wolf bij de ooren moeten houden. Hij had te doen met eigene versificatie en beoordeeling van vreemde. Hoe gevaarlijk wordt het voor zoodanigen Dichter, om niet somtijds eenige opoffering te doen van het oordeel aan een' geestigen inval of fraai klinkenden regel! Op deze klip komt de Heer hoeufft ons voor gestrand te zijn in het anders waarlijk schoon Epigram op den beroemden jeronimo de bosch, waarin hij door de zucht, om zijn bijschrift regt epigrammatisch te doen eindigen met een' verrassenden val, verleid schijnt geworden te zijn tot eene uitspraak, die niet, als de slag op den vuurpijl, enkel schittert en treft, maar ook verzengt en wondt, en wonderlijk afsteekt bij het oordeel, door den Heer hoeufft, in den jare 1808, ten aanzien van de allerlaatste gedichten van den Heer de bosch, geveld, in zijn allerkeurigst versje voor den Appendix Poëmatum Hieronymi de Bosch, waar hij deze napluksels van zijnen Vriend grooten lof toezwaait, en dezelve onder anderen uitdrukkelijk noemt: antiquas non degenerantia aristas. Na dien Appendix toch heeft de bosch, zooveel wij weten, geen vers gemaakt, althans zeer zeker geen enkel uitgegeven. Voor het overige is en blijft deze Parnasus een gedenkstuk van echt Nederlandschen smaak en geleerdheid. Het ontbrak ons noch aan lust, noch aan vermogen (immers in ons oog) om eenige beoor-

[p. 603]

deelende en ophelderende aanmerkingen te geven; maar wij sparen dezelve tot eene geschiktere gelegenheid. Want wij hebben uit het Programma van de Brusselsche Akademie van dit jaar gezien, dat de wensch dier Akademie vervuld, en de uitgeschrevene prijsvraag beantwoord is met een stuk vol van geleerdheid, oordeel en smaak, aan hetwelk zij zich gehaast heeft den gouden eereprijs toe te wijzen, en waarvan de Schrijver is gebleken te zijn een man, niet enkel, door verscheidene uitgegevene werken, als een grondig Geleerde, maar ook als een verdienstelijk Latijnsch Dichter, algemeen bekend, - de Hoogleeraar pieter hoffman peerlkamp.